ภาพสะท้อนและแนวคิดทางสังคมที่ปรากฏในกวีนิพนธ์ “ข้างคลองคันนายาว” ช่วงปี พ.ศ. 2564 ถึง พ.ศ. 2565

ผู้แต่ง

  • อำนาจ เอี่ยมสำอางค์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • สาธิต ทรงทรัพย์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • วิไลลักษณ์ ตางาม คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • รติรัตน์ กุญแจทอง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • อาทิตย์ ศรีจันทร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนและแนวคิดทางสังคมที่ปรากฏในกวีนิพนธ์                                 “ข้างคลองคันนายาว” ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์  ในด้าน 1. ภาพสะท้อนและแนวคิดเกี่ยวกับสังคม 2. ภาพสะท้อนและแนวคิดเกี่ยวกับเศรษฐกิจ และ 3. ภาพสะท้อนและแนวคิดด้านการเมือง โดยแหล่งข้อมูลที่ใช้ในงานวิจัยนำมาจากคอลัมน์ “ข้างคลองคันนายาว” ซึ่งตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับประจำวันอาทิตย์ ตลอดปี พ.ศ. 2564 – กันยายน พ.ศ. 2565 และการสัมภาษณ์ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เชิงลึกแบบไม่เป็นทางการ

ผลการวิจัยพบภาพสะท้อนและแนวคิด 1. ด้านสังคม สะท้อนมุมมองของกวีต่อวิถีชีวิตของผู้คนในสังคมไทยที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์สำคัญในช่วงเวลานั้น  2. ด้านเศรษฐกิจ สะท้อนภาพการพัฒนาเศรษฐกิจไทย ด้านการค้าระหว่างประเทศ การเกษตร และการพัฒนาแรงงาน  และ 3. ด้านการเมือง แม้กวีจะมิได้วิพากษ์วิจารณ์การเมืองอย่างตรงไปตรงมา แต่ก็ปรากฏการสะท้อนภาพทางการเมืองในช่วงเหตุการณ์สำคัญบางช่วงผ่านบทกวีเช่นกัน โดยกวีแทรกคติธรรมทางพุทธศาสนามาใช้ประกอบการนำเสนอแนวคิด

References

ณัฐกฤตา นามมนตรี. (2566). ภาพสะท้อนทางสังคมในบทเพลงช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 (COVID-19).

วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 8(3), 70-83

ตรีศิลป์ บุญขจร. (2523). นวนิยายกับสังคมไทย พ.ศ. 2475 – 2500. กรุงเทพฯ: บางกอกการพิมพ์.

ไทยโพสต์. (2562). ครั้งแรกนิทรรศการกวีนิพนธ์ “แปดทศวรรษ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์”. ไทยโพสต์.

ธนสิน ชุตินธรานนท์. (2562). การสื่อสารอัตลักษณ์ดุริยกวีในกวีนิพนธ์ของเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. วารสาร

ศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่, 11(1), มกราคม - มิถุนายน.

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. (2564-2565). “ข้างคลองคันนายาว”. เดลินิวส์. หน้า 27.

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เป็นผู้ให้สัมภาษณ์, อำนาจ เอี่ยมสำอางค์ เป็นผู้สัมภาษณ์, ที่ธนาคารกรุงเทพ

สำนักงาน ผ่านฟ้า เมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2564.

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เป็นผู้ให้สัมภาษณ์, อำนาจ เอี่ยมสำอางค์ เป็นผู้สัมภาษณ์, ที่รัฐสภา

เมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2565

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เป็นผู้ให้สัมภาษณ์, อำนาจ เอี่ยมสำอางค์ เป็นผู้สัมภาษณ์, ที่รัฐสภา

เมื่อ 16 เมษายน 2565

บรรจง บรรเจิดศิลป์. (2523). ศิลปวรรณคดีกับชีวิต. กรุงเทพฯ : ประดิษฐ์การพิมพ์.

ไพลิน อินคํา, พิทยา ดวงตาดํา และพรพรหมชนก สุวรรณพันธ์. (2564). ความรุนแรงในกวีนิพนธ์เรื่อง “เพียงความเคลื่อนไหว” ของเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. วารสารวิชาการบัณฑิตศึกษาและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์, 11(2), 79-89.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สิทธิพงศ์ ญาณธีโร, พระปลัด และจิรัฐิพร ไทยงูเหลือม. (2568). ศึกษาภาพสะท้อนสังคมในกวีนิพนธ์ รางวัลซีไรต์ ประจำปี 2565 เรื่อง “จนกว่าโลกจะโอบกอดเราเอาไว้” ของปาลิตา ผลประดับเพ็ชร์. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 11(1), 230-238

สุพิศ เอื้องแซะ, สนิท สัตโยภาส และนราวัลย์ พูนพิพัฒน์. (2560). ภาพสะท้อนสังคมและกลวิธีการนำเสนอเรื่องสั้นในนิตยสาร “คู่สร้างคู่สม”. วารสารบัณฑิตวิจัย, 8(2), 129-144.

สำนักข่าวอิศรา. (2560). เปิดตัวหนังสือ 30 ปี ข้างคลองคันนายาว สะท้อนสังคม ย้อนประวัติศาสตร์ไทย. สำนักข่าวอิศรา.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

How to Cite

เอี่ยมสำอางค์ อ., ทรงทรัพย์ ส. ., ตางาม ว. ., กุญแจทอง ร. ., & ศรีจันทร์ อ. . (2025). ภาพสะท้อนและแนวคิดทางสังคมที่ปรากฏในกวีนิพนธ์ “ข้างคลองคันนายาว” ช่วงปี พ.ศ. 2564 ถึง พ.ศ. 2565. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลพระนคร Journal of Liberal Arts Rajamangala University of Technology Phra Nakhon, 5(1), 53–65. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/LiberalJ/article/view/8366