ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำกลองบานอ กรณีศึกษาชุมชนบ้านสือแด หมู่ที่ 4 ตำบลสากออำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส

บทคัดย่อ

               บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของ “กลองบานอ” กรณีศึกษาชุมชนบ้านสือแด หมู่ที่ 4 ตำบลสากอ อำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส 2) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำ “กลองบานอ”กรณีศึกษาชุมชนบ้านสือแด หมู่ที่ 4 ตำบลสากอ อำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาในพื้นที่ชุมชนบ้านสือแด หมู่ที่ 4 ตำบลสากอ อำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ สมาชิกกลุ่มกลองบานอชุมชนบ้านสือแด จำนวน 18 คน ได้แก่ 1) กลุ่มผู้ทำกลองบานอ จำนวน 6 คน 2) กลุ่มสมาชิกกลุ่มตีกลองบานอ จำนวน 11 คน และ 3) ผู้นำชุมชน จำนวน 1 คน เลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักแบบเจาะจง (Purposive Selection) โดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก (In-dept Interview)  ผลการวิจัย พบว่า ประวัติความเป็นมาของกลองบานอได้รับการพัฒนามาจากกลองเดาะดุ๊ ประเทศมาเลเซีย โดยมีการนำมาใช้ประโยชน์เพื่อประกอบการแสดงในพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น งานมงคล พิธีเปิดต่าง ๆ และนิยมใช้ตีแข่งขันในหมู่ชาวไทยมุสลิมของจังหวัดชายแดนภาคใต้กลองบานอมีลักษณะคล้ายกลองรำมะนา แต่ส่วนที่เป็นลำตัวมีขนาดยาวและเรียวไปทางด้านหลังมากกว่ากลองรำมะนา ส่วนภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำกลองบานอมีดังนี้ 1) ตากหนังควาย 2) รีดหวาย 3) เตรียมไม้ 4) ขึงหนังควาย และ 5) ตกแต่งลวดลาย จะนิยมวาดลวดลายโดยการวาดดอกต้นข้าวที่เป็นเอกลักษณ์ของกลองบานอและเกิดแรงบันดาลใจจากกลองบานอขนาดใหญ่จึงเกิดการคิดค้นการทำกลองบานอขนาดจิ๋วเพื่อจำหน่ายเป็นของที่ระลึกแก่ผู้ที่สนใจ