การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม เรื่อง เกราะสูงวัย ใส่ใจสื่อ เพื่อเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ

ผู้แต่ง

  • ชัยธวัช สมนึก มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี
  • สุวัทนา สงวนรัตน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี
  • กรวุฒิ แผนพรหม มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี

คำสำคัญ:

การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม, ทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อสร้างและหาคุณภาพของหลักสูตรฝึกอบรม เรื่อง เกราะสูงวัย ใส่ใจสื่อ 2) เพื่อศึกษาผลการใช้หลักสูตรฝึกอบรม ประกอบด้วย
(1) เปรียบเทียบทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุก่อนและหลังการฝึกอบรม (2) เปรียบเทียบทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุหลังการฝึกอบรมกับเกณฑ์ร้อยละ 75 และ (3) ศึกษา
ความพึงพอใจของผู้สูงอายุที่มีต่อการฝึกอบรม วิธีดำเนินการวิจัย แบ่งออกเป็น 2 ระยะ
ระยะที่ 1 เลือกกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุแบบเจาะจง จำนวน 35 คน และระยะที่ 2 เลือกกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุแบบอาสาสมัคร จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่
แบบสัมภาษณ์ความต้องการจำเป็น, หลักสูตรฝึกอบรม, คู่มือการใช้หลักสูตรฝึกอบรม,
แบบประเมินความเหมาะสมของหลักสูตรฝึกอบรม, แบบประเมินความเหมาะสมของคู่มือ
การใช้หลักสูตรฝึกอบรม, แบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ และแบบสอบถาม
ความพึงพอใจของผู้สูงอายุที่มีต่อการฝึกอบรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, การทดสอบ Wilcoxon signed rank test และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักสูตรฝึกอบรมประกอบด้วย ความสำคัญ, จุดมุ่งหมายของหลักสูตร, โครงสร้างหลักสูตร, การจัดกระบวนการเรียนรู้, สื่อและแหล่งเรียนรู้ และการวัดผลและประเมินผล แบ่งเป็น 6 หน่วย โดยหลักสูตรฝึกอบรมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.93,  = 0.12) และคู่มือการใช้หลักสูตรฝึกอบรมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 5.00,  = 0.00)  2) ผู้สูงอายุมีทักษะการรู้เท่าทันสื่อหลังฝึกอบรมสูงกว่าก่อนฝึกอบรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และมีทักษะการรู้เท่าทันสื่อหลังฝึกอบรมสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 75 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 3) ผู้สูงอายุมีความพึงพอใจ
ต่อการฝึกอบรมในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (  = 4.66,  = 0.50)

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545 - 2565) ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2563. เรียกใช้เมื่อ 28 มิถุนายน 2566

จาก https://www.dop.go.th/th/laws/1/28/828

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2565). แผนปฏิบัติการด้านผู้สูงอายุ ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2566 - 2580). เรียกใช้เมื่อ 26 มิถุนายน 2566 จาก ttps://www.dop.go.th/th/laws/1/28/843

จารุพัชร์ คุรุตาประภา. (2566). การประเมินผลโครงการฝึกอบรมหลักสูตรปฐมนิเทศข้าราชการ พนักงานราชการ และพนักงานส่วนท้องถิ่น ก่อนเริ่มปฏิบัติงานในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้. ใน รัฐศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

ชนสิทธิ์ สิทธ์สูงเนิน. (2564). การพัฒนาหลักสูตร Curriculum Development. นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ณัฏฐกาญจน์ ศุกลรัตนเมธี และนุชประภา โมกข์ศาสตร์. (2562). การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของเยาวชนเพื่อการเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย.

กรุงเทพ: สำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า.

วิลาวัณย์ ทับปัญญา. (2563). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม เรื่องการดูแลสุขภาพตนเอง สำหรับผู้สูงอายุ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน. มหาวิทยาลัยบูรพา.

เวหา เกษมสุข. (2562). แนวทางส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตของโรงเรียนผู้สูงอายุ. ใน ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต ภาควิชาการศึกษาตลอดชีวิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สงัด อุทรานันท์. (2532). พื้นฐานและหลักการพัฒนาหลักสูตร (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: มิตรสยาม.

สาธารณสุขอำเภอแสวงหา. (2567). สถานการณ์ผู้สูงอายุของอำเภอแสวงหา. เอกสารายงานข้อมูลสถานการณ์ผู้สูงอายุของอำเภอแสวงหา เรียกใช้เมื่อ 28 มกราคม 2567 จาก https://www.sawangha.go.th/news-detail?hd=1&id=15798

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2556). แนวทางการพัฒนาหลักสูตรอาชีพเพื่อการมีงานทำ. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2564). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ.2564. กรุงเทพ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

สิรินทร พิบูลภานุวัธน์, นันทิยา ดวงภุมเมศ และขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์. (2563). สูงวัยไม่เสพสื่ออย่างสุ่มเสี่ยง: การสร้างนักสื่อสารสุขภาวะสูงอายุที่รู้เท่าทันสื่อ.

วารสารบริหารธุรกิจเศรษฐศาสตร์และการ สื่อสาร, 15(3), 174-191.

Cohen, H. L. (2002). Developing media literacy skills to challenge television's portrayal of older women. Educational Gerontology, 28(7), 599-620.

Eristi, B., & Erdem, C. (2017). Development of a media literacy skills scale. contemporary Educational technology, 8(3), 249-267.

Knowles, M. S. (1980). From pedagogy to andragogy. Religious Education.

Ornstein, & Hunkins. (1993). Curriculum: Foundation, Principles and Issue. 2 th Boston : Allyn and Bacon.

Rasi, P., Vuojärvi, H., & Ruokamo, H. (2019). Media literacy education for all ages. Journal of Media Literacy Education, 11(2), 1-19.

Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt Brace & World Inc.

Vroom, V.H. (1967). Methods of Organizational Research. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย