การส่งเสริมนวัตกรรมการอนุรัมหาวิทยาลัยสีเขียว: แนวทางสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนในสถาบันอุดมศึกษา
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้สำรวจแนวคิดเรื่องมหาวิทยาลัยสีเขียวและบทบาทของมหาวิทยาลัยในการส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืนภายในสถาบันอุดมศึกษา ท่ามกลางปัญหาสิ่งแวดล้อมระดับโลกที่ทวีความรุนแรง เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การลดลงของทรัพยากรธรรมชาติ และปัญหามลพิษที่เพิ่มขึ้น มหาวิทยาลัยได้รับการยอมรับว่าเป็นศูนย์กลางความรู้และนวัตกรรมที่สำคัญในการผลักดันความคิดริเริ่มด้านความยั่งยืน โดยการปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมและส่งเสริมความรับผิดชอบต่อสังคม งานวิจัยนี้ตรวจสอบแนวทาง กลยุทธ์ และแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดที่มหาวิทยาลัยทั่วโลกใช้ เช่น การปรับปรุงให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ การบูรณาการการเรียนการสอน การวิจัย และการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อสนับสนุนความยั่งยืน การศึกษาวิเคราะห์กรณีศึกษา นโยบาย และโครงการนวัตกรรม เพื่อให้ภาพรวมของขบวนการมหาวิทยาลัยสีเขียวและศักยภาพในการสร้างผลกระทบเชิงบวกทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับโลก ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า การดำเนินงานด้านสีเขียวที่ประสบความสำเร็จจำเป็นต้องอาศัยแนวทางแบบองค์รวมที่ครอบคลุมทุกมิติ เช่น การบูรณาการแนวปฏิบัติด้านความยั่งยืนในทุกกิจกรรมของมหาวิทยาลัย ตั้งแต่หลักสูตร การวิจัย ไปจนถึงการดำเนินงานและการสร้างความร่วมมือกับชุมชน นอกจากนี้ ยังนำเสนอกรณีศึกษาจากมหาวิทยาลัยในประเทศไทย เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มุ่งลดของเสีย เพิ่มพื้นที่สีเขียว และส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน รวมถึงมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ เช่น ฮาร์วาร์ด ที่เป็นผู้นำในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้ยังให้ข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์สำหรับผู้กำหนดนโยบาย ผู้บริหารมหาวิทยาลัย และผู้ปฏิบัติงานด้านความยั่งยืน โดยเน้นการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ การพัฒนานวัตกรรม และการส่งเสริมจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมในทุกภาคส่วน เพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืนและลดรอยเท้าทางสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2552). ฮาร์วาร์ด มหาวิทยาลัยชั้นนำด้านความยั่งยืน. เรียกใช้เมื่อ 26 มกราคม 2568 จาก https://www.kriengsak.com/node/2073
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2561). CU ZERO WASTE. เรียกใช้เมื่อ 25 มกราคม 2568 จาก https://www.chula.ac.th/about/green-university/cu-zero-waste/
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562). จุฬาฯ มหาวิทยาลัยสีเขียวอันดับ 3 ของไทย ปี 2019 อันดับ 1 ด้านการจัดการพลังงาน การจัดการขยะ การเรียนการสอนและการวิจัย. เรียกใช้เมื่อ 26 มกราคม 2568 จาก https://www.chula.ac.th/news/26082/
ธวัชชัย บัวขาว และมนสิชา เพชรานนท์. (2555). การกำหนดนโยบายและแนวทางปฏิบัติสู่มหาวิทยาลัยสีเขียว กรณีศึกษา: มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง. วารสารวิชาการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สจล., 14(1), 40-45.
นสพ.โคราชคนอีสาน. (2563). ตั้งเป้าลดขยะให้ได้ 20% มุ่งสู่มหาวิทยาลัยสีเขียว. เรียกใช้เมื่อ 26 มกราคม 2568 จาก https://www.koratdaily.com/blog.php?id=10164
บุญเจริญ ศิริเนาวกุล. (2556). ปัญญาประดิษฐ์: ปัญญาเชิงกลุ่ม (Artificial intelligence: swarm intelligence). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ท้อป.
พนาวัน เปรมศรี และโชติ บดีรัฐ. (2565). ผลสัมฤทธิ์การดำเนินการสู่ความเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียว. Journal of Modern Learning Development, 7(9), 422-435.
เพ็ญพิมพ์ พวงสุวรรณ และคณะ. (2567). Guidelines for the Development of Sustainable Green Universities Case study: College of Management University of Phayao. ใน แนวทางการพัฒนามหาวิทยาลัยสีเขียวอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยพะเยา, รายงานสืบเนื่องการประชุมวิชาการระดับชาติวิทยาลัยพัฒนามหานคร ครั้งที่ 1 ด้านการพัฒนาและจัดการมหานครอย่างยั่งยื่น: 8 มีนาคม 2567 (หน้า 101-117). กรุงเทพมหานคร: วิทยาลัยพัฒนามหานคร มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช.
มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ. (2567). ประกาศมหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ เรื่อง นโยบายในการขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียว (Green Thailand National Sports University: Green - TNSU). เรียกใช้เมื่อ 25 มกราคม 2568 จาก https://www.tnsubkk.ac.th/wp-content/uploads/2024/04/401นโยบายมหาวิทยาลัยสีเขียว2.pdf
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี. (2567). มทส. อันดับหนึ่ง 3ปีซ้อนด้านการจัดการของเสีย (Waste) อันดับ 4 ของไทย และอันดับที่ 65 ของโลก ม.สีเขียวโลก 2024. เรียกใช้เมื่อ 26 มกราคม 2568 จาก https://www.sut.ac.th/news/detail/1/news20241213
มหาวิทยาลัยมหิดล. (2564). พื้นที่สีเขียว (Green Area). เรียกใช้เมื่อ 26 มกราคม 2568 จาก https://op.mahidol.ac.th/pe/2021/10429/
โมทนา สิทธิพิทักษ์ และคณะ. (2564). ปัจจัยแห่งความสำเร็จของมหาวิทยาลัยสีเขียวที่ยั่งยืน. Journal of Education Studies, 49(2), 1-10.
ยูไอ กรีนเมตริก (UI GreenMetric). (2560). คู่มือการจัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก. เรียกใช้เมื่อ 25 มกราคม 2568 จาก https://greenmetric.ui.ac.id/wp-content/uploads/2015/07/UI-GreenMetric-Guideline-2017_Thai.pdf
สราวุธ แพพวก และสมบูรณ์ ศิริสรรหิรัญ. (2566). แนวทางการเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียว เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของสถาบันอุดมศึกษา. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล, 10(2), 171-191.
Alshuwaikhat, H. M. & Abubakar, I. (2008). An integrated approach to achieving campus sustainability: assessment of the current campus environmental management practices. Journal of Cleaner Production, 16(16), 1777-1785.
Barth, M. & Rieckmann, M. (2007). Developing Key Competencies for Sustainable Development in Higher Education. International Journal of Sustainability in Higher Education, 8(4), 416-430.
Cortese, A. D. (2003). The critical role of higher education in creating a sustainable future. Planning for Higher Education, 31(3), 15-22.
Filho, W. (2011). About the Role of Universities and Their Contribution to Sustainable Development. High Educ Policy, 24(2011), 427-438.
Filho, W. L. et al. (2015). Integrative approaches to environmental sustainability at universities: an overview of challenges and priorities. Journal of Integrative Environmental Sciences, 12(1), 1-14.
Rockström, J. et al. (2009). Planetary Boundaries: Exploring the Safe Operating Space for Humanity. Retrieved January 23, 2025, from https://www.ecologyandsociety.org/vol14/iss2/art32/
Sterling, S. (2001). Sustainable Education: Re-visioning Learning and Change (6) (Schumacher Briefings). Cambridge: Green Books.
Tilbury, D. (2011). Education for Sustainable Development: An Expert Review of Processes and Learning. Retrieved January 23, 2025, from http://unesdoc.unesco.org/images/ 0019/001914/191442e.pdf
United Nations. (2015). Transforming our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Retrieved January 26, 2025, from https://sdgs.un.org/2030agenda
Velazquez, L. et al. (2006). Sustainable university: what can be the matter?. Journal of Cleaner Production, 14(9-11), 810-819.
World Commission on Environment and Development. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. Retrieved January 25, 2025, from https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf