พืชเสริมรายได้ในสวนยางพารา: ทางเลือกสู่ความยั่งยืนของเกษตรกร ตำบลบ้านเสด็จ อำเภอเคียนซา จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการปลูกพืชเสริมรายได้ในสวนยางพาราของเกษตรกร และต้นทุนและผลตอบแทนของการปลูกพืชเสริมรายได้ในสวนยางพาราของเกษตรกรในตำบลบ้านเสด็จ อำเภอเคียนซา จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนกับการยางแห่งประเทศไทย สาขาเคียนซา จำนวน 66 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม สถิติที่ใช้วิจัย ได้แก่ ค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณา ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบในการปลูกพืชเสริมรายได้ในสวนยางพาราของเกษตรกรฯ เกษตรกรส่วนใหญ่มีประสบการณ์ปลูกยางพาราพันธุ์ RRIM 600 และพันธุ์ RRIT 251 ในที่ดินของตนเองและมีเอกสารสิทธิ์ ประเภท สปก.4 - 01 บนพื้นที่ราบเป็นดินเหนียวใช้แหล่งน้ำจากแม่น้ำลำคลองและแหล่งน้ำธรรมชาติ พืชที่นิยมปลูกเสริมมากที่สุดคือ กาแฟและผักเหลียง ต้นทุนและผลตอบแทนของการปลูกพืชเสริมรายได้ในสวนยางพาราของเกษตรกร ได้แก่ 1) กาแฟโรบัสต้า มีต้นทุนรวม 3,223.88 บาทต่อไร่ต่อปี มีผลผลิตเฉลี่ย 79 กิโลกรัมต่อไร่ ขายได้ราคา 110 บาทต่อกิโลกรัม มีผลตอบแทนสุทธิ 5,466.12 บาทต่อไร่ต่อปี หรือ 69.19 บาทต่อกิโลกรัม และ 2) ผักเหลียง มีต้นทุนรวม 3,760.08 บาทต่อไร่ต่อปี มีผลผลิตเฉลี่ย 162 กิโลกรัมต่อไร่ ขายได้ราคา 80 บาทต่อกิโลกรัม มีผลตอบแทนสุทธิ 9,199.92 บาทต่อไร่ต่อปี หรือ 56.73 บาทต่อกิโลกรัม ด้านโครงสร้างต้นทุน ทั้งกาแฟโรบัสต้าและผักเหลียงมีต้นทุนผันแปรเป็นสัดส่วนหลักของต้นทุนรวม ซึ่งค่าแรงงานเป็นต้นทุนสำคัญ