แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษา ตอนปลาย (ทวิศึกษา) ของโรงเรียนขนาดเล็กในสังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาอุดรธานี
คำสำคัญ:
แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วม, การเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย, การจัดการศึกษาเรียนร่วมทวิศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นในการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ 2) เพื่อหาแนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ และ 3) เพื่อประเมินแนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ ระยะที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้บริหาร และครู ในโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 254 คน โดยการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีลำดับความต้องการจำเป็น (PNI modified) ระยะที่ 2 หาแนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ ใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ระยะที่ 3 ประเมินแนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ ใช้แบบประเมินแนวทาง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านความเหมาะสม ด้านความเป็นไปได้ และด้านความเป็นประโยชน์
ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพปัจจุบัน และสภาพที่พึงประสงค์ของการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ โดยรวมอยู่ในระดับมาก (= 4.10, S.D. = 0.71) และอยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.69, S.D. = 0.46) ตามลำดับ และมีค่าดัชนีลำดับความต้องการจำเป็น ระดับมากที่สุด คือ การจัดการเรียนการสอน (PNImodified = 0.147) 2) แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ ประกอบด้วย 6 ด้าน พบว่า การบริหารหลักสูตร 15 แนวทาง การจัดการเรียนการสอน 15 แนวทาง การจัดเวลาเรียน 15 แนวทาง การวัดและประเมินผลการเรียน 15 แนวทาง การเทียบโอนผลการเรียน 15 แนวทาง การใช้ทรัพยากรร่วมกัน 14 แนวทาง รวมทั้งสิ้น 89 แนวทาง 3) ผลการประเมินแนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมฯ ในด้านความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). แนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). คู่มือการดำเนินงานการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษา). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา.
เชี่ยวชาญ ดวงใจดี. (2562). แนวปฏิบัติในการบริหารจัดการหลักสูตรทวิศึกษาการเรียนร่วมอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย. ใน ปริญญานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ธิติมาวดี สกุลศิลป์ศิริ. (2564). การบริหารจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษา) ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. ใน ปริญญานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ธีระ รุญเจริญ. (2561). การบริหารทรัพยากรทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิคม ชมภูหลง. (2564). การพัฒนาระบบการบริหารจัดการหลักสูตรทวิศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารการบริหารการศึกษา, 17 (2), 85-96.
นงลักษณ์ ใจฉลาด, สุพัตรา พรมเมืองดี, และพัชราพร ศรีจันทร์อินทร์. (2563). แนวทางการพัฒนาความร่วมมือในการจัดการศึกษาระบบทวิศึกษาของสถานศึกษาในจังหวัดพิษณุโลก. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 22 (4), 158-178.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2558). การพัฒนาระบบการศึกษาไทยในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560). ราชกิจจานุเบกษา. (เล่มที่ 134 ตอนที่ 40).
วิชัย วงษ์ใหญ่. (2560). การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาทวิศึกษาที่มีประสิทธิภาพ. วารสารศึกษาศาสตร์. 28 (3), 78-92.
วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์.
วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การประเมินหลักสูตรและการเรียนการสอน: แนวคิดสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: จรัญสนิทวงศ์การพิมพ์.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2556). การบริหารการศึกษา: หลักการ ทฤษฎี หน้าที่ ประเด็น และบทวิเคราะห์. กรุงเทพมหานคร: ทิพยวิสุทธิ์.
วิทยาลัยสารพัดช่างอุดรธานี. (2565). แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรทวิศึกษา. อุดรธานี: การอาชีวศึกษาอุดรธานี.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาอุดรธานี. (2567). รายงานผลการดำเนินงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566. อุดรธานี: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาอุดรธานี.
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2558). แนวทางการจัดการศึกษาแบบทวิศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักมาตรฐานการอาชีวศึกษาและวิชาชีพ.
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2559). แนวทางการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษา). กรุงเทพฯ: ส.ศรีวิไล.
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). คู่มือประกอบการปฏิบัติงานการจัดการศึกษาร่วมหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 และหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ปรับปรุง 2560) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษาแนวใหม่). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกระทรวงศึกษาธิการ.
สมพงษ์ จิตระดับ. (2562). การปฏิรูปการศึกษาไทยในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อารีรัตน์ ชูรวง. (2560). การประเมินการจัดการศึกษาเรียนร่วมหลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษา) ของโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 23 จังหวัดพิษณุโลก. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร,19 (2), 86-99.
Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, Vol. 30.
