การพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนด้วยหลักสัปปุริสธรรม
คำสำคัญ:
การพัฒนาพระสอนศีลธรรม, หลักสัปปุริสธรรม, การส่งเสริมศักยภาพบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน 2) เพื่อศึกษาหลักสัปปุริสธรรม และ 3) เพื่อวิเคราะห์การพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนด้วยหลักสัปปุริสธรรมในบริบทของจังหวัดสงขลา การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพจากการเก็บรวบรวมเอกสารและจากเครื่องมือสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างจากผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจงจำนวน 15 รูป/คน และวิเคราะห์ข้อมูลอย่างเป็นระบบโดยเชื่อมโยงและสังเคราะห์ข้อมูลแนวคิดทฤษฏีการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนร่วมกับหลักสัปปุริสธรรมรวมถึงวิเคราะห์ข้อมูลและหาความสอดคล้องจากผู้ให้สัมภาษณ์เพื่อค้นพบการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนด้วยหลักสัปปุริสธรรม
ผลการวิจัยพบว่า
- แนวคิดทฤษฎีการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนของจังหวัดสงขลาจำเป็นต้องครอบคลุมสามด้านหลัก ได้แก่ ด้านความรู้ ด้านเทคนิคการสอน และด้านมนุษยสัมพันธ์ เพื่อให้การสอนศีลธรรมมีประสิทธิภาพในบริบทสังคมพหุวัฒนธรรม ด้านความรู้เน้นความเข้าใจหลักธรรมเชิงลึกควบคู่กับบริบทผู้เรียนและสังคม ด้านเทคนิคการสอนมุ่งปรับสู่แนวทางเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและยืดหยุ่น และด้านมนุษยสัมพันธ์เน้นการสร้างความสัมพันธ์เชิงบวกกับทุกภาคส่วน
- หลักสัปปุริสธรรม 7 ประการ ซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญที่ช่วยหล่อหลอมบุคคลให้เป็นสัตบุรุษ มีความสมบูรณ์ทั้งปัญญา ศีล และสมาธิ อันได้แก่ ธัมมัญญุตา อัตถัญญุตา อัตตัญญุตา มัตตัญญุตา กาลัญญุตา ปริสัญญุตา และปุคคลปโรปรัญญุตา มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน
- หลักสัปปุริสธรรมเป็นแกนกลางและกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนได้อย่างเป็นระบบในทุกมิติ ทั้งด้านความรู้ ด้านเทคนิคการสอน และด้านมนุษยสัมพันธ์ โดยแต่ละหลักธรรมทำหน้าที่สร้างความตระหนัก กำกับดูแลกระบวนการแสวงหา ประมวลผล เลือกใช้ และประยุกต์ความรู้ เทคนิคการสอน และทักษะมนุษยสัมพันธ์ให้เหมาะสมกับผู้เรียนและสถานการณ์อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
ธนชัย รัตนกุล. (2562). การพัฒนาคุณธรรมในบริบทโรงเรียนหลากหลายวัฒนธรรม. วารสารพุทธศาสนาเพื่อสังคม, 15(1), 102–117.
พระมหาสุรศักดิ์ สุรญาโณ. (2564). การพัฒนาศักยภาพด้านการจัดการเรียนการสอนของพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนกรุงเทพมหานคร. วารสารการศึกษาพุทธศาสตร์, 10(3), 45–58.
พระสามารถ จตฺตมโล (โพธิ์แก้ว) และคณะ. (2565). การพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนรู้ตามหลักสัปปุริสธรรม 7 เพื่อผลสัมฤทธิ์ของนิสิตระดับปริญญาตรี วิทยาลัยสงฆ์สุพรรณบุรีศรีสุวรรณภูมิ. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น. 8(6). 361-372.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วรวิทย์ นิเทศศิลป์. (2567). แนวทางการเสริมสร้างทักษะและเทคนิคการสอนสำหรับพระสอนศีลธรรมในยุคปัญญาประดิษฐ์. วารสารวิจัยนวัตกรรมการศึกษาและเทคโนโลยี, 2(1), 1-14.
สุจิตรา พรหมเกษม. (2563). บทบาทของพระสอนศีลธรรมในพื้นที่ชายแดนใต้. วารสารพัฒนาสังคม, 19(1), 37–50.
สุนทรี สุริยะรังสี. (2565). การพัฒนาเทคนิคการสอนครูพระสอนศีลธรรมในยุคปัจจุบัน. วารสารวิจัยศึกษา, 15(2), 12–24.
สำนักงานพระพุทธศานาแห่งชาติ. (2564). สภาพทั่วไปของพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน. วารสารสังคมพุทธศาสตร์, 22(3), 45–52.
อานนท์ เมธีวรฉัตร. (2562). รูปแบบการเสริมสร้างสมรรถนะด้านการสอนของพระสอนศีลธรรม ในโรงเรียนในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค 4. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 7(2), 165–180.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563–575.
Nilkote, R., & Singsorn, N. (2024). Knowledge Management and Empowering Professional Learning Communities based on Buddhist Principles: The Dimension of Sappurisa Dhamma. ASEAN Journal of Religious and Cultural Research, 7(2), 13–19.
Pharcharuen, Winit. (2020). Morality ethics and youth problems in Thai society. Journal of Rattana Paññ ā, 5(2), 246–255.
Scott. (1990). A Matter of Record: Documentary Sources in Social Research. Polity Press.
Vygotsky, L. S. (1986). Thought and language. (A. Kozulin, Trans.). MIT Press. (Original work published 1934).
