พุทธนวัตกรรม: สร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจของผู้สูงวัยในสังคมไทย
คำสำคัญ:
พุทธนวัตกรรม, ผู้สูงวัย, ภูมิคุ้มกันทางจิตใจ, พรหมวิหาร 4, อริยสัจ 4, สติปัฏฐาน 4บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ พุทธนวัตกรรม เพื่อเสริมสร้าง ภูมิคุ้มกันทางจิตใจของผู้สูงวัยในสังคมไทย โดยมุ่งวิเคราะห์หลักธรรมสำคัญของพระพุทธศาสนา ได้แก่ พรหมวิหาร 4 อริยสัจ 4 และสติปัฏฐาน 4 ว่าสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาสุขภาพจิตของผู้สูงวัยให้สามารถเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงในชีวิตได้อย่างมั่นคงและสมดุล การศึกษาได้วิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อสุขภาพจิตของผู้สูงวัย เช่น ความเหงา ความเครียด และความรู้สึกโดดเดี่ยว รวมถึงศึกษากรณีตัวอย่างจากโครงการในประเทศไทย เช่น "วัดบันดาลใจ" และ "ชุมชนสติเข้มแข็ง" ที่ช่วยส่งเสริมการฝึกสติและการปฏิบัติธรรมเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน นอกจากนี้ ยังพิจารณาแนวทางระดับสากล เช่น โปรแกรม Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) ในสหรัฐอเมริกา และโครงการฝึกสมาธิในญี่ปุ่น ที่มีผลเชิงบวกต่อสุขภาพจิตของผู้สูงวัย
ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า พุทธนวัตกรรม เป็นแนวทางที่มีศักยภาพในการส่งเสริมสุขภาพจิตและความมั่นคงของสังคม อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อจำกัดในเรื่อง การเข้าถึงในพื้นที่ห่างไกล และความเหมาะสมกับบริบทสังคมสมัยใหม่ จึงจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อขยายผลให้ทั่วถึงและยั่งยืน
References
Department of Religious Affairs. (2000). Principles of Dhamma in Buddhism. Bangkok: Ministry of Culture.
Gilbert, P. (2010). Compassion-Focused Therapy: The CBT Distinctive Features Series. London: Routledge.
Goenka, S. N. (2010). Vipassana Meditation and Social Change. Mumbai: Vipassana Research Institute.
Grossman, P. (2004). "Mindfulness-Based Stress Reduction and Health Benefits: A Meta-Analysis". Journal of Psychosomatic Research, 57(1), 35-43.
Gunaratne, R. (2015). The Role of Buddhism in Mental Health Among Elderly in Sri Lanka. Colombo: Buddhist Publication Society.
Jindasawat, W. (2021). Teaching innovations based on the Four Noble Truths. Journal of Pawanasar Parithat, 1(2), May–August.
Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness. New York: Delta.
Kabat-Zinn, J. (2011). Mindfulness for Beginners: Reclaiming the Present Moment—and Your Life. Boulder: Sounds True.
Kawamura, S. (2020). Mindfulness Practice in Aging Populations in Japan. Kyoto: International Buddhist Institute.
Lomas, T. (2017). The Flourishing Elder: Buddhist Approaches to Ageing and Mental Health. London: Routledge.
Phra Dhammapitaka (P.A. Payutto). (2003). Buddhadhamma (11th ed.). Bangkok: Dhamma for Youth Foundation.
Tipitaka (Thai version). (1982). Digha Nikaya – Mahavagga (Vol. 10). Bangkok: Mahamakut Buddhist University Printing House.
Tipitaka (Thai version). (1982). Mahasatipatthana Sutta (Digha Nikaya – Mahavagga, Vol. 10). Bangkok: Mahamakut Buddhist University Printing House.
Tipitaka (Thai version). (1982). Majjhima Nikaya – Mulapannasaka (Vol. 12). Bangkok: Mahamakut Buddhist University Printing House.
Tipitaka (Thai version). (1982). Satipatthana Sutta (Majjhima Nikaya – Mulapannasaka, Vol. 12). Bangkok: Mahamakut Buddhist University Printing House.
Traiphop, S. (2020). The effects of Dhamma practice on mental health among the elderly in communities. Journal of Buddhist Studies, 25(1), 45–60.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
หมวดหมู่
License
Copyright (c) 2025 วารสารพุทธอาเซียนศึกษา

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.