การบูรณาการหลักธรรมในการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ
คำสำคัญ:
การบูรณาการหลักธรรม, การบริหารสถานศึกษา, ความเป็นเลิศบทคัดย่อ
บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอแนวคิดการบูรณาการหลักธรรมในการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ เพื่อให้เกิดการรับรู้และตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นของการบริหารสถานศึกษาในสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา การบริหารถือว่าเป็นศาสตร์และศิลป์ที่มีองค์ประกอบในด้านความรู้ หลักการ และกฎเกณฑ์ที่นำมาจากศาสตร์ต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ การบริหารสถานศึกษาจะประสบความสำเร็จได้นั้น ขึ้นอยู่กับความรู้ ความสามารถ ประสบการณ์และทักษะของผู้บริหารหรือผู้นำองค์กรในการประยุกต์ใช้แนวคิดและทฤษฎีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารนำไปสู่การปฏิบัติจริงในสถานศึกษาได้อย่างเหมาะสมกับบริบทและสถานการณ์ เช่นเดียวกันกับการนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาบูรณาการกับศาสตร์ของการบริหารสถานศึกษาอย่างเหมาะสม ซึ่งสามารถบูรณาการใน ด้าน คือ ด้านการครองตน ได้แก่ หลักพรหมวิหาร 4 ด้านการครองคน ได้แก่ หลักสังคหวัตถุ 4 และด้านการครองงาน ได้แก่ หลัก อิทธิบาท 4 เพื่อนำไปสู่การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศทั้งด้านกระบวนการบริหารและการจัดการ ด้านกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และด้านคุณภาพผู้เรียน ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาต่อไป
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรสภาลาดพร้าว.
______. (2562)พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
จอมพงศ์ มงคลวนิช. (2556). การบริหารองค์การและบุคลากรทางการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: บริษัท วี.พริ้นท์ (1991) จำกัด.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 31). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์ จำกัด.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วันชัย มีชาติ. (2554). การบริหารองค์การ. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร : ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา.
สมเดช สีแสง. (2544). คู่มือการบริหารโรงเรียนประถมศึกษาตาม พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติ. ชัยนาท: อมรการพิมพ์.
สำนักงานรางวัลคุณภาพแห่งชาติ. (2562). เกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ ปี 2561-2562 (TQA). พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ตะวันออกจำกัดมหาชน.
Fayol, H. (1949). General and Industrial Management. London : Sir Isaac Pitman & Sons.
Gulick L. and Urwick J. (1973). Papers on the Science of Administration. New York: Institute of Public Administration.
Hoy, Wayne K. & Cecil, Masker G. (1996). Educational Administration Theory : Research, and Practice. New York: McGraw-Hill Inc.
Taylor, F.W. (1947). Scientific Management. New York: Harper.
