นวัตกรรมสื่อสารเพื่อส่งเสริมศักยภาพเกษตรกรอัจฉริยะ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนานวัตกรรมการสื่อสารเพื่อส่งเสริมศักยภาพของเกษตรกรอัจฉริยะรุ่นใหม่ (Young Smart Farmer: YSF) ซึ่งเป็นแรงงานภาคเกษตรรุ่นใหม่ที่มีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงภูมิปัญญาท้องถิ่นกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต การบริหารจัดการ และการตลาดในภาคเกษตร ท่ามกลางบริบทที่แรงงานภาคเกษตรของไทยมีแนวโน้มสูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่จึงเป็นกลยุทธ์สำคัญที่สอดคล้องกับนโยบายประเทศไทย 4.0 และการเปลี่ยนผ่านสู่เกษตรกรรมยุคดิจิทัลการวิจัยนี้วิเคราะห์องค์ประกอบสำคัญของนวัตกรรมการสื่อสาร ได้แก่ การเข้าถึงข้อมูลที่เชื่อถือได้ การใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้และการตลาด การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ การลดช่องว่างทางเทคโนโลยี และการพัฒนาทักษะการบริหารจัดการและภาวะผู้นำ ผลการศึกษาพบว่า นวัตกรรมการสื่อสารที่ออกแบบสอดคล้องกับบริบทของเกษตรกรอัจฉริยะรุ่นใหม่ จะสามารถเสริมสร้างความมั่นใจในการใช้เทคโนโลยี กระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และส่งเสริมการสร้างองค์ความรู้แบบมีส่วนร่วมในระดับพื้นที่ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า นวัตกรรมการสื่อสารที่ได้รับการออกแบบให้เหมาะสมกับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และความต้องการเฉพาะของกลุ่มเกษตรกรรุ่นใหม่ จะส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม เพิ่มความมั่นใจในการใช้เทคโนโลยี และส่งเสริมการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในเครือข่ายเกษตรกรอย่างมีประสิทธิภาพ อันนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพเกษตรกรในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม จากข้อค้นพบดังกล่าวบทความนี้เสนอแนวทางเชิงนโยบายที่เน้นการบูรณาการความร่วมมือจากภาครัฐ เอกชน สถาบันการศึกษา และภาคประชาสังคม เพื่อร่วมกันออกแบบและพัฒนานวัตกรรมการสื่อสารที่ตอบโจทย์เกษตรกรอัจฉริยะรุ่นใหม่ และเสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กนกวรรณ จันทรวงษ์ และคณะ. (2566). รูปแบบการเรียนรู้ผ่านสื่อดิจิทัลเพื่อพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในภาคเหนือตอนล่าง. วารสารนวัตกรรมการเรียนรู้, 9(3), 88-102.
จิราพร ทองย้อย. (2565). การสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของเกษตรกรในการใช้เทคโนโลยีเกษตรแม่นยำ. วารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม, 10(2), 67-81.
ธัญญารัตน์ ศรีประสิทธิ์. (2564). บทบาทของเครือข่ายเกษตรกรในยุคดิจิทัล: กรณีศึกษากลุ่ม Young Smart Farmer จังหวัดนครราชสีมา. วารสารรัฐศาสตร์และสื่อสารการเมือง, 5(1), 101-117.
พงศ์พันธ์ ทองมี. (2566). การใช้ TikTok เพื่อการถ่ายทอดองค์ความรู้การทำเกษตรอินทรีย์ในกลุ่มเกษตรกรรุ่นใหม่ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสื่อสารการพัฒนา, 15(2), 112-129.
วีรภัทร เหลืองทองคำ. (2566). การประเมินความพร้อมของเกษตรกรอัจฉริยะในจังหวัดภาคใต้ตอนบนต่อการใช้แอปพลิเคชันเกษตรดิจิทัล. วารสารเทคโนโลยีและสารสนเทศเพื่อการเกษตร, 3(1), 56-72.
ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจเกษตร. (2565). แนวโน้มการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). รายงานผลการสำรวจแรงงานของประชากร พ.ศ. 2565. กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. เรียกใช้เมื่อ 18 กรกฎาคม 2568 จาก https://www.nso.go.th/sites/2014 /Pages/statistics/Social/Employment.aspx
สุวรรณา ธรรมรักษ์. (2564). การใช้แอปพลิเคชันดิจิทัลเพื่อเพิ่มศักยภาพเกษตรกรอัจฉริยะในจังหวัดเชียงราย. วารสารวิจัยเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนา, 6(1), 45-61.
Brookings Institution. (2025). Digital transformation and smallholder farming: Strategies for precision agriculture in Southeast Asia. Washington: Brookings Global Development.
Chepkirui, A. (2021). Impact of social media on agricultural extension. IDOSR Journal of Arts and Humanities, 6(1), 51-58.
Cialdini, R. B. (2021). Influence: The psychology of persuasion. New York: Harper Business.
Colussi, J. et al. (2024). Digital agriculture platforms and farm knowledge networks: A case study from Brazil. Journal of Agricultural and Applied Economics, 56(2), 234-249.
Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2022). The state of food and agriculture 2022: Leveraging automation in agriculture for transforming agrifood systems.FAO. Retrieved July 18, 2025, from https://doi.org/10.4060/cb9479en
Mulla, D. J. & Khosla, R. (2021). Historical evolution and recent advances in precision farming. In D. L. Sparks, Advances in agronomy (Vol. 169, pp. 1-39). London: Academic Press.
Reigeluth, C. M. (2021). Instructional theory and learning design for the digital age. London: Routledge.
Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). New York: Free Press.
Schiavo, R. (2023). Health communication: From theory to practice (3rd ed.). San Francisco: Jossey Bass.