ข้อพิจารณาเกี่ยวด้วยการบังคับตามคำพิพากษาศาลต่างประเทศในคดีแพ่งและพาณิชย์ ในสาธารณรัฐประชาชนจีน

ดร.รัชนีกร ลาภวณิชชา พรหมศักดิ์

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาเกี่ยวกับการบังคับตามคำพิพากษาศาลต่างประเทศในคดีแพ่งและพาณิชย์ในสาธารณรัฐประชาชนจีนโดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อพิพาทที่เกิดจากสัญญาที่มีลักษณะเป็นข้อพิพาทเกี่ยวกับการค้าระหว่างประเทศที่มีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ หากคู่กรณีอาจนำข้อพิพาทมาฟ้องศาลภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคลโดยฝ่ายผู้ชนะคดีจำเป็นต้องนำคำพิพากษามาบังคับในอีกรัฐหนึ่งอันเป็นที่ตั้งของทรัพย์ที่อาจบังคับคดีได้

โดยปัจจุบันศาลจีนจะยอมรับและบังคับตามคำพิพากษาศาลต่างประเทศโดยยึดหลักการต่าง ตอบแทน (Reciprocity) ตามกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งของจีน ค.ศ. 2015 และได้มีการยอมรับและบังคับตามคำพิพากษาของศาลต่างประเทศตั้งแต่ในปี ค.ศ. 2016 โดยยอมรับบังคับตามคำพิพากษาในคดีพาณิชย์ของศาลสิงคโปร์

สำหรับประเทศไทยมีแนวโน้มที่ศาลจีนจะไม่บังคับตามคำพิพากษาของศาลไทยให้ เนื่องจากที่ผ่านมายังไม่เคยปรากฏว่าศาลไทยเคยยอมรับหรือบังคับตามคำพิพากษาของศาลจีนมาก่อน และไม่เคยปรากฏว่าศาลจีนเป็นฝ่ายเริ่มต้นในการยอมรับและบังคับตามคำพิพากษาของประเทศอื่นให้ก่อนเช่นกัน ดังนั้นคู่สัญญาข้อพิพาทเกี่ยวกับการค้าระหว่างประเทศไทยกับประเทศจีนจึงยังคงไม่อาจคาดการณ์ได้ล่วงหน้าว่าผลสุดท้ายคำพิพากษาของศาลประเทศไทยจะมีโอกาสได้รับการรับรองหรือออกคำสั่งคำบังคับในจีนหรือไม่

คำสำคัญ: การบังคับตามคำพิพากษาต่างประเทศ, คดีแพ่งและพาณิชย์, สาธารณรัฐประชาชนจีน