การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ของประชาชน ในการดำเนินชีวิตในศตวรรษที่ 21

ผู้แต่ง

  • พระปกรณ์ สมาจาโร (นุชม่วง) มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยวิทยาเขตศรีธรรมาโศกราช
  • พระครูสมุห์ศุภชัย สุภธมฺโม (ไชยชาญยุทธ) มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมโศกราช
  • พระครูบวรชัยวัฒน์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมโศกราช

คำสำคัญ:

หลักอธิบาท 4, การดำเนินชีวิต, ศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาการนำหลักธรรมไปใช้ในการดำเนินชีวิตในศตวรรษที่ 21 และ 3) เพื่อวิเคราะห์การประยุกต์หลักอิทธิบาท 4 ในการดำเนินชีวิต การวิจัยเป็นเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Interview) จากกลุ่มตัวอย่างประชาชน จำนวน  15 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อทำการวิจัย เป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึกและได้นำมาเรียบเรียงพรรณนา

ผลวิจัยพบว่า การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ของประชาชนในศตวรรษที่ 21 ที่เต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยี สังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ เพื่อรับมือกับความท้าทายเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ ประกอบด้วย 1) ฉันทะ(ความพอใจ) คือ มีความรักในสิ่งที่ทำและมีความสุขกับสิ่งที่ทำ 2) วิริยะ(ความเพียร) คือ ความสม่ำเสมอ ไม่ท้อถอยในการทำงาน 3) จิตตะ(ความเอาใจใส่) คือ การให้ความสำคัญกับทุกสิ่งที่กำลังกระทำ เพื่อลดความเหลื่อมล้ำและลดความขัดแย้งในสังคม และ 4)วิมังสา (ความไตร่ตรอง) คือ การประเมินประสิทธิภาพของกิจกรรมที่จัดขึ้น และปรับเปลี่ยนการทำงานให้เหมาะสมกับบริบทของศตวรรษที่ 21 โดยยึดมั่นในพระธรรมวินัยเป็นหลัก เพื่อให้พระพุทธศาสนาดำรงอยู่ได้อย่างยั่งยืนและเป็นประโยชน์ต่อทุกคน สรุปได้ว่า การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ของประชาชนในการดำเนินชีวิตในศตวรรษที่ 21 คือ การมีความ "มุ่งมั่นตั้งใจ เพียรพยายาม และใช้ปัญญาไตร่ตรอง" โดยการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยใหม่และใช้เครื่องมือที่ทันสมัยอย่างชาญฉลาด และรักษาพระธรรมวินัยอย่างมีเหตุผล

เอกสารอ้างอิง

คูณ โทขันธ์ .(2537). พุทธศาสนากับชีวิตประจำวัน. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์ .

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสิทธิธรรมาภรณ์, พระราชปรีชามุนี, พวงเพชร พลวิเศษ และ พิทยพล กองพงษ์. (2563). การศึกษาพระพุทธศาสนาในศตวรรษที่ 21. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 7(11), 440-451.

พระวิศิษฐ์ โชติโก, พระราเชนทร์ วิสารโท, และ บุญส่ง สินธุ์นอก. (2563). ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 การบริหารงานของผู้นำชุมชนในเขตเทสบาลตำบลหนองเลิง อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 3(1),8-14.

พระครูปลัดเฉลิมพร อภิวโร. (2564). การดำเนินชีวิตสมัยใหม่สู่ความสำเร็จในการทำงานโดยใช้หลักอิทธิบาท 4. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(5),18-26.

พระมหากัลยวรรธน์ มีชัย, และ พระชยพล บุญถาวร. (2564). การบริหารจักการความรู้ตามแบบพุทธวิธีใน ยุคศตวรรษที่ 21. วารสาร มจร.พุทธโสธรปริทรรศน์, 1(2),94-107.

สุภัสสรา วันทมาตย์ และพระมหาญาณวัฒน์ ฐิตวฑฺฒโน. (2566). SUPAT Model: รูปแบบการเรียนรู้สู่การพัฒนานวัตกรรมผู้เรียนร่วมกับหลักอิทธิบาท 4 ในศตวรรษที่ 21. วารสารครุ

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย