การพัฒนาเครือข่ายการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนของชุมชนริมแม่น้ำวัง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาการพัฒนาเครือข่ายการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนของชุมชนริมแม่น้ำวัง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง โดยศึกษารูปแบบการสร้างเครือข่าย วิธีการรักษาเครือข่ายให้คงอยู่ และแนวทางการพัฒนาเครือข่ายการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนร่วมกันของทั้ง
3 กลุ่มชุมชน ได้แก่ กลุ่มชุมชนท่ามะโอ กลุ่มชุมชนปงสนุก และกลุ่มชุมชนกาดกองต้า ซึ่งเป็นกลุ่มชุมชนเขตเมืองที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวสูงที่อยู่ภายใต้ความดูแลของเทศบาลนครลำปาง แต่ยังขาดความร่วมมือระหว่างกัน ดังนั้น จึงเป็นความท้าทายในการสร้างความร่วมมือ เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับการท่องเที่ยว การศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการศึกษาจากเอกสาร จากตัวแทนภาคประชาชน ภาครัฐ และภาคเอกชน รวมจำนวน 24 คน ด้วยวิธีการคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจง โดยเลือกบุคคลที่มีบทบาทหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนของชุมชนริมแม่น้ำวัง ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบการสร้างเครือข่ายมีการเกิดขึ้นใน 2 รูปแบบซึ่งมีความทับซ้อนกัน ได้แก่ เครือข่ายคณะกรรมการชุมชนและเครือข่ายการจัดการที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวโดยชุมชน โดยมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและสมาชิกของชุมชนเป็นตัวแสดงหลักของเครือข่ายในลักษณะเครือข่ายร่วมปฏิบัติการและเครือข่ายภาคประชาสังคม ทั้งนี้ แต่ละกลุ่มมีวิธีการรักษาเครือข่ายที่แตกต่างกันและขาดการสร้างผู้นำรุ่นใหม่อย่างต่อเนื่อง ซึ่งแนวทางการพัฒนาเครือข่ายร่วมกันนั้น ควรมีหน่วยงานกลางเป็นผู้สนับสนุนและประสานงานในการจัดเวทีสนทนา เพื่อตกลงเรื่องผลประโยชน์ตอบแทน และการดำเนินกิจกรรมการท่องเที่ยวร่วมกัน