ลวดลายประดับของพระที่นั่งอนันตสมาคม และการวิเคราะห์เชื่อมโยงสถาปัตยกรรมตะวันตก

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการศึกษารูปแบบทางสถาปัตยกรรมของพระที่นั่งอนันตสมาคม และสถาปัตยกรรมตะวันตกที่เกิดขึ้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 - 19 เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลในเชิงเปรียบเทียบเกี่ยวกับความเชื่อมโยงของลวดลายประดับกับตำแหน่ง และลักษณะการประดับตกแต่ง จากการศึกษาข้อมูลด้านประวัติศาสตร์ของพระที่นั่งอนันตสมาคม ที่ได้สร้างขึ้นตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5)ในพ.ศ.2451เมื่อเปรียบเทียบช่วงเวลาในการสร้างสามารถสรุปได้ว่าพระที่นั่งอนันตสมาคมได้รับแรงบันดาลใจมาจากงานศิลปกรรมของชาติตะวันตกที่อยู่ในยุคของการนำรูปแบบงานศิลปะในยุคโบราณ คือ กรีกและโรมันกลับนำมาใช้ใหม่ เรียกงานศิลปกรรมในยุคนี้ว่า ลัทธิผสมผสาน (Eclecticism) โดยเฉพาะงานสถาปัตยกรรมที่มีการผสมผสานรูปแบบจากยุคสมัยต่าง ๆ เข้าด้วยกัน สถาปนิกได้รับเอาอิทธิพลกระบวนแบบของ 1) สถาปนิกกลุ่มลัทธิผสมผสาน : วิธีการและวัสดุก่อสร้างตามประเพณีนิยม 2) สถาปนิกกลุ่มบาโรกใหม่ : เป็นการฟื้นฟูความหรูหรา มาเป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบสร้างพระที่นั่งอนันตสมาคม เมื่อได้วิเคราะห์ข้อมูลในเชิงเปรียบเทียบทำให้พบว่าสถาปัตยกรรมของพระที่นั่งอนันตสมาคมมีองค์ประกอบของลวดลาย ระเบียบของการประดับ การประยุกต์ใช้ลายประดับที่ใกล้เคียง เชื่อมโยงกับสถาปัตยกรรมตะวันตก แต่สถาปนิกได้มีการดัดแปลงรายละเอียดเพื่อให้เหมาะสมกับคตินิยม และประโยชน์ใช้สอยอย่างไทยได้อย่างกลมกลืน