ความเคลื่อนไหวทางการเมืองของขบวนการนักศึกษาไทยในปี พ.ศ.2557 – 2566

ผู้แต่ง

  • พระครูสังฆรักษ์ยศวีร์ ปมุตฺโต นักวิชาการอิสระ
  • พระพัฒนวัชร์ พูลสวัสดิ์ นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

ความเคลื่อนไหวทางการเมือง, ขบวนการทางสังคม, ทฤษฎีพฤติกรรมรวมหมู่, ขบวนการนักศึกษา

บทคัดย่อ

ภายใต้วิกฤติความขัดแย้งในสังคมการเมืองไทยในปัจจุบัน เกิดความสับสนวุ่นวายเพื่อเรียกร้องประชาธิปไตยของขบวนการนักศึกษา ในท่ามกลางสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 ที่แพร่กระจายไปทั่วโลก ซึ่งได้รับผลกระทบกันทุกประเทศ ทั้งเศรษฐกิจตกต่ำ และความเหลื่อมล้ำ บทความนี้จึงเป็นการบอกเล่าความเคลื่อนไหวของขบวนการนักศึกษา ภายใต้บริบทการเมือง และสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบันและฉายภาพให้เห็นถึงสาเหตุของการเคลื่อนไหว รวมถึงกลไกการพัฒนาขบวนการทางสังคม โดยเฉพาะแนวความคิด อุดมการณ์ และยุทธวิธี ซึ่งนําไปสู่การปรับเปลี่ยนบทบาทการเคลื่อนใหวทางการเมืองของนิสิต นักศึกษาในยุคสมัยปัจจุบัน เพื่อนําไปสู่การทบทวนทิศทางและถกเถียงแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับบทบาทของนิสิต นักศึกษากับการทํากิจกรรมเพื่อสังคมในเชิงสร้างสรรค์ อันเป็นหนึ่งในคุณลักษณะของบัณฑิตอุดมคติไทยที่สังคมคาดหวัง

ขบวนการนักศึกษาออกมาเคลื่อนไหวทางการเมืองครั้งแรกที่เด่นชัดตั้งแต่ พ.ศ.2500 ผ่านการเปลี่ยน แปลงทางการเมืองมาหลายครั้ง ล้มลุกคลุกคลานในการเรียกร้องประชาธิปไตยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันก็ยังเกิดการรัฐประหาร พ.ศ.2557 จากการรัฐประหารนี้นำมาสู่การเคลื่อนไหวทางการเมืองในปัจจุบันเริ่มจากความไม่พอใจของนักศึกษาที่เกิดจากการรัฐประหาร 2557 ของ คสช. จนกระทั่งมีการเลือกตั้งในปี 2562 และคิดว่าการเลือกตั้งจะนำไปสู่การใช้สิทธิ์ เพื่อเปลี่ยนแปลงประเทศไปในทิศทางใหม่ แต่สิทธิและเจตนารมณ์ของพวกเขาถูกบิดเบือน ถูกโค่นล้มโดยฝ่ายที่ต้องการสืบทอดอำนาจ ความไม่พอใจนี้จึงถูกปะทุออกมา ทำให้เกิดกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมืองในขณะนี้

References

กฤติยา ยั่งยืน. (2549). การมีส่วนร่วมทางการเมืองของนิสิต นักศึกษา ในวิกฤตการณ์ทางการเมืองยุคปลายรัฐบาลทักษิณ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ฉันทนา ธัญญะเศรษฐ์. (2530). ขบวนการนักศึกษาไทยกับการพัฒนาประชาธิปไตย. ในปริญญารัฐศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เดลินิวส์ ออนไลน์. (2566). กอ.รมน.ภาค 4 สน.แจงกรณีขบวนนักศึกษาแห่งชาติจัดปาฐกถาพิเศษ. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://www.dailynews.co.th/news/2419046/.

เดลินิวส์. (2566). แฟลชม็อบ “อนาคตใหม่” คึกคักตะโกนรับ “ธนาธรสู้ๆเรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://www.dailynews.co.th/politics/746886.

ไทยรัฐออนไลน์. (2566). เส้นทางการชุมนุม 2563-2564 ปรากฏการณ์การปลดแอกของประชาชนในนามราษฎร. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://plus.thairath.co.th/topic/speak/100117.

บีบีซีนิวส์. (2566). แฟลชม็อบนักศึกษาถึงชุมนุมใหญ่ของ "คณะราษฎร 2563" ลำดับเหตุการณ์ชุมนุมทางการเมืองปี 2563. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://www.bbc.com/thai/thailand-54741254.

ประชาไท ก ออนไลน์. (2566). ปชช.จัดงานวางดอกไม้-'ยืน หยุด ขัง' ให้กำลังใจ ร้องสิทธิประกันตัวให้ผู้ถูกคุมขังจากคดีการเมือง. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://prachatai.com/journal/2022/05/ 98500.

ประชาไท ข ออนไลน์. (2566). 'ยืน หยุด ขัง' ครั้งที่ 120 ร้องสิทธิประกันตัว หลังศาลสั่งจำคุกนักกิจกรรม 2 ปี ใส่ชุดไทยร่วมม็อบ. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://prachatai.com/journal/2022/09/ 100486

ประภาพร สีหา. (2560). ความขัดแย้งทางการเมืองกับรัฐประหารปี พ.ศ. 2557. วารสารรัฐศาสตร์ปริทรรศน์, 4(2), 148.

ผู้จัดการออนไลน์. (2566). ขบวนเสด็จ “พระราชินี-พระองค์ที” ถูกม็อบชูสามนิ้วล้อมข้างทำเนียบ. เรียกใช้เมื่อ 5 สิงหาคม 2566จาก https://mgronline.com/onlinesection/detail/9630000104930.

ภาณุภัทร จิตเที่ยง. (2560). เหรียญสองด้านของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม เจาะลึก Social Movement กับ ภาณุภัทร จิตเที่ยง. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://thematter. co/social/two-side-of-social-movement/41000.

มณีมัย ทองอยู่. (2557). แนวคิดทฤษฎีทางสังคมวิทยาว่าด้วยขบวนการทางสังคม. (พิมพ์ครั้งที่ 1). ขอนแก่น: ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์สังคมลุ่มน้ำโขง มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

มติชนสุดสัปดาห์. (2566). ปรัชญา นงนุช. (2564). ประมวลการเคลื่อนไหว “คณะราษฎร” ตลอดปี 2563 สู่สถานการณ์ท้าทายปี 2564. เรียกใช้เมื่อ 30 สิงหาคม 2566 จาก https://www.matichonweekly.com.

กรุงเทพธุรกิจ ออนไลน์. (2564). ม็อบราษฎร พร้อมบวก ตั้งเงื่อนไขปลุกม็อบรอบใหม่. เรียกใช้เมื่อ 5 สิงหาคม 2566. จาก https://www.bangkokbiznews.com/politics/921304.

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ออนไลน์. (2566). Recap สถานการณ์ผู้ต้องขังคดีการเมืองในรอบปี 2565: 47 คนถูกขัง 11 คนประท้วงด้วยชีวิต 4 คนถูกขังยาวนานทุบสถิติ ด้านนักโทษเด็ดขาดเพิ่มขึ้นถึง 4 ราย. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://tlhr2014.com/archives/51924.

สงกรานต์ รัตน์พลที. (2561). ผลกระทบจากรัฐประหาร 22 พฤษภาคม 2557 ต่อการเคลื่อนไหวของกลุ่ม “ดาวดิน”. วารสารการเมืองการปกครอง, 9(2), 95.

สมชัย แสนภูมี และคณะ. (2562). นักศึกษากับการเคลื่อนไหวทางการเมืองในวันครบรอบ 1 ปี การทำรัฐประหารของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา. วารสาร Veridian E Journal, 12(1), 1089.

สมบัติ ธํารงธัญวงศ์. (2548). การเมือง : แนวความคิดและการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: เสมาธรรม.

อีจัน ออนไลน์. (2566). รู้จัก ‘หยก ทะลุวัง’ อดีตผู้ต้องหาคดี ม.112 ที่อายุน้อยที่สุดในไทย. สืบค้นวันที่ 7 สิงหาคม 2566. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://www.ejan.co/general-news/ss6wq2z1e3.

Blumer, Herbert. (1969). Collective Behaviour. In A.Mcclung-Lee (ed.) Principles of Sociology. Newyork: Barnes and Noble.

Giddens, Anthony. (2001). Sociology. 4th edition. Cambridge: Polity Press.

Mop Data Thailand ออนไลน์. (2566). สถานการณ์การชุมนุมและการคุกคามจากการชุมนุมและแสดงออก ประจำเดือนมกราคม 2565. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://blog.mobdatathailand.org/ 2022-01.html.

Robertson, Ian. (1988). Sociology. Third edition. Newyork: Worth publisher, Inc.

Tarrow, Sydney. (1998). Power in Movement. Cambridge: Cambridge University Press.

The Standard Team. (2566). คณะประชาชนปลดแอก แถลง 3 ข้อเรียกร้อง 2 จุดยืน 1 ความฝัน ก่อนชุมนุมใหญ่ 16 ส.ค. นี้. เรียกใช้เมื่อ 5 สิงหาคม 2566 จาก https://thestandard.co/free-people -rally-for-democracy-120863/.

Thematter ก ออนไลน์. (2566). นักกิจกรรมจัด ‘ยื่น หยุด ขัง’ ยื่นหนังสือถึงศาลเรียกร้องให้ปล่อยผู้ต้องหาคดีการเมืองทุกคดี. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://thematter.co/brief/195709/195709.

thematter ข ออนไลน์. (2566). ‘แกนนำเพื่อไทยก็เคยโดน ม.112’ คณะราษฎรยกเลิก ม.112 ขอเพื่อไทยสนับสนุนข้อเรียกร้องของตะวันแบม. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://thematter.co/brief/ 195827/195827.

voicetv ออนไลน์. (2566). กลุ่มทะลุวัง จัดม็อบบุกพรรคเพื่อไทยขวางกับจัดตั้งรัฐบาลร่วม 'ภูมิใจไทย. เรียกใช้เมื่อ 7 สิงหาคม 2566 จาก https://voicetv.co.th/read/2OgSPNbip

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-10-31