การบังคับตามสัญญาประนีประนอมยอมความ อันเกิดจากกระบวนการประนอมข้อพิพาทในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ศึกษาเกี่ยวกับข้อมูลสถานการณ์คดีที่เกิดขึ้นในประเทศไทยและศึกษาทบทวนการใช้วิธีการไกล่เกลี่ยโดยศึกษาหลักและทฤษฎีของการไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาท กฎหมายไทยในปัจจุบันที่เกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในประเทศไทย โดยปัจจุบันการไกล่เกลี่ยมีพัฒนาการไปอย่างรวดเร็ว เป็นกระบวนการที่เรียบง่ายแต่มีประสิทธิภาพสูง ค่าใช้จ่ายน้อย กระบวนการไกล่เกลี่ยในอดีตที่ผ่านมาเหมาะกับการศึกษาเหตุผลเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยสำเร็จและไม่สำเร็จของการไกล่เกลี่ยที่นำไปสู่ความสำเร็จรวมถึงศึกษาอุปสรรคที่จะเกิดขึ้นได้กับกระบวนการไกล่เกลี่ยในปัจจุบัน และสามารถนำไปพัฒนากระบวนการที่ระงับข้อพิพาทดังกล่าวนี้ได้ต่อไป คณะผู้วิจัยเล็งเห็นความสำคัญของกระบวนการดังกล่าวจึงเห็นควรศึกษาวิจัยโดยเก็บข้อมูลของหน่วยงานต่าง ๆ ที่ใช้กระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทด้วยโดยศึกษาการไกล่เกลี่ยที่เกิดขึ้นในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการไกล่เกลี่ย 11 หน่วย โดยจำแนกออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีการไกล่เกลี่ยในระบบกระบวนการยุติธรรม กลุ่มที่มีการไกล่เกลี่ยโดยสถาบันหรือหน่วยงานเฉพาะกิจ และกลุ่มที่มีการไกล่เกลี่ยภายใต้กฎหมายของกรมการปกครองส่วนท้องถิ่น นำไปสู่การวิเคราะห์และสรุปเพื่อศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับความสำเร็จและอุปสรรคของกระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในประเทศไทย นำไปสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในด้านต่าง ๆ ดังนี้ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านความเชื่อมั่น ด้านมาตรฐานการบริการ ด้านประสิทธิภาพของการบังคับตามสัญญาประนีประนอมยอมความที่เกี่ยวกับพระราชบัญญัติไกล่เกลี่ย พ.ศ.2562 ด้านขยายศักยภาพในเชิงพื้นที่ และด้านการบริหารจัดการเชิงรุก หากปฏิบัติตามข้อเสนอแนะดังกล่าวจะทำให้กระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมีการพัฒนาและประสิทธิภาพมากขึ้น