การประยุกต์ใช้หลักพุทธจิตวิทยาเพื่อเยียวยาพระสงฆ์ไทยที่มีภาวะซึมเศร้า

บทคัดย่อ

ภาวะซึมเศร้าเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่พบได้ในประชากรทุกเพศ ทุกวัย รวมถึงประชากรกลุ่มพระสงฆ์ โดยเฉพาะกลุ่มพระสงฆ์ที่มีจำนวนพรรษาระหว่าง 11-15 พรรษาซึ่งพบว่าเป็นกลุ่มมีภาวะซึมเศร้ามากที่สุด การเยียวยาภาวะซึมเศร้าในกลุ่มพระสงฆ์ไทย ตามหลักพุทธธรรมจะเน้นการคิดพิจารณาถึงเหตุและผลตามหลัก “โยนิโสมนสิการ” ร่วมกับการทำสมาธิบำบัด และสำหรับกลุ่มที่มีอาการรุนแรงการให้การเยียวยารักษาจะใช้การรักษาโดยการใช้ยาร่วมกับการให้การปรึกษาทางด้านจิตวิทยา เป็นต้น อย่างไรก็ตามแนวทางการเยียวยาภาวะซึมเศร้าดังกล่าวในทางปฏิบัติอาจมีข้อจำกัดในด้านเวลา และปัจจัยที่ต้องใช้สำหรับการรักษา ผู้นิพนธ์จึงมีความสนใจที่นำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้แนวคิด เอส โอ ซี (SOC) ได้แก่ กระบวนการเลือก (Selection) การทดแทน (Compensation) และ การใช้ประโยชน์ (Optimization) ร่วมกับหลักพุทธธรรม“โยนิโสมนสิการ” ที่มีขั้นตอนในการเยียวยาและลดภาวะซึมเศร้าในพระสงฆ์ ประกอบด้วย การคิดพิจารณาเหตุปัจจัยแห่งความทุกข์ การประเมินตนเองและการตั้งเป้าหมายในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การกำหนดสภาวะจิตและพิจารณาแนวทางการปฏิบัติ และกำหนดแนวทางในการเลือก การใช้ประโยชน์สูงสุด และการทดแทน เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและสามารถรับมือกับปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยการใช้ปัญญา ซึ่งจะเป็นแนวทางสำหรับนำไปใช้เพื่อเยียวยาและป้องกันภาวะซึมเศร้าของพระสงฆ์ไทย