ความคิดเห็นของผู้นำประชาชนต่อกระบวนการสันติภาพในจังหวัดชายแดนภาคใต้ กรณีศึกษาอำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

          เหตุการณ์ความไม่สงบในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เกิดขึ้นมาแล้วกว่า 19 ปี ส่งผลกระทบต่อความไม่ปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สิน และคุณภาพชีวิตของประชาชนทุก ๆ ด้าน ซึ่งที่ผ่านมามีความพยายามที่จะแก้ปัญหาจากรัฐในระดับของ Track 1 ทำให้การสร้างสันติภาพให้กลับคืนสู่พื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้จึงถือเป็นเรื่องที่สำคัญ งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความคิดเห็นของผู้นำประชาชนที่มีต่อกระบวนการสันติภาพในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อกระบวนการสันติภาพในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ของผู้นำในระดับกลางของสังคม (Track 2) และเสนอแนะกระบวนการสร้างสันติภาพในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญใน Track 2 จำนวน 12 คน ได้แก่ ผู้นำชุมชน (กำนันหรือประธานชุมชน) จำนวน 4 คน ผู้นำท้องถิ่น (นายก อบต.) จำนวน 4 คน และผู้นำศาสนา (อิหม่าม) จำนวน 4 คน และเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ การสัมภาษณ์เชิงลึกและการวิเคราะห์เอกสารและข้อมูล
          ผลการศึกษา พบว่า ผู้นำในระดับกลางของสังคม (Track 2) ได้สะท้อนความคิดว่าความรุนแรงที่เกิดขึ้นเป็นปัญหาทำให้เกิดความแตกแยกมีสาเหตุมาจากการแย่งชิงอำนาจในพื้นที่ การบิดเบือนประวัติศาสตร์ ความเชื่อที่ผิดหลัก คำสอนศาสนา รวมทั้งเป็นเรื่องของผลประโยชน์ และยาเสพติด เมื่อเหตุการณ์ล่วงเลยมานาน ทำให้ประชาชนในพื้นที่ต้องการให้เกิดสันติภาพขึ้น ซึ่งในพื้นที่มีเหตุการณ์ที่ลดลงมีแนวโน้มที่ดีขึ้น ส่งผลให้ประชาชนใช้ชีวิตได้อย่างสงบสุข
อีกทั้งยังเชื่อมั่นว่าเหตุการณ์ความรุนแรงจะสงบลงได้ด้วยการพูดคุยเจรจาของรัฐบาล แต่พบว่ารัฐบาลไม่ได้ประชาสัมพันธ์ผลของการพูดคุยให้ประชาชนทราบมากนัก และประชาชนมีความกังวลว่ารัฐบาลไทยไปพูดคุยเจรจาด้วยนั้นเป็นบุคคลที่อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ความรุนแรงในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ที่แท้จริงหรือไม่ อีกทั้งการพูดคุยเจรจานั้นผู้นำได้ผลักดันให้ผู้นำ 4 เสาหลักประกอบด้วย ผู้นำศาสนา ผู้นำท้องถิ่น ผู้นำท้องที่ และณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดเข้าไปมีส่วนพูดคุยเจรจา และพยายามต้องการให้โอกาสผู้ที่หลงผิดได้กลับเข้าสู่หลักศาสนาที่ถูกต้องอีกครั้ง พร้อมทั้งแนะนำให้ใช้ศาสตร์พระราชา “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” เป็นยุทธศาสตร์หลักในการแก้ไขปัญหาที่กำลังเกิดอยู่ ซึ่ง ณ ตอนนี้ผู้นำ 4 เสาหลักนั้นไม่ต้องการแบ่งแยกดินแดน แต่มีความต้องการที่จะปกครองตนเอง ในรูปแบบของเขตปกครองพิเศษ ซึ่งคิดว่าวิธีนี้อาจจะเป็นวิธีที่ทำให้ในพื้นที่เกิดสันติภาพ โดยผู้นำต้องการให้พื้นที่นั้นเป็นทั้งสันติภาพเชิงบวกและสันติภาพเชิงลบ