พิธีกรรมการสืบทอดครูหมอตายายโนรา ของประชาชน ในตำบลละอาย อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาความเชื่อและคุณค่าของพิธีกรรมครูหมอตายายโนราของประชาชนใน ตำบลละอาย อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช 2) เพื่อศึกษาพิธีกรรมครูหมอตายายโนราของประชาชนใน ตำบลละอาย อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช 3) เพื่อศึกษาการสืบทอดครูหมอตายายโนราของประชานชนใน ตำบลละอาย อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช พิธีกรรม "ครูหมอตายายโนรา" ในตำบลละอาย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ลึกซึ้งซึ่งหยั่งรากในความเชื่อเรื่องวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ของบรรพบุรุษที่คอยปกปักรักษาผู้มีเชื้อสายโนรา แบ่งเป็น ครูหมอโนรา (เช่น ตาพรานบุญ) และ ครูหมอตายาย ผู้ล่วงลับที่ยังคงมีพลังบันดาลทั้งคุณและโทษ ความเชื่อนี้ผนวกกับไสยศาสตร์ 3 ประการ ได้แก่ การรักษาอาการเจ็บป่วย (การเหยียบเสน), การติดต่อกับบรรพบุรุษผ่านร่างทรง, และ การแก้บน พิธีกรรมเหล่านี้มีคุณค่ามหาศาล และยังเป็นการแสดงความเคารพต่อครูหมอโนราและบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ ซึ่งเชื่อว่าเป็นวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ที่มีอิทธิพลต่อชีวิตลูกหลาน ทั้งในด้านการปกป้องรักษาและการให้คุณให้โทษ พิธีกรรมที่หลากหลายในตำบลละอาย เช่น การทรงครูหมอ, การตัดเหมฺรย, และการดูดวง/ดูเกน ความเชื่อมั่นและความเคารพที่ประชาชนมีต่อครูหมอตายายโนราในฐานะผู้ให้การช่วยเหลือและปกป้องคุ้มครองในชีวิตประจำวัน การสืบทอดภูมิปัญญานี้มีสองลักษณะเด่นคือ การสืบทอดในระบบเครือญาติสายโลหิต จากนายโรงสู่ลูกหลาน และ การสืบทอดพิธีกรรม ที่เน้นลำดับขั้นตอนการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ซึ่งยังคงปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กศน.ตำบลละอาย. (2568). ประวัติความเป็นมา. เรียกใช้เมื่อ 26 มีนาคม 2568 จาก https://sites.google.com/dei.ac.th/la-ai/home
กุณฑลีย์ ไวทยะวณิช. (2554). วัฒนธรรมความเชื่อที่เกื้อหนุนการท่องเที่ยวของจังหวัดสงขลา. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวัฒนธรรมศึกษา. มหาวิทยาลัยทักษิณ.
เจตนา อินยะรัตน์ และวรรณกร พลพิชัย. (2564). ลักษณะพิธีกรรมและวิธีการสืบทอดความเชื่อครูหมอโนราและโนราโรงครูในตำบลปริก อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้, 14(2), 125-126.
เธียรชัย อิศรเดช. (2552). นัยทางสังคมของพิธีกรรมโนราห์โรงครู กรณีศึกษาบ้านบ่อแดง. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปรียารัตน์ เชาวลิตประพันธ์. (2565). ธรรมโนรา: การดำรงอยู่และการสืบทอดในบริบทของ บ้านปลายระไม อำเภอเปิ้นดัง รัฐเคดาห์ (ไทรบุรี) ประเทศมาเลเซีย. วารสารกึ่งวิชาการ, 43(1), 146-149.
พรรัตน์ ดำรุง. (2563). ศิลปะการร้องรำที่ผูกพันกับชีวิต. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์เกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.
เมทิกา พ่วงแสง. (2562). การสืบทอดและการดำรงอยู่ของโนราโรงครูวัดท่าแค ตำบลท่าแค อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง. วารสารวิชาการและวิจัย, 4(1), 13-16.
รื่นฤทัย รอดสุวรรณ และเอกพงษ์ คงฉาง. (2564). เรื่องเล่าโนรากับการพัฒนาสื่อทางวัฒนธรรม. วารสารศิลปศาสตร์, 13(2), 186-200.
สุมนัส เกษแก้ว. (2564). การศึกษาความเป็นครูโนรา ธรรมนิตย์นิคมรัตน์กรณีศึกษาแนวคิดการถ่ายทอดโนราในสถาบันการศึกษา. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
สุรเชษฐ์ สุฑาพรศิลป์. (7 มี.ค. 2568). ผู้เป็นโนราใหญ่. (พระเกรียงไกร โสภณจิตฺโต, ผู้สัมภาษณ์)
เสริมศักดิ์ ขุนพล. (2557). การสืบทอดและอนุรักษ์พิธีกรรมโนราโรงครูคณะเทพชัย โสภณศิลป์และคณะจำเริญ ศ.พนมศิลป์ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.