วิธีการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน: กรณีศึกษา กลุ่มแพทย์แผนไทย หมู่ที่ 1 ตำบลชะมาย อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

            บทความวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาวิธีการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน 2) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน 3) แนวทางการส่งเสริมการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัย พบว่า 1) วิธีการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน พบว่า มีขั้นตอนดังนี้ 1) ขั้นตอนการนวดด้วยน้ำมันสมุนไพร ซึ่งมีส่วนผสมของ หัวไพร น้ำมันมะพร้าว และเมนทอล เป็นต้น 2) ขั้นตอนการนำลูกประคบสมุนไพร ซึ่งเตรียมไว้แล้ว มาประคบตามจุดต่าง ๆ ของร่างกาย 3) ขั้นตอนการทับหม้อเกลือด้วยสมุนไพร ซึ่งห่อด้วยผ้า และสมุนไพร หลังจากนั้นจึงนำไปประคบส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย 4) ขั้นตอนสุดท้าย ผู้อยู่ไฟหลังคลอดจะเข้ากระโจมเพื่ออบสมุนไพรประมาณ 15 นาที จำนวน 2 รอบ จึงสิ้นสุดกระบวนการ 2) สภาพปัญหาวิธีการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้าน พบว่า มีสภาพปัญหาดังนี้ 1) ปัญหากลิ่นติดตามตัว 2) เพื่อศึกษาปัญหาสมุนไพรซึ่งเป็นส่วนผสม มักขาดแคลนเป็นนบางชนิด 3) ปัญหาขั้นตอนการอยู่ไฟมีความซับซ้อน จึงทำให้ปฏิบัติตามได้ไม่ตรงตามเวลาที่กำหนด 4) ปัญหาผู้อยู่ไฟต้อง’ปรับตัว และต้องมีความอดทนสูง 3) แนวทางการส่งเสริมวิธีการใช้สมุนไพรสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอดด้วยองค์ความรู้พื้นบ้านพบว่า 1) สนับสนุนการแลกเปลี่ยนความรู้ ทั้งคนในชุมชน และผู้ที่สนใจ 2) มีการสืบทอดถ่ายทอดรุ่นต่อรุ่น 3) มีการส่งเสริมการวิจัย และพัฒนาองค์ความรู้ด้านสมุนไพร