อาชีวศึกษาสู่แรงงานสร้างสรรค์เพื่อนวัตกรรมฐานภูมิปัญญา
Main Article Content
บทคัดย่อ
ประเทศไทยเร่งผลักดันสู่การเป็นประเทศแห่งเศรษฐกิจฐานนวัตกรรม เกิดความร่วมมือจากหลายภาคส่วน แต่ยังคงเผชิญความท้าทายในปัญหาด้านสังคม เศรษฐกิจ และเทคโนโลยี ประเทศไทยจึงนำเศรษฐกิจสร้างสรรค์มาเป็นแนวทางในการพัฒนาประเทศ โดยใช้จุดเด่นจากมรดกทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม และยังเผชิญปัญหาสัดส่วนแรงงานสร้างสรรค์ที่ลดลงและแรงงานสร้างสรรค์ด้านเทคโนโลยีมีสัดส่วนต่ำ การศึกษาที่ให้ผู้เรียนสร้างอาชีพจากภูมิปัญญาและเศรษฐกิจสร้างสรรค์มีลักษณะ 1) การส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต 2) การเรียนรู้แบบสืบเสาะแบบชี้แนะ (Guided Inquiry Learning) 3) การเรียนรู้ผ่านการลงมือทำ4) การเรียนรู้แบบบูรณาการ (Teaching Factory Learning TEFA) บูรณาการการผลิต อุตสาหกรรม และการบริการ 5) การใช้เทคโนโลยี นวัตกรรม และ Design thinking 6) การเรียนรู้แบบร่วมมือระหว่างประเทศ (Collaborative Online International Learning) การสร้างแรงงานสร้างสรรค์ยุคใหม่คือการพัฒนาเยาวชนอาชีวศึกษาและผู้สอนให้มีประสบการณ์จริงในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ สอดคล้องกับนโยบายของการอาชีวศึกษาที่มุ่งผลิตอาชีวะสมรรถนะสูง จากความพร้อม 1) จำนวนผู้เรียนและกำลังการผลิต 2) ความหลากหลายของประเภทวิชาชีพ 3) ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐ เครือข่ายการศึกษาเพื่อพัฒนานวัตกรรมฐานภูมิปัญญาในท้องถิ่น ได้แก่ มหาวิทยาลัยราชภัฏเน้นการบูรณาการหลักสูตรและวิจัย สถาบันการอาชีวศึกษามุ่งพัฒนาทักษะปฏิบัติ และหน่วยงานการศึกษาตลอดชีวิต แนวทางการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์และสนับสนุนการพัฒนาประเทศไทยสู่การเป็นชาติแห่งนวัตกรรมด้วยการศึกษา ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตรอาชีวศึกษา คุณภาพผู้เรียนและความพร้อมผู้สอน สร้างการมีส่วนร่วมกับภาคอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน สร้างโอกาสทางเศรษฐกิจ พัฒนาระบบนิเวศจัดตั้งกองทุน เชื่อมโยงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติให้สอดคล้องเศรษฐกิจสร้างสรรค์
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ฐิติมา ชูเชิด. (2567). พลิกระบบพัฒนาทักษะ เพิ่มมูลค่าตลาดแรงงานไทยในยุคดิจิทัล. เรียกใช้เมื่อ 2 ตุลาคม 2567 จาก https://thaipublica.org/2024/01/redesign-economic-game-with-10-ideas-from-economists-3/
ไทยรัฐออนไลน์. (2566a). ปี 66 ไทยยังครองอันดับ 43 ความสามารถด้านนวัตกรรมโลก อว.ชี้ ต้องอาศัยเอกชน แล้วรัฐเป็นกองหนุน. เรียกใช้เมื่อ 2 ตุลาคม 2567 จาก https://www.thairath.co.th/money/tech_innovation/digital_transformation/2729018
ไทยรัฐออนไลน์. (2566b). ปี 67 สอศ.เน้นผลิตอาชีวะสมรรถนะสูง ลุยขับเคลื่อน 9 นโยบายเร่งด่วน. เรียกใช้เมื่อ 7 ตุลาคม 2567 จาก https://www.thairath.co.th/news/local/2570933
ผดุงศักดื์ รัตนเดโช. (2566). ตัวชี้วัดการพัฒนาประเทศไทยด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมกรณีศึกษา : ทรัพย์สินทางปัญญา และ บทความวิจัยในฐานข้อมูลสากล. เรียกใช้เมื่อ 10 ธันวาคม 2567 จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/ratthapirak/article/view/264601
ภาณุวัฒน์ ภักดีวงศ์. (2561). ภูมิปัญญาของคนไทยกับการพัฒนาการศึกษาสู่การสร้างนักนวัตกรรม. วารสารการบริหารและนวัตกรรมการศึกษา, 1(2), 91-113
ยุทธฤทธิ์ บุนนาค เเละคณะ. (2564). การแข่งขันทางเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีน: นัยต่อภูมิภาคเอเชียตะวันออกและไทย. เรียกใช้เมื่อ 7 ธันวาคม 2567 จาก https://isc.mfa.go.th/en/content/การแข่งขันทางเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐอเมริกากับจีน?cate=5f86c1f7d209322b3d131d22
ศิริวรรณ สืบนุการณ์. (2567). ทักษะสีเขียวเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. เรียกใช้เมื่อ 7 ธันวาคม 2567 จาก https://www.bangkokbiznews.com/environment/1127477
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI). (2564). สรรค์สร้างแรงงานสร้างสรรค์. เรียกใช้เมื่อ 2 ตุลาคม 2567 จาก https://tdri.or.th/2022/02/creative-labour-book/
สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน). (2566). สรุปรายงานการส่งออกผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมไทยช่วงเดือนกรกฎาคม 2566. เรียกใช้เมื่อ 2 กันยายน 2567 จาก https://sacit.or.th/th/detail/2023-09-06-08-32-21
สำนักข่าวไทย. (2567). ปลื้มผลงานกรมทรัพย์สินทางปัญญาช่วยเสริมงานทุกด้านเห็นผล. เรียกใช้เมื่อ 10 ธันวาคม 2567 จาก https://tna.mcot.net/business-1401147
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. เรียกใช้เมื่อ 20 ตุลาคม 2567 จาก https://www.moe.go.th/พรบ-การศึกษาแห่งชาติ-พ-ศ-2542/
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2566). เลขาธิการฯ ลงพื้นที่พร้อมผู้บริหารระดับสูง สอศ. ติดตามขับเคลื่อนนโยบายและจุดเน้นการจัดการอาชีวศึกษา พัฒนาคนอาชีวะสมรรถนะสูง. เรียกใช้เมื่อ 20 กันยายน 2567 จาก https://www.vec.go.th/ข่าว/ข่าวประชาสัมพันธ์/รายละเอียดข่าวประชาสัมพันธ์/tabid/6276/ArticleId/40452/language/th-TH/40452.aspx
สำนักงานที่ประชุมอธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏ. (2562). ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) (ฉบับปรับปรุง 11 ตุลาคม 2561). เรียกใช้เมื่อ 10 กันยายน 2567 จาก https://plan.dru.ac.th/dataupload/Plan_1390874699_2022-10-30.pdf
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (2565). Global Innovation Index ดัชนีนวัตกรรมระดับโลกกับพัฒนาการด้านนวัตกรรมของประเทศไทย. เรียกใช้เมื่อ 2 กันยายน 2567 จาก https://www.nia.or.th/bookshelf/view/230
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ. (2562). นวัตกรรมเพื่ออนาคต. เรียกใช้เมื่อ 7 ตุลาคม 2567 จาก https://www.nia.or.th/frontend/bookshelf/zWf7zwTMcEWhI/62d3a82b0f129.pdf
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน). (2564). Gift Economy สุขนี้มีมูลค่า 2 ล้านล้าน. เรียกใช้เมื่อ 7 ตุลาคม 2567 จาก https://shorturl.asia/0v6hX
สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.). (2564). ผู้สูงอายุไทยต้องปรับตัวอย่างไร? เพื่อพร้อมสู่สังคมผู้สูงอายุระดับสุดยอด (Active Aging). เรียกใช้เมื่อ 27 กันยายน 2567 จาก https://www.nxpo.or.th/th/8078/
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). ราชกิจจาฯ เผยแพร่ประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13. เรียกใช้เมื่อ 27 กันยายน 2567 จาก https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=13176&filename=index
สำนักมาตรฐานการอาชีวศึกษาและวิชาชีพ. (2551). แนวการจัดการศึกษาตามมาตรฐาน 8 พระราชบัญญัติการอาชีวศึกษา พ.ศ. 2551. เรียกใช้เมื่อ 7 ตุลาคม 2567 จาก https://shorturl.asia/6Mq2u
อรรถพล สังขวาสี. (2564). อนาคตภาพการอาชีวศึกษาไทยในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2565-2574). วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 21(4), 221-233.
อรัญ วานิชกร. (2559). การออกแบบผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
AlphaBeta for Google. (2564). Unlocking Thailand’S Digital Potential: The Economic Opportunities of Digital Transformation and Google’s Contribution. Retrieved December 11, 2024, from https://accesspartnership.com/promoting-thailands-digital-transformation/
Effendi, T. D. (2019). Local Wisdom-based Environmental Education through Kikigaki Method: Japan Experience and Lesson for Indonesia. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 239(2019), 1-7.
Hasanah, H. & Malik, M. N. (2018). Teaching Factory-Based for Entrepreneurship Learning Model in Vocational High Schools. Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), 201(2018), 209-213.
Hawkins, J. (2011). The Creative economy. How to turn ideas into money. M.: Izdatel” skii dom «Klassika-XXI. Bangkok: Amarin Printing & Publishing Public Co Ltd.
Mok, Ka. Ho. (2016). Decentralization and marketization of education in Singapore: A case study of the school excellence model. Journal of Educational Administration, 41(4), 348-366.
Qian, W. (2020). Exploring Cultural Industry Talent Training Strategies Based On The Era Of Creative Economy. Retrieved December 11, 2024, from http://proceedings-online.com/proceedings_series/SH-EDUCATION/ERAI2020/ERAI07901.pdf
Tan, C. et al. (2020). Cultivating creativity in a high-performing education system: The example of Singapore. Journal of Curriculum and Pedagogy, 18(1), 253-272.
The Nation. (2566). How AI is revolutionising daily life in Thailand, from street food to farming. Retrieved October 15, 2024, from https://www.nationthailand.com/blogs/business/tech/40034139
Wei, Y. et al. (2008). Alternative Approaches to the Development of Early Childhood Education in Singapore. Retrieved December 11, 2024, from https://www.researchgate.net/publication/23544947
World Intellectual Property Organization. (2024). Global Innovation Index 2024 : Innovation in the face of uncertainty. Retrieved November 15, 2567, from https://www.wipo.int/web-publications/global-innovation-index-2024/en/