บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมไทย

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคมที่ส่งผลให้พระสงฆ์มีความตระหนักว่าตนควรจะเข้ามีส่วนร่วมในการบรรเทาปัญหาและพัฒนาสังคมไทย 2) เพื่อศึกษาการดำเนินกิจกรรม ปัญหา และอุปสรรคของบทบาทพระสงฆ์เพื่อการพัฒนาสังคมไทย 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาบทบาทพระสงฆ์เพื่อการพัฒนาสังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 14 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) ชาวบ้านต้องเผชิญกับปัญหาด้านเศรษฐกิจ คือ ความยากจน การแพร่ระบาดของโควิด 19 และปัญหาด้านสังคม คือ การขาดคุณธรรมและจริยธรรม ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และการเสื่อมศรัทธาในพระพุทธศาสนา จึงส่งผลให้พระสงฆ์บางรูปมีความตระหนักรู้กับปัญหาที่เกิดขึ้นได้เข้ามามีส่วนร่วมแบ่งเบาภาระจากภาครัฐในการพัฒนาและแก้ไขปัญหาสังคมไทย เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น 2) การดำเนินกิจการคณะสงฆ์ใน 4 ด้าน คือ การศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา และการสาธารณสงเคราะห์ เช่น มีการจัดตั้งกลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ การรับอุปการะเด็กยากจนให้การศึกษาเล่าเรียนฟรี มีการจัดตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรม ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ โครงการหมู่บ้านศีล 5 โครงการวัดประชารัฐสร้างสุข โดยมีการนำหลักธรรมมาประยุกต์ใช้ เช่น หลักไตรสิกขา สาราณียธรรม 6 สังคหวัตถุ 4 และหลักเศรษฐกิจพอเพียง ด้านปัญหาและอุปสรรคการดำเนินกิจกรรม คือ การขาดงบประมาณในการสนับสนุนจากภาครัฐ ภาคเอกชน และ 3) แนวทางการพัฒนาบทบาทพระสงฆ์เพื่อการพัฒนาสังคมไทย คือ 1) การพัฒนาบทบาทพระสงฆ์จากภายใน คือ ตั้งมั่นอยู่ในพระสัทธรรม 3 คือ ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวท และ 2) การพัฒนาบทบาทพระสงฆ์จากภายนอก คือ การสร้างเครือข่ายและการบูรณาการ