การวิเคราะห์เปรียบเทียบแนวโน้มการพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะ ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทยและต่างประเทศ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับนี้ใช้วิธีการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบแนวโน้มการพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทยและต่างประเทศ โดยทำการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) จากเอกสารทางวิชาการ รายงานนโยบาย หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน และงานวิจัยที่ตีพิมพ์ จากทั้งในประเทศและกลุ่มประเทศเปรียบเทียบที่ประสบความสำเร็จในการนำหลักสูตรฐานสมรรถนะมาใช้ ข้อมูลที่ได้ถูกนำมาจัดหมวดหมู่และวิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ เพื่อค้นหาความเหมือน ความแตกต่าง และแนวโน้มร่วมกันในประเด็นสำคัญ 5 ประเด็น ได้แก่ 1) นโยบายระดับชาติ 2) โครงสร้างหลักสูตร 3) การพัฒนาครู 4) ระบบการประเมินผล และ 5) การเชื่อมโยงกับบริบทท้องถิ่น เพื่อนำไปสู่การสังเคราะห์ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสำหรับการพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะของประเทศไทย ผลการวิเคราะห์พบว่า ประเทศที่มีความก้าวหน้าทางการศึกษาให้ความสำคัญกับการจัดทำนโยบายแบบมีส่วนร่วม มุ่งออกแบบหลักสูตรที่ยืดหยุ่นและเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง มีระบบพัฒนาครูที่ต่อเนื่อง มีระบบประเมินสมรรถนะที่หลากหลาย และเชื่อมโยงหลักสูตรกับชุมชนและวัฒนธรรมท้องถิ่นเข้าด้วยกัน ในขณะที่ประเทศไทยและประเทศอาเซียนยังคงประสบปัญหาในด้านช่องว่างระหว่างนโยบายกับการปฏิบัติ ความไม่พร้อมของครูผู้สอนต่อการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ และการประเมินที่เน้นผลสัมฤทธิ์มากกว่าความสามารถที่แท้จริงของผู้เรียน ซึ่งความท้าทายหลักที่ทุกประเทศเผชิญคือ การขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ และการมีระบบสนับสนุนที่เข้มแข็ง บทความฉบับนี้จึงเสนอข้อค้นพบเชิงนโยบายเพื่อเสริมสร้างการเปลี่ยนผ่านสู่ระบบหลักสูตรฐานสมรรถนะในประเทศไทยให้มีประสิทธิภาพที่เน้นการพัฒนาเชิงระบบแบบบูรณาการที่เชื่อมโยงทุกส่วนอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน