อรรถปริวรรตคำสอนเรื่องสุญญตาตามทัศนะของพุทธทาสภิกขุเพื่อการพ้นทุกข์

Main Article Content

พระครูโกศลสุตกิจ (สุเชาว์ สุเมโธ)
พระครูโฆสิตวัฒนานุกูล (อนุกูล ปานประดิษฐ์)
พระครูวิจิตรศีลาจาร (ประสิทธิ์ ชาตวณฺโณ)
สิทธิโชค ปาณธศรี
ภูวเดช ขวัญเสน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักคำสอนเรื่องการพ้นทุกข์ในพระพุทธศาสนา 2) ศึกษาอรรถปริวรรตคำสอนเรื่องสุญญตาตามทัศนะของพุทธทาสภิกขุ 3) ประยุกต์ใช้อรรถปริวรรตคำสอนเรื่องสุญญตาตามทัศนะของพุทธทาสภิกขุเพื่อการพ้นทุกข์ด้วยวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร เพื่อนำไปสู่องค์ความรู้ใหม่ทางพระพุทธศาสนา การปฏิบัติตามหลักธรรมอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้บุคคลเข้าใจสัจธรรมของชีวิต รู้จักควบคุมกิเลส และละวางความยึดติด ทำให้หลุดพ้นจากความทุกข์ และเข้าถึงความสุขที่แท้จริงได้ เพราะเป็นเครื่องค้ำประกันในการประพฤติพรหมจรรย์ที่จะนำผู้ปฏิบัติให้ได้สิ่งที่ดีที่สุดที่ผู้ปฏิบัติจะพึงได้รับ สุญญตาตามทัศนะของพุทธทาสภิกขุ หมายถึง สภาวะที่ว่างจากความเป็นตัวตนหรืออัตตา ซึ่งเป็นอนัตตา ไม่มีสาระที่พึงยึดถือว่าเป็นสัตว์ เป็นบุคคล สภาวะที่ว่างหรือปราศจากกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งปวง คือ ราคะ โทสะ โมหะ เป็นต้น ได้แก่ พระนิพพาน ไม่มีความยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตัวกู ของกู ในกระบวนการการพ้นทุกข์ด้วยความเข้าใจความไม่มีตัวตน เป็นการมองเห็นได้ด้วยปัญญาจักขุเท่านั้น ตัวตนหรือธรรมทั้งมวลล้วนเป็นตัวตนของเหตุที่มาเป็นปัจจัยกัน จึงล้วนไม่ใช่ตัวใช่ตน ที่หมายถึงเราหรือของเราสิ่งทั้งปวงนั้นจึงไม่ใช่เรา เราจึงไม่ใช่นั่น นั่นจึงไม่ใช่ตัวใช่ตนของเรา อย่างแท้จริง เมื่อเราเข้าใจอรรถปริวรรตคำสอนเรื่องสุญญตาตามทัศนะของท่านพุทธทาสภิกขุด้วยการใช้ภาษาธรรมจะนำไปสู่การเข้าถึงการพ้นทุกข์ได้ องค์ความรู้ใหม่ทางพระพุทธศาสนา คือ  LEPDI Model

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(สุเชาว์ สุเมโธ) พ. ., (อนุกูล ปานประดิษฐ์) พ., (ประสิทธิ์ ชาตวณฺโณ) พ., ปาณธศรี ส. ., & ขวัญเสน ภ. . (2025). อรรถปริวรรตคำสอนเรื่องสุญญตาตามทัศนะของพุทธทาสภิกขุเพื่อการพ้นทุกข์. วารสารสังคมพัฒนศาสตร์, 8(11), 134–143. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JSSD/article/view/9580
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ประพัฒน์ ศรีกูลกิจ. (2559). พระไตรปิฎกวิเคราะห์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). พิษณุโลก: บริษัท โฟกัส ปริ้นตี้ง จำกัด.

พระครูสมุห์วรวิทย์ ผาสุโก และพระสุนทรกิจโกศล. (2562). ทุกข์และการดับทุกข์ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(9), 4166-4183.

พระเจนฑ์จันทร์ จนฺทปญฺโญ (แสงคำ). (2560). ศึกษาวิเคราะห์วิธีการดับทุกข์ตามแนวทางพระพุทธ ศาสนาเถรวาท. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระประทีป ปิยินทโร (ดิษฐอินทร์). (2567). ศึกษาวิเคราะห์ปรัชญาสุญญตาของนาคารชุนและเถรวาท. วารสารมจร ทวารวดีปริทรรศน์, 3(1), 56-66.

พระมหาสราวุธ โพธิ์ศรีขาม. (2561). แนวคิดเรื่อง ตัวกู ของกู ในทัศนะของพุทธทาสภิกขุ. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนศึกษา. คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พระมหาสุรชัย ชยาภิวฑฺฒโน (พุดชู) และคณะ. (2561). พุทธอรรถปริวรรตศาสตร์ว่าด้วยจิตเดิมแท้ในกระบวนการพัฒนาปัญญา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 6(3), 1056-1067.

พุทธทาสภิกขุ. (2542). ภาษาคน ภาษาธรรม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สุขภาพใจ.

__________. (2549). ปณิธาน 3 ประการ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ธรรมสภา.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร. (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.

สิริกร อมฤตวาริน. (2558). ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับความสุขแท้ตามความเป็นจริง: การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญาและจริยศาสตร์. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา.