นวัตกรรมการพัฒนา: เส้นทางการสร้างรัฐบาลดิจิทัลเปรียบเทียบเอสโตเนียกับไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการคือ 1) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบแนวทางการพัฒนาไปสู่รัฐบาลดิจิทัลของประเทศเอสโตเนียและประเทศไทย 2) เพื่อวิเคราะห์ความสำเร็จของแนวทางการพัฒนาไปสู่รัฐบาลดิจิทัลของประเทศเอสโตเนีย และ 3) เพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลต่อประเทศไทย ข้อค้นพบประการสำคัญของบทความนี้ คือ 1) กระบวนการพัฒนาไปสู่ความเป็นรัฐบาลดิจิทัลในกรณีของประเทศเอสโตเนียนั้นได้เริ่มปรากฎเค้ารางการพัฒนาในช่วงต้นทศวรรษ 1990 โดยมีรัฐบาลเป็นแกนนำสำคัญในการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนาไปสู่ความเป็นรัฐบาลดิจิทัล โดยพบว่าภายในกระบวนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศเอสโตเนียแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 รัฐที่ริเริ่มการพัฒนา ระยะที่ 2 รัฐที่สร้างการพัฒนา และระยะที่ 3 รัฐที่พัฒนาแล้ว และเมื่อเปรียบเทียบเส้นทางไปสู่การสร้างรัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยแล้วจะพบว่า ในกรณีการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ในกรณีของประเทศไทยเป็นผลมาจากกระแสของการปฏิรูประบบราชการที่เกิดขึ้นในต้นทศวรรษ 2000 ส่งผลให้เกิดการก่อตัวของกระบวนการสร้างรัฐบาลดิจิทัล 2) ความสำเร็จที่เกิดขึ้นในการสร้างและพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในกรณีของประเทศเอสโตเนีย พบว่าอุดมการณ์รัฐนำการพัฒนาและเครือข่ายการพัฒนามีส่วนสำคัญอย่างมากในการสร้างความสำเร็จในกระบวนการสร้างและพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และ 3) ข้อเสนอแนะต่อแนวทางการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย แบ่งออกเป็น 3 ระดับ คือ 1) ระดับรัฐบาล ที่ต้องมีบทบาทนำในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลรวมถึงการกำหนดแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยให้สอดคล้องกับสภาพสังคมในบริบทของประเทศไทย 2) ระดับเครือข่าย ที่ต้องสร้างเครือข่ายการอภิบาล (Network Governance) จากหลากหลายภาคส่วนในการขับเคลื่อนแผนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย และ 3) ระดับประชาชน เป็นการสร้างพลเมืองดิจิทัลผ่านระบบการศึกษาเพื่อให้เกิดการซึมซับและเกิดสิ่งที่เรียกว่าพลเมืองดิจิทัลเพื่อให้สอดรับกับแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไขสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอน (Creative Commons License: CC) โดย ต้องแสดงที่มาจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลง, Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)
References
กุลธน ธนาพงศธร. (2536). อดีต ปัจจุบัน และอนาคตของรัฐประศาสนศาสตร์เปรียบเทียบ. ใน พิทยา บวรวัฒนา (บก.), รัฐประศาสนศาสตร์: รวมผลงานของนักวิชาการไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2) (น. 121-140). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กุลลดา เกษบุญชู มี้ด. (2556). กระบวนการเข้าสู่ความเป็นสากลของระบบทุนนิยมและลัทธิเสรีนิยมใหม่. วารสารสังคมศาสตร์, 43(2), 7-43.
จิตติภัทร พูนขำ, และณัฐนันท์ คุณมาศ. (2556). ยุโรปกลางและตะวันออก: การหวนคืนสู่ยุโรปและการเข้าสู่เศรษฐกิจเสรี. ศูนย์ยุโรปศึกษาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐวีร์ พุ่มระชัฏร์, และปรีชญาณ์ นักฟ้อน. (2566, กรกฎาคม 22). กระบวนการพัฒนาและสร้างรัฐบาลดิจิทัล: กรณีศึกษาประเทศเอสโตเนีย [เอกสารนำเสนอในที่ประชุม]. การนำเสนอในงานประชุมวิชาการระดับชาติเครือข่ายการศึกษาวิจัยและความสัมพันธ์ทางวิชาการด้านรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ครั้งที่ 7, โรงแรมพูลแมน ขอนแก่น ราชา ออคิด.
ติน ปรัชญพฤทธิ์. (2553). รัฐประศาสนศาสตร์ปรียบเทียบ เครื่องมือในการพัฒนาประเทศ. (พิมพ์ครั้งที่ 5). อินทภาษ.
ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2559). รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ e-Government (พิมพ์ครั้งที่ 10). แซท โฟร์ พริ้นติ้ง.
นิธิ เนื่องจำนงค์. (2552). รัฐที่(ยังคง)ขับเคลื่อนการพัฒนา: พัฒนาการของคำอธิบายและประเด็นในการศึกษาวิจัย. วารสารเอเชียตะวันออกศึกษา, 13(2), 71-99.
เรวัต แสงสุริยา. (2560). บนเส้นทางการพัฒนารัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ในสังคมไทย: ยุคการปฏิรูประบบราชการ. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 25(47), 43-64.
วศิน ปั้นทอง. (2563). เอสโตเนีย: ประชาธิปไตย เทคโนโลยีและความมั่นคงไซเบอร์. สำนักงานสัญญาธรรมศักดิ์ เพื่อประชาธิปไตย.
ส. ศิวรักษ์. (2565). แนวคิดปรัชญาการเมืองของเปลโตและอริสโตเติล. สยามปริทัศน์.
สำนักงานคณะกรรมการปฏิรูประบบราชการ. (2544). การปฏิรูประบบราชการ: รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (e-Government). ฟิสิกส์เซ็นเตอร์.
สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล. (2566). แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566-2570. สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล.
อภิชาต สถิตนิรามัย. (2556). รัฐไทยกับการปฏิรูปเศรษฐกิจ: จากกำเนิดทุนนิยมนายธนาคารถึงวิกฤตเศรษฐกิจ 2540. ฟ้าเดียวกัน.
อัมพร ธำรงลักษณ์. (2565). ความโปร่งใส: แนวคิด แนวปฏิบัติ และประเด็นถกเถียง. ศูนย์วิจัยดิเรก ชัยนาม.
ไอริน โรจน์รักษ์. (2564). จาก Estonia สู่ E-Estonia: ถอดบทเรียน 30 ปี ธรรมาภิบาลกับการปฏิรูปภาครัฐ. วารสารมนุษศาสตร์และสังคมสาศาสตร์ นายเรืออากาศ. 9, 161-174.
Chundasutathanakul, S. (2020). Democracy, Developmental State and Neo-Authoritarianism. Journal of Public Administration and Politics, 9(1), 109-132.
Estonian Innovation Agency. (2022). e-Estonia Guide. e-estonia.com. https://e-estonia.com/wp-content/uploads/eestonia-vihik-a5-edm.pdf
Ingram, G., & Dooley, M. (2021). Digital Government: Foundations for Global Development and Democracy. Center for Sustainable Development at Brookings.
Kattel, R., & Mergel, I. (2019). Estonia’s Digital Transformation: Mission Mystique and the Hiding Hand. In M. E. Compton, & P. ‘T Hart, (Eds.), Great Policy Successes (pp. 143-160). Oxford University Press.
Steger, M. B., & Roy, R. K. (2010). Neoliberalism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
Weiss, L. (2004). Guiding Globalisation in East Asia: New Roles for Old Developmental States. In L. Weiss, (Ed.), States in the Global Economy: Bringing Domestic Institutions Back In (pp. 245-270). Cambridge University Press.