แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัล, ผู้บริหารสถานศึกษา, แนวทางการพัฒนาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของภาวะผู้นำทางวิชาการ ในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา 2) ออกแบบแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการ ในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี แบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบของภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 2 การออกแบบแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา แบ่งออกเป็น 2 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 การหาแนวทางการพัฒนา ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ขั้นที่ 2 การประเมินแนวทางการพัฒนา วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัย พบว่า 1) องค์ประกอบของภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่ 1.1) การกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจและเป้าหมายในยุคดิจิทัล 1.2) การบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนด้วยนวัตกรรมดิจิทัล 1.3) การพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาด้านความรู้และทักษะดิจิทัล 1.4) การนิเทศ กำกับติดตามและประเมินผลด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล 1.5) การสร้างบรรยากาศและวัฒนธรรมการเรียนรู้แบบดิจิทัล 1.6) การสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อการเรียนรู้ ในยุคดิจิทัล และ 1.7) การส่งเสริมการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมดิจิทัลทางการศึกษา ค่าเฉลี่ยความเหมาะสมขององค์ประกอบภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และ 2) การออกแบบ แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา พบว่าแนวทางการพัฒนามี 7 ด้าน 32 แนวทาง และมีความเหมาะสมและความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
กนกอร สมปราชญ์. (2562). ภาวะผู้นำทางการศึกษา. ขอนแก่น: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
กัลยา วงษ์นิกร. (2565). การพัฒนานวัตกรรมดิจิทัลในสถานศึกษา: ปัจจัยสู่ความสำเร็จ. วารสารศึกษาศาสตร์, 18(2), 135-148.
จรุณี เก้าเอี้ยน. (2557). การบริหารงานวิชาการ. ยะลา: คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.
จันทนา แสนสุข. (2559). ภาวะผู้นำดิจิทัลกับการบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, 5(2), 1-15.
จิณณวัตร ปะโคทัง. (2561). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงนวัตกรรมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 20(3), 1-15.
จิรวรรณ์ เล่งพานิชย์. (2564). การพัฒนาระบบนิเทศด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิจัยทางการศึกษา, 15(1), 70-85.
ทิศนา แขมมณี. (2565). การบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธีระ รุญเจริญ. (2564). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาในยุค New Normal. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 17(1), 1-12.
นงลักษณ์ วิริยะพงษ์. (2565). การสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ดิจิทัลในสถานศึกษา. วารสารการบริหารการศึกษา, 17(3), 145-160.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.
ประเวศ วะสี. (2563). เครือข่ายการเรียนรู้ในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: หมอชาวบ้าน.
ประสิทธิ์ สาระพันธ์. (2564). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 9(2), 165-182.
พรรณี สุวรรณชาติ. (2564). การพัฒนาระบบนิเทศดิจิทัลสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 23(3), 115-130.
ภาวิดา ธาราศรีสุทธิ. (2550). ภาวะผู้นำและจริยธรรมสำหรับผู้บริหารการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ข้าวฟ่าง.
รัตนะ บัวสนธ์. (2556). วิจัยเชิงคุณภาพทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รัตนา ดวงแก้ว. (2564). การบริหารหลักสูตรดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ในยุค Next Normal. วารสารวิชาการการบริหารการศึกษา, 5(2), 125-140.
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2563). การพัฒนาทักษะดิจิทัลของครูในยุค Thailand 4.0. กรุงเทพมหานคร: โอเพ่นเวิลด์ส.
วิจารณ์ พานิช. (2564). นวัตกรรมการศึกษาในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสยามกัมมาจล.
วิทยา วาโย. (2563). ปัจจัยความสำเร็จในการพัฒนาระบบนิเทศดิจิทัลสำหรับสถานศึกษา. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 16(1), 105-118.
สมชาย เทพแสง. (2564). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาในยุค Thailand 4.0. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 18(34), 80-93.
สมศักดิ์ วงศ์ประเสริฐ. (2563). ภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 15(2), 75-92.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สุกัญญา แช่มช้อย. (2558). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรศักดิ์ ปาเฮ. (2564). การพัฒนาครูดิจิทัลในยุค Disruption. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวิทย์ มูลคำ. (2563). การพัฒนาวิสัยทัศน์ด้านดิจิทัลสำหรับสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาพพิมพ์.
สุวิมล ว่องวาณิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Best, J. W. (1997). Research in Education (7th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Sheninger, E. (2014). Digital Leadership: Changing Paradigms for Changing Times. California: Corwin Press.
