กระบวนการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ด้านการแปรรูปกะปิ (เคย) : วิถีการพึ่งตนเอง ด้านอาหารในชุมชนบริเวณหาดทุ่งใส

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการนำเสนอเรื่องกระบวนการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ด้านการแปรรูปกะปิ (เคย) : วิถีการพึ่งตนเองด้านอาหารในชุมชนบริเวณหาดทุ่งใส ซึ่งวิวัฒนาการของการเติบโตเปลี่ยนแปลงของกลุ่มสังคมเกษตรกรรมเปลี่ยนเป็นสังคมฐานความรู้ที่มีการปรับตัวเพื่อเรียนรู้ในวัฒนธรรมท้องถิ่นมากขึ้น จากประสบการณ์และความคิดด้านภูมิปัญญาที่สร้างสรรค์สั่งสมกันมาเวลานาน การสืบทอดแนวคิด และอุดมการณ์สู่คนรุ่นใหม่ให้เกิดวิถีการพึ่งตนเองในชุมชนเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงต่อโลกาภิวัตน์ เมื่อชุมชนสามารถพึ่งตนเองได้ทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็งของต้นทุนชุมชน คือ ฐานภูมิปัญญา ฐานทรัพยากร ฐานการผลิตอาหาร ฐานการสร้างความมั่นคงทางอาหาร ซึ่งส่งผลเชิงบวกต่อการพัฒนาความรู้ การสร้างอัตลักษณ์ สืบทอดภูมิปัญญาในรูปแบบของชุมชนแห่งการเรียนรู้การแปรรูปกะปิ (เคย) โดยใช้กิจกรรมขับเคลื่อนกระบวนการ และปราชญ์เป็นกลไกสร้างความรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ ได้แก่ 1) ระดับครอบครัว การให้ความรู้เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ 2) ระดับองค์กรชุมชน การนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ และ 3) ระดับชุมชน การจัดการความรู้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้เกิดจากการรักษาฐานทรัพยากรให้มีความอุดมสมบูรณ์ซึ่งเป็นต้นทุนทรัพยากรที่สำคัญที่นำไปสู่การผลิตสินค้าที่เป็นอัตลักษณ์ชุมชนสร้างเศรษฐกิจฐานรากในชุมชน และยกระดับไปสู่การเป็นองค์กรและชุมชนแห่งการเรียนรู้ และยังมีบุคคลที่สำคัญในการทำหน้าที่อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ครั้งนี้ คือ กลุ่มผู้นำของชุมชน ที่ใช้กระบวนการพัฒนาชุมชนเป็นเครื่องมือสร้างความเข้มแข็งภายในชุมชน ซึ่งเป็นผู้นำกลุ่มในกระบวนทัศน์ใหม่ที่เรียกว่า “ผู้นำการเปลี่ยนแปลง”