การออกแบบสร้างสรรค์ลวดลายสไบมอญจากทุนวัฒนธรรมจังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

สไบมอญถือเป็นเอกลักษณ์การแต่งกายของชาวมอญ โดยเฉพาะในจังหวัดปทุมธานีที่มีคนไทยเชื้อสายมอญอยู่มาก งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผ้าสไบมอญและทุนทางวัฒนธรรมของจังหวัดปทุมธานี และเพื่อออกแบบต้นแบบสไบมอญรูปแบบใหม่ที่แสดงถึงอัตลักษณ์ทุนวัฒนธรรมจังหวัดปทุมธานี ผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการรวบรวมข้อมูลด้านสไบมอญ และทุนวัฒนธรรมของจังหวัดปทุมธานี แนวคิดทุนวัฒนธรรมร่วมสมัย แนวคิดโลกาภิวัตน์ แนวคิดท้องถิ่นภิวัตน์ และทฤษฎีการออกแบบลวดลาย ร่วมกับการวิจัยเชิงปริมาณโดยการใช้แบบสอบถาม การให้คะแนนจากการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้เชี่ยวชาญในแต่ละด้าน จากการศึกษาพบว่า ลวดลายบนสไบมอญจังหวัดปทุมธานีประกอบด้วยลายดอกไม้ โดยใช้เทคนิคการสร้างลวดลายในรูปแบบลวดลายประยุกต์จากของจริง (ร้อยละ 27.7) และผสมผสานลวดลายจากจินตนาการ (ร้อยละ 27.2) และลายทุนวัฒนธรรม โดยใช้เทคนิคการสร้างลวดลายในรูปแบบลวดลายเรขาคณิต (ร้อยละ 29) และลวดลายประยุกต์จากของจริง (ร้อยละ 25.8) ด้านองค์ประกอบที่สำคัญในการออกแบบสไบมอญ ได้แก่ ด้านโครงร่างเงา ด้านลวดลาย ด้านสีสัน ด้านรายละเอียดการตกแต่งบนผ้าและด้านลักษณะจำเพาะของวัสดุ ผู้วิจัยอาศัยเทคนิคการวิจัยเชิงอนาคตแบบ EDFR ด้วยการตัดสินด้านรูปแบบสไบมอญอีกครั้งจากคณะผู้เชี่ยวชาญ เพื่อพัฒนาเป็นสไบมอญรูปแบบใหม่ที่มีความร่วมสมัย โดยมีเอกลักษณ์และความแตกต่างจากผ้าสไบมอญที่อื่น เพื่อเป็นการต่อยอดภูมิปัญญาพื้นถิ่น ยกระดับสินค้าภายในชุมชนจังหวัดปทุมธานี