แนวคิดการบวชภิกษุณีเถรวาทในสังคมไทย: กรณีศึกษาทรงธรรมกัลยาณีภิกษุณีอาราม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาแนวความคิดเกี่ยวกับสิทธิสตรีในการบวชภิกษุณีในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางการดำเนินกิจกรรมในการเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิสตรีเพื่อการบวชเป็นภิกษุณีในพระพุทธศาสนาเถรวาทในสังคมไทย งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีการศึกษาเอกสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ กลุ่มภิกษุณี กลุ่มภิกษุ และกลุ่มอาจารย์/นักวิชาการ

ผลการศึกษาเอกสารพบว่า 1) สิทธิสตรีตามแนวทางการบวชภิกษุณีในพระพุทธศาสนาเป็นการมองเห็นความสามารถของผู้หญิงในการพัฒนาตนเองโดยสามารถบรรลุธรรมขั้นต่าง ๆ ได้พระพุทธองค์จึงทรงประทานการบวชให้ 2) สิทธิสตรีตามแนวคิดการบวชภิกษุณีในสังคมไทย ได้มองถึงศักยภาพของผู้หญิงที่ไม่ได้ต่างจากผู้ชาย สามารถเข้ามาทำหน้าที่เป็นผู้สืบทอดพระพุทธศาสนาได้ดังเช่นพระภิกษุสงฆ์ทั่วไปได้เช่นกัน จึงมีการเรียกร้องสิทธิธรรมในการบวชเกิดขึ้น 3) สิทธิสตรีตามแนวคิดสตรีนิยม เป็นการผลักดันตนเองออกจากระบบความเชื่อเดิม ๆ ผลักดันตนเองอยู่ในสังคมมาอยู่ในโลกสาธารณะ ผลการศึกษาจากการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่า แนวทางการดำเนินกิจกรรมในการเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิสตรี เพื่อการบวชเป็นภิกษุณีในพระพุทธศาสนาเถรวาทในสังคมไทย กิจกรรมที่ควรนำมาดำเนินใน การเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิทางการบวชเป็นภิกษุณีในสังคมไทย ดังนี้ 1) กิจกรรมการสร้างพื้นที่ทางสังคมให้กับภิกษุณี และ 2) กิจกรรมการอบรมให้ความรู้การอบรมให้ความรู้ เป็นสิ่งที่สำคัญมากโดยเฉพาะ นักบวชในพระพุทธศาสนา ซึ่งภิกษุสงฆ์ส่วนใหญ่ก็จะนำความรู้ทางธรรมมาสอนญาติโยม เพื่อนำมาปรับประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน