ปัจจัยและแนวทางการใช้ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารเพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู สังกัดสำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำ, ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม, ความปลอดภัยทางจิตวิทยาบทคัดย่อ
งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นําเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา และระดับความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลของครูกับความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู 3) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู 4) เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคลของครูและภาวะผู้นําเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู ใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ข้าราชการครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต กลุ่มตัวอย่างได้จำนวน 320 คน วิธีสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถาม มีค่าความเชื่อมั่น 0.98 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัยพบว่า 1) ระดับภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดและความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครูภาพรวมอยู่ในระดับมาก 2) ปัจจัยส่วนบุคคลของครู ด้านเพศและด้านอายุมีความสัมพันธ์กับความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู โดยภาพรวมอยู่ในระดับต่ำมาก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3) ปัจจัยภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษามีความสัมพันธ์กับความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู ในทางบวกระดับปานกลาง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 4) ปัจจัยส่วนบุคคลของครูและปัจจัยภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา ส่งผลต่อความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สามารถพยากรณ์ความปลอดภัยทางจิตวิทยาของครู ได้ร้อยละ 64.30 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2567). ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง จุดเน้นด้านสุขภาพองค์รวมของกระทรวงศึกษาธิการภายใต้นโยบายการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ https://moe360.blog/2024/04/27/focus-holistic-health/
เกวลิน เมืองชู, จุติพร อัศวโสวรรณ, และ ธีระพงษ์ สมเขาใหญ่. (2564). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์กรของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์, 6(3), 76-88. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/BSJ/article/download/249756/170024/
ขวัญตา ดำสว่าง, จุฑาภรณ์ มาสันเทียะ, และ พนิดา พานิชวัฒนะ. (2565). การศึกษาความสุขในการทำงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1 ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น, 8(10), 196-208. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jsa-journal/article/download/257928/178174
จิรัชยา ชัยชุมขุน. (2564, 16 พฤศจิกายน). ภาระงานล้น แต่เงินน้อย สรุปปัญหา ทำไมครูไทยอยากลาออก เมื่อครูถูกผลักให้เป็นผู้เสียสละ. The MATTER. https://thematter.co/social/education/why-thai-teachers-wanna-quit/160415
เชาวนิตย์ เพชรบุตร. (2567). การศึกษาความสุขในการทํางานของครูสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 1. วารสาร มจร สุรนารีสาร, 2(3), 10-21. https://so14.tci-thaijo.org/index.php/msjkorat/article/view/1038/806
ฐิติพร ตั้งไตรธรรม. (2548). การวัดค่านิยมและลักษณะการยอมรับนวัตกรรมของวัยรุ่นไทย. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สำนักหอสมุดกลาง จุฒาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. http://cuir.car.chula.ac.th/dspace/bitstream/123456789/43003/1/5484663728.pdf
พิชญาภา ยืนยาว. (2564). คุณลักษณะภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อคุณลักษณะครูมืออาชีพในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 17(1), 71 - 79. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/yru_human/article/view/249398
ภัทริณญา แพทย์อุดม, ทรงยศ แก้วมงคล, และ กุลจิรา รักษนคร. (2567). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสุขในการทำงานของครูในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตราด. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 9(3), 293-305. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JMSD/article/view/279055/187956
วันเฉลิม รูปสูง. (2564). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตในการทำงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 2. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. หอสมุด มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. https://gsmis.snru.ac.th/e-thesis/file_att1/2023110864421229104_fulltext.pdf
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐานระยะ 5 ปี (พ.ศ.2566-2570) สพป.พระนครศรีอยุธยา เขต 1 https://aya1.go.th/files/202305311685521789.pdf
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. (2567). แผนปฏิบัติการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 "เรียนดี มีความสุข" https://www.aya1.go.th/wp-content/uploads/2025/05/202406211718964048.pdf
Bondarchuk, O., Balakhtar, V., Ushenko, Y., Gorova, O., Osovska, I., Pinchuk, N., Yakubovska, N., Pavlenok, K., & Moskalov, M. (2025). Psychological safety of participants in the educational process during the COVID-19 pandemic: a comparative analysis of online learning. CTE Workshop Proceedings, 12. https://doi.org/10.55056/cte.427
Carls, T., & Boehm, S. (2022). Age Diversity as a Risk Factor for Psychological Safety in Teams of Older Employees (Vol. 2022). https://doi.org/10.5465/AMBPP.2022.17907abstract
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of Psychological Testing (5.). Harper & Row. https://books.google.co.th/books?id=AwQlAQAAIAAJ
Detert, J., & Burris, E. (2007). Leadership Behavior and Employee Voice: Is The Door Really Open? Academy of Management Journal, 50. https://doi.org/10.5465/AMJ.2007.26279183
Edmondson, A. (1999). Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams. Administrative Science Quarterly, 44(2), 350-383. https://doi.org/10.2307/2666999
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Spillane, J., Halverson, R., & Diamond, J. (2001). Investigating School Leadership Practice: A Distributed Perspective. Educational Researcher, 30, 23-28. https://doi.org/10.3102/0013189X030003023
Tu, Y., Xinxin, L., Choi, J., & Guo, W. (2019). Ethical Leadership and Team-Level Creativity: Mediation of Psychological Safety Climate and Moderation of Supervisor Support for Creativity. Journal of Business Ethics, 159, 551-565. https://doi.org/10.1007/s10551-018-3839-9
