ประโยชน์และคุณค่าของวรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกของวศิน อินทสระ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาวรรณกรรมพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาวรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกของวศิน อินทสระ 3) เพื่อวิเคราะห์ประโยชน์และคุณค่าของวรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกของวศิน อินทสระ งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเอกสาร โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารปฐมภูมิ ได้แก่ พระไตรปิฎก วรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกของวศิน อินทสระ และเอกสารทุติยภูมิ ได้แก่ อรรถกถา เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องรวมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 8 รูป/คน และนำเสนอด้วยการวิเคราะห์แบบอุปนัยและเนื้อหา

          ผลการวิจัยพบว่า

          วรรณกรรมพระพุทธศาสนามีรากฐานมาจากหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า ผ่านการรวบรวม เรียบเรียง ถ่ายทอดโดยพระเถระในรูปของวรรณกรรมมุขปาฐะและที่เป็นลายลักษณ์อักษร ความสำคัญอยู่ในบริบทของหลักคำสอนและการปฏิบัติตนตามหลักอัฏฐังคิกมรรคที่ส่งผลให้เกิดความศรัทธา การสร้างคุณงามความดี ทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงประโยชน์และคุณค่าเชิงวรรณกรรมและเชิงประวัติศาสตร์ที่ทำให้ผู้ศึกษาสามารถละในสิ่งที่เป็นโทษและทำสิ่งที่ดีเพื่อการเข้าถึงบรมสุขได้

          วรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกเป็นผลงานทางวรรณกรรมอาจารย์วศิน อินทสระ ผลงานชิ้นนี้เป็นการถ่ายทอดพระราชประวัติของพระเจ้าอโศกผ่านการเขียนเชิงนวนิยายอิงหลักธรรม แสดงให้เห็นถึงพระราชจริยวัตรและเป็นการเทิดพระเกียรติจอมจักรพรรดิอโศก ควบคู่ไปกับการนำเสนอหลักธรรมทางพุทธศาสนาด้านความรัก การให้ทาน การไม่เบียดเบียน และการปกครอง

          วรรณกรรมพระพุทธศาสนาเรื่องจอมจักรพรรดิอโศกมีประโยชน์และคุณค่าด้วยกัน 4 ด้าน คือ ด้านวรรณกรรมที่แสดงให้เห็นอารมณ์สะเทือนใจ 9 รสโดยเฉพาะอัตถรสเป็นจุดโดดเด่น ด้านประวัติศาสตร์ เป็นการเน้นพระราชกรณียกิจในแต่ละช่วงเวลาของพระเจ้าอโศกที่ทรงเป็นแบบอย่างของพุทธศาสนิกชนที่ดี ด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เป็นระบบและวิธีเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระเจ้าอโศกที่ส่งผลให้เกิดความศรัทธาในขอบเขตที่กว้างไกล  4) ด้านคติธรรม เป็นภาพแห่งความเป็นจริงของชีวิตในเชิงประจักษ์ที่ต้องดำรงตนด้วยความไม่ประมาท พึงกระทำแต่กรรมดี