การศึกษารสวรรณคดีบาลีในอรรถกถาธรรมบท

บทคัดย่อ

คัมภีร์อรรถกถาธรรมเป็นคัมภีร์ที่มีรสวรรณคดีครบถ้วนน่าศึกษาวิจัย ฉะนั้น การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและความหมายรสวรรณคดีบาลี 2) เพื่อศึกษารสวรรณคดีในอรรถกถาธรรมบท 3) เพื่อวิเคราะห์รสวรรณคดีในอรรถกถาธรรมบท การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเอกสาร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นเอกสาร ตำรา หนังสือที่เกี่ยวข้องกับรสวรรณคดี การได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างโดยเลือกเฉพาะคัมภีร์อรรถกถาธรรมบทเป็นหลักและตำรา หนังสือที่เกี่ยวข้องกับรสวรรณคดีบาลี กาวิเคราะห์ข้อมูลเป็นการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

วรรณคดีบาลีคือคำสอนของพระพุทธเจ้าโดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลัก คือ พระธรรม คำสอนที่เกี่ยวกับหลักธรรม พระวินัย กฎระเบียบสำหรับพระภิกษุสงฆ์ จุดเริ่มต้นของวรรณคดีบาลี คือ คำสอนที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงต่อสาวกและถูกรวบรวมเอาไว้ ต่อมาได้มีการเพิ่มเติมคัมภีร์ต่างๆ เช่น อรรถกถาเป็นต้น เพื่ออธิบายและขยายความในพระธรรมและพระวินัย ทำให้วรรณคดีบาลีมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น

          อรรถกถาธรรมบทเป็นหนังสืออธิบายเรื่องราวในพระไตรปิฎก มีหลายเรื่องและมีรสวรรณคดี หรืออารมณ์ที่แตกต่างกันถึง 9 ชนิด คือ สิงคารรส ความรัก, หัสสรส ความขบขัน, กรุณารส ความสงสาร, รุทธรส ความโกรธ, วีรรส ความกล้าหาญ, ภยานกรส ความกลัว, วิภัจฉรส ความน่ารังเกียจ, อัพภูตรส ความแปลกประหลาด, สันตรส ความสงบ

          การศึกษารสวรรณคดีจากวรรณคดีบาลีสะท้อนให้เห็นรสวรรณคดีบาลี มีประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาทักษะทางภาษาบาลี การวิเคราะห์ การคิดเชิงวิพากษ์ และความเข้าใจในอารมณ์ของมนุษย์ นอกจากนี้ ยังช่วยให้เราเรียนรู้ค่านิยม วัฒนธรรม และพัฒนาทักษะการสื่อสารได้ดียิ่งขึ้น