ความเชื่อการแห่ผ้าขึ้นธาตุของประชาชนจังหวัดนครศรีธรรมราช

Main Article Content

สำราญ มีปลอด
พระเมธีวชิราภิรัต
เดชชาติ ตรีทรัพย์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ เพื่อศึกษาแนวคิด คติความเชื่อ การแห่ผ้าขึ้นธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช และแนวทางความเชื่อการแห่ผ้าขึ้นธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ได้ศึกษาข้อมูลทางเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิด คติความเชื่อ การแห่ผ้าขึ้นธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช เกิดมาจากคติความเชื่อเกี่ยวกับการบูชาพระบรมธาตุในตำนานประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุอันเป็นเอกลักษณ์ของเมืองนครศรีธรรมราช โดยการนำขึ้นห่มและโอบล้อมรอบองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ณ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จากประเพณีสะท้อนให้เห็นว่าพระพุทธศาสนามีอิทธิพลอย่างยิ่งเกี่ยวพันกับความเชื่อในการบูชาพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช อันเป็นบทบาทสำคัญที่ก่อให้เกิดการบูรณาการทางวัฒนธรรมของสังคมท้องถิ่น 2) แนวทางความเชื่อการแห่ผ้าขึ้นธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นประเพณีที่มีคุณค่าและความสำคัญ 2.1) เป็นเครื่องมือถ่ายทอดเรื่องราวประวัติศาสตร์ ส่งผลให้ชาวนครศรีธรรมราชรู้สึกเกิดความภาคภูมิใจในชาติพันธ์ และประวัติศาสตร์ของตนเอง 2.2) เป็นประเพณีที่สร้างความสัมพันธ์และความผูกพันอันดีระหว่างสมาชิกในครอบครัว ชุมชน หน่วยงานรัฐ และเอกชน 2.3) ลดความเครียด สร้างความสุข ส่งเสริมความคิดเชิงบวก สร้างความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคม 2.4) เป็นการถ่ายทอดความรู้ ทักษะ ภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น ผ่านทางการจัดประเพณี 2.5) ปลูกฝังค่านิยมและจริยธรรม ให้รู้จักกตัญญู เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ 3) องค์รู้ใหม่ที่พบจากการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ โมเดล 4ส เพื่อส่งเสริมความเชื่อการแห่ผ้าขึ้นธาตุของประชาชนจังหวัดนครศรีธรรมราช กล่าวคือ 3.1) ส1 หมายถึง สำนึก (ปลูกจิตสำนึก) 3.2) ส2 หมายถึง สร้าง (สร้างคุณค่า) 3.3) ส3 หมายถึง สืบทอด (สืบสาน) 3.4) ส4 หมายถึง ประสาน (ประสานความร่วมมือ)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
มีปลอด ส. ., พระเมธีวชิราภิรัต, & ตรีทรัพย์ เ. . (2025). ความเชื่อการแห่ผ้าขึ้นธาตุของประชาชนจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารสังคมพัฒนศาสตร์, 8(7), 139–148. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JSSD/article/view/8623
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คณพศ ภูวบริรักษ์. (2565). พหุวัฒนธรรมกับการสืบทอดและดำรงอัตลักษณ์ของชาวไทยพุทธภาคใต้. เรียกใช้เมื่อ 8 เมษายน 2568 จาก https://researchcafe.tsri.or.th/thai-identity/

เดชชาติ ตรีทรัพย์ และคณะ. (2560). การศึกษาประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 4(1), 66-77.

ทิพมาศ เศวตวรโชต และคณะ. (2563). นวัตกรรมการสืบทอดประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุนครศรีธรรมราช. วารสารปาริชาติ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 33(1), 107-1118.

เทศบาลเมืองทุ่งสง. (2566). ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ. เรียกใช้เมื่อ 2566 พฤษภาคม 9 จาก https://www.tungsong.com/

พีพีทีวี. (2566). รู้จัก “แห่ผ้าขึ้นธาตุ” ประเพณีสำคัญของคนเมืองคอนคู่วันมาฆบูชา. เรียกใช้เมื่อ 2568 เมษายน 8 จาก https://www.pptvhd36.com/news/

ไพฑูรย์ แก้วชูใส. (2555). รูปแบบการมีส่วนร่วมของพหุภาคีในการจัดการงานประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยวและการโรงแรม. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วรรณพร หมื่นจร และคณะ. (2567). การจัดการและการมีส่วนร่วมในประเพณีแห่ผ้าห่มพระธาตุจอมทอง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. วารสารพุทธมัคค์ ศูนย์วิจัยธรรมศึกษา สำนักเรียนวัดอาวุธวิกสิตาราม, 9(2), 113-124.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2566). ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ. เรียกใช้เมื่อ 2568 เมษายน 8 จาก https://www.th.wikipedia.org/wiki/ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ

อ้อมใจ วงษ์มณฑา. (2567). ประเพณีแห่ผ้าพระบฏ : พิธีกรรม ความเชื่อ และแรงศรัทธาของพุทธศาสนิกชน. เรียกใช้เมื่อ 8 เมษายน 2568 จาก https://culture.psu.ac.th/?p=32385

อังคณา แพรกเมือง และคณะ. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการตัดสินใจของนักท่องเที่ยวในการเดินทางมาท่องเที่ยวงานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(7), 87-102.