Mystic Border เมื่อพรมแดนเป็นเพียงสิ่งเร้นรัฐ: ปฏิบัติการภาพถ่ายบนพื้นที่พรมแดนไทย-พม่า

บทคัดย่อ

บทความนี้ผู้วิจัยต้องการนำเสนอ ภาพวิถีกลุ่มชาติพันธุ์ดาราอาง หมู่บ้านนอแล อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ระหว่างพรมแดนรัฐไทยและรัฐเมียนมา โดยเริ่มจากกระบวนการทำงานของภาพถ่ายสารคดี (documentary photography)
ที่นำแนวความคิดในด้านสังคมศาสตร์ รัฐชาติ (state) พรมแดน (border) อัตลักษณ์ (identity)  มาสนับสนุนกระบวนการทำงาน ผ่านการลงพื้นที่สังเกตการณ์ บันทึกภาพชุมชนภายใต้บริบทพื้นที่ชายแดน จากการทำงานบันทึกภาพและเก็บข้อมูลภาคสนามผู้วิจัยพบว่า ภายใต้บริบทพื้นที่ชายแดนกลุ่นคนชาติพันธุ์ดาราอาง ต่างต้องพบเจอกับสภาวะการถูกกดทับในด้านอัตลักษณ์ผ่านกระบวนการของระบบทุนนิยม ที่ในบางช่วงเวลาพวกเขา/ เธอก็มีตัวตน แต่ในบางช่วงเวลาพวกเขา/ เธอต่างก็ไร้ตัวตนในสายตาของรัฐ จึงเป็นที่มาของการพัฒนางานภาพถ่ายสารคดีไปสู่การทำงานศิลปะภาพถ่าย (fine art photography) ผ่านการทำงานในห้องมืด (dark room) เพื่อให้ภาพถ่ายสามารถที่จะผลิตสร้างความหมายใหม่ จากสัญญะที่ผู้วิจัยสร้างร่องรอยไว้บนแผ่นฟิล์ม นอกจากนี้ผลงานศิลปะภาพถ่ายในชุดนี้ ได้ตั้งคำถามกับตัวตนของกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีวิถีชีวิตอยู่พื้นที่พรมแดน ว่าในมุมมองของรัฐและระบบทุนนิยม พวกเขาถูกจัดวางไว้ในตำแหน่งไหนของความเป็นพลเมือง และในขณะเดียวกันพวกเขาต่างเร้นอำนาจรัฐและระบบทุนนิยมได้อย่างไรในพื้นที่ชายแดน