สุขภาวะทางจิตของบุคลากรทางการแพทย์ อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
สุขภาวะทางจิต, บุคลากรทางการแพทย์, พื้นที่ห่างไกล, สุขภาวะทางจิต บุคลากรทางการแพทย์ พื้นที่ห่างไกล อมก๋อยบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสุขภาวะทางจิตของบุคลากรทางการแพทย์ในอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ใช้วิธีวิจัยแบบผสานวิธีเชิงอธิบายเป็นลำดับ การวิจัยเชิงปริมาณสำรวจระดับสุขภาวะทางจิตตามกรอบแนวคิดของ Ryff ในบุคลากรทางการแพทย์ 86 คน ตามด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการสนทนากลุ่มบุคลากร จำนวน 8 คน เก็บข้อมูลระหว่างเดือนเมษายน 2565 - มิถุนายน 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า สุขภาวะทางจิตโดยรวมอยู่ในระดับค่อนข้างสูง
(M = 4.04, SD = .44) เมื่อพิจารณารายละด้าน พบว่าด้านเป้าหมายในชีวิตมีค่าเฉลี่ยสูงสุด (M = 4.19,
SD = .44) รองลงมาคือด้านความงอกงามในตนเอง (M = 4.11, SD = .49) และด้านการยอมรับตนเอง
มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (M = 3.96, SD = .52) ข้อมูลเชิงคุณภาพอธิบายว่า บุคลากรส่วนใหญ่สามารถปรับตัวและจัดการความท้าทายในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาศัยกลยุทธ์การพัฒนาทักษะที่หลากหลาย
การจัดลำดับความสำคัญของงาน และการมีเครือข่ายสนับสนุนทางสังคมที่ดี
References
เอกสารอ้างอิง
จารุรินทร์ ปิตานุพงศ์ และ จตุรพร แสงกูล. (2560). ความคิดยุติการฝึกอบรมแพทย์เฉพาะทาง และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง: สำรวจจากแพทย์ใช้ทุนและแพทย์ประจำบ้านของโรงพยาบาลสงขลานครินทร์. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 62(3), 211–222.
จิดาภา ดวงทิพย์ และ ภาสกร เตวิชพงศ์. (2562). ปัจจัยพยากรณ์ความผาสุกทางจิตใจของพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลเอกชนในจังหวัดเชียงใหม่ [การค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]
ชาญ รัตนะพิสิฐ และ ชัญญา ลี้ศัตรูพ่าย. (2559). อิทธิพลของการสื่อสารแบบกัลยาณสนทนา เจตคติการชื่นชอบหรือรังเกียจกลุ่ม และทักษะชีวิตต่อสุขภาวะทางจิตของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ (MANUTSAT PARITAT: Journal of Humanities), 37(2)
ญาดา ธงธรรมรัตน์. (2565). การพัฒนาแบบวัดสุขภาวะทางจิต (PWBS) ฉบับภาษาไทย. กลุ่มงานวิจัยและพัฒนา โรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์, กรมสุขภาพจิต.
ณัฐวรรณ เกอะประสิทธิ์. (2566). สุขภาวะทางจิตและงานที่มีความหมายที่สัมพันธ์กับภาวะหมดไฟในการทำงานของพยาบาลวิชาชีพ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์].
นคร ศรีสินทร และ ยุรวงศ์ คุณากร. (2565). ความเหนื่อยหน่ายจากการทำงานของทันตแพทย์ในโรงพยาบาลภาครัฐ. วารสารวิจัยทันตแพทยศาสตร์, 25(2), 145–158.
นภาพันธ์ ใจคำปัน. (2564). ความท้าทายในงาน สุขภาวะทางจิต และความสมดุลระหว่างชีวิตกับงาน ที่ส่งผลต่อความผูกพันในงานของพนักงานศูนย์การค้า [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล]. ฐานข้อมูลมหาวิทยาลัยมหิดล. https://archive.cm.mahidol.ac.th/handle/123456789/4140
นันทินารี คงยืน. (2560). ระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิกับมาตรฐานการพัฒนา. วารสารกฎหมายและสาธารณสุข, 3(3), 173–185. https://phad.ph.mahidol.ac.th/journal_law/3-3/12-Nantinaree%20Khongyuen.pdf
ยุวดี เมืองไทย. (2551). ผลของกลุ่มจิตวิทยาพัฒนาตนและการปรึกษาแนวพุทธต่อสุขภาวะทางจิตของผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
วรัปสร รหิตะบุตร. (2549). การแปลและปรับแบบวัดสุขภาวะทางจิต Ryff’s PWB ฉบับภาษาไทย. เอกสารการวิจัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วัลลภ เรือนก๋องเงิน และ ชาญนุวัฒน์พงค์ สมุทร์เวทย์. (2565). การพัฒนารูปแบบระบบการส่งต่อใบนัดออนไลน์ แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลอมก๋อย. Journal of Nursing and Public Health Research, 2(1), 60–72.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2562). แนวทางการวิจัยเชิงผสานวิธีแบบคู่ขนานในงานวิจัยทางการจัดการ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธนบุรี, 13(1), 143–158. https://www.thonburi-u.ac.th/Journal/Document/13-1/Journal13_01_12.pdf
วิลาสินี โอภาสถิรกุล, ชวพรพรรณ จันทร์ประสิทธิ์, & ธานี แก้วธรรมานุกุล. (2558). ภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงจากการทำงานของพยาบาลวิชาชีพ งานการพยาบาลผู้ป่วยนอก และผู้ป่วยฉุกเฉินโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่. Nursing Journal, 42(2), 49–61.
สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2559). แนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวสำหรับหน่วยบริการ. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นเมื่อ 23 กันยายน 2566 จาก https://www.govesite.com/uploads/201711031510355vOIPg8/store/20171103214853j1U49gG.pdf
สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุ์ และ กรรณิการ์ สุขเกษม. (2551). วิธีวิทยาการวิจัยเชิงคุณภาพ: การวิจัยปัญหาปัจจุบันและการวิจัยอนาคตกาล (พิมพ์ครั้งที่ 2). ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา.
Bamforth, S., Aboaja, A., & McLoughlin, L. (2023). Mental health and resilience among healthcare workers during complex emergencies. International Journal of Nursing Studies Advances, 100, 100148. https://doi.org/10.1016/j.ijnsa.2023.100148
Bannon, J., Evans, C. T., Freedman, M., Lee, C., Vu, T. H., Wallia, A., Wilkins, J. T., Moskowitz, J. T., & Hirschhorn, L. R. (2022). Psychological wellbeing and the association with burnout in a cohort of healthcare workers during the COVID-19 pandemic. Frontiers in Health Services, 2, 994474. https://doi.org/10.3389/frhs.2022.994474
Barcaccia, B., Couyoumdjian, A., Di Consiglio, M., Papa, C., Ganucci Cancellieri, U., & Cervin, M. (2023). Purpose in life as an asset for well-being and a protective factor against depression in adolescents. Frontiers in Psychology, 14, 1250279.
https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1250279
Boylan, J. M., Tompkins, J. L., & Krueger, P. M. (2022). Psychological well-being, education, and mortality. Health Psychology, 41(3), 225–234. https://doi.org/10.1037/hea0001159
Ceular-Villamandos, N., Ortega-Moreno, M., & Fernández-Prados, J. S. (2024). The wellbeing of healthcare workers in rural settings: Challenges and perspectives. Humanities and Social Sciences Communications, 11, Article 2484. https://doi.org/10.1057/s41599-024-02884-y
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). SAGE Publications.
Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276–302. https://doi.org/10.1037/0033-2909.125.2.276
Edmondson, A. C., & Lei, Z. (2014). Psychological safety: The history, renaissance, and future of an interpersonal construct. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1(1), 23–43.
Fredrickson, B. L., Grewen, K. M., Coffey, K. A., Algoe, S. B., Firestine, A. M., Arevalo, J. M. G., Ma, J., & Cole, S. W. (2013). A functional genomic perspective on human well-being. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 110(33), 13684–13689. https://doi.org/10.1073/pnas.1305419110
Garcia, D., Al Nima, A., & Kjell, O. N. E. (2014). The affective profiles, psychological well-being, and harmony: Environmental mastery and self-acceptance predict the sense of a harmonious life. PeerJ, 2, e259. https://doi.org/10.7717/peerj.259
Huppert, F. A. (2009). Psychological well‐being: Evidence regarding its causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 1(2), 137–164. https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2009.01008.x
Keyes, C. L. M. (1998). Social well-being. Social Psychology Quarterly, 61(2), 121–140. https://doi.org/10.2307/2787065
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610.
Leung, K., Chiu, M. Y. L., & Chan, S. K. W. (2024). Occupational stress and psychological well-being among frontline healthcare workers: A global review. PLOS ONE, 19(3), e0300329. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0300329
MacInnes, D. L. (2006). Self-esteem and self-acceptance: An examination into their relationship and their effect on psychological well-being. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 13(5), 483–489.
Neff, K. D. (2011). Self-compassion, self-esteem, and well-being. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 1–12. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00330.x
Palmer, M., Larkin, M., de Visser, R., & Fadden, G. (2010). Developing an interpretative phenomenological approach to focus group data. Qualitative Research in Psychology, 7(2), 99–121. https://doi.org/10.1080/14780880802513194
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68–78. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.68
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069–1081. https://doi.org/10.1037/0022-3514.57.6.1069
Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice. Psychotherapy and Psychosomatics, 83(1), 10–28. https://doi.org/10.1159/000353263
Ryff, C. D., & Singer, B. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13–39. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9019-0
Ryff, C. D., Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719.
Ryff, C. D., Radler, B. T., & Friedman, E. M. (2015). Persistent psychological well-being predicts improved self-rated health over 9–10 years: Longitudinal evidence from MIDUS. Health Psychology Open, 2(2), 2055102915601582. https://doi.org/10.1177/2055102915601582
Saraswati, K. D. H., & Lie, D. (2020). Psychological well-being: The impact of work-life balance and work pressure. In A. F. Situmorang, T. Ginting, & T. Gunawan (Eds.), Proceedings of the 2nd Tarumanagara International Conference on the Applications of Social Sciences and Humanities (TICASH 2020) (pp. 665–669). Atlantis Press.
Schaefer, S. M., Morozink Boylan, J., Van Reekum, C. M., Lapate, R. C., Norris, C. J., Ryff, C. D., & Davidson, R. J. (2013). Purpose in life predicts better emotional recovery from negative stimuli. PLOS ONE, 8(11), e80329. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0080329
Seifert, T. A. (2005). The Ryff scales of psychological well-being. Assessment Update, 17(6), 9–12.
Smith, J. A., Flowers, P., & Larkin, M. (2009). Interpretative phenomenological analysis: Theory, method and research. Sage Publications.
Teo, I., Nadarajan, G. D., Ng, S., Bhaskar, A., Sung, S. C., Cheung, Y. B., Pan, F. T., Haedar, A., Gaerlan, F. J., Ong, S. F., Riyapan, S., Do, S. N., Luong, C. Q., Rao, V., Soh, L. M., Tan, H. K., & Ong, M. E. H. (2022). The psychological well-being of Southeast Asian frontline healthcare workers during COVID-19: A multi-country study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(11), 6380.
https://doi.org/10.3390/ijerph19116380
Tomkins, L., & Eatough, V. (2010). Reflecting on the use of IPA with focus groups: Pitfalls and potentials. Qualitative Research in Psychology, 7(3), 244–262. https://doi.org/10.1080/14780880903121491
Trachik, B., Fawver, B., Trapp, S. K., Goldberg, S. B., Ganulin, M. L., Kearns, N. T., McKeon, A. B., Dretsch, M. N., & Sowden, W. J. (2023). Measurement validity of the six-factor model of psychological well-being in a military sample: Implications for measuring well-being in service members. Psychological Assessment. Advance online publication. https://doi.org/10.1037/pas0001239
Van Dierendonck, D., & Lam, C. (2022). Interventions to enhance eudaemonic psychological well-being: A meta-analytic review of psychological intervention studies. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 14(3), 880–904. https://doi.org/10.1111/aphw.12398
Wright, T. A., & Bonett, D. G. (2007). Job satisfaction and psychological well-being as nonadditive predictors of workplace turnover. Journal of Management, 33(2), 141–160. https://doi.org/10.1177/0149206306297582
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 สมาคมจิตวิทยาแห่งประเทศไทย
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมจิตวิทยาแห่งประเทศไทย
ข้อความที่ปรากฎในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมจิตวิทยาแห่งประเทศไทย แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
