บทบาทของแนวคิดชีวลอกเลียนในการออกแบบนวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์

ผู้แต่ง

  • นฤดี ภู่รัตนรักษ์ นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
  • โกเมศ กาญจนพายัพ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร., หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

DOI:

https://doi.org/10.69598/decjournalartanddesign.4.58-87

คำสำคัญ:

แนวคิดชีวลอกเลียน, ทฤษฎีการออกแบบลอกเลียนธรรมชาติ, นวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์ลอกเลียนธรรมชาติ, แนวคิดการลอกเลียนความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ

บทคัดย่อ

มนุษย์ได้สังเกตและศึกษาลักษณะทางกายภาพองค์ประกอบต่าง ๆ ทางชีวภาพ เรียนรู้ในพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตที่เกิดขึ้นในระบบนิเวศและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ จนนำมาสู่ศาสตร์การพัฒนาวิธีแก้ปัญหาที่มีกลยุทธ์ ที่เรียกว่า ชีวลอกเลียน (Biomimicry) หมายถึง การลอกเลียนธรรมชาติ หรือ การนำแบบอย่างจากธรรมชาติมาใช้ในการพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรม หรือ แนวคิดใหม่ ๆ ที่จะสร้างประสิทธิภาพของการออกแบบที่ดีกว่า ในบทความนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะเผยแพร่ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ บทบาทของแนวคิดชีวลอกเลียนต่อการออกแบบนวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์ รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลทฤษฎีที่เกี่ยวข้องที่ผู้วิจัยให้ความสำคัญต่อหลักการ กระบวนการที่มีความเหมาะสมและสามารถนำมาบูรณาการประยุกต์ใช้ได้จริงกับการออกแบบนวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์ โดยเลือกใช้วิธีดำเนินการวิจัยด้วยการศึกษาจากงานวิจัยและคัดเลือกผลงานการออกแบบเฟอร์นิเจอร์ที่ใช้ แนวคิดชีวลอกเลียน ของนักออกแบบสากลเป็นหลักเกณฑ์ในกรณีศึกษาครั้งนี้ วิเคราะห์ข้อมูลเปรียบเทียบกับสองทฤษฎีในการออกแบบ คือ ทฤษฎีจากชีววิทยาสู่การออกแบบ กับ ทฤษฎีจากการออกแบบสู่ชีววิทยา และใช้แบบสอบถามความเห็นในการเก็บข้อมูล บทสรุปและอภิปรายผลการการวิจัย จนได้แนวคิดทางการออกแบบนวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์ลอกเลียนธรรมชาติที่เหมาะสม คือ การลอกเลียนรูปร่างและรูปแบบของธรรมชาติ การลอกเลียนกระบวนการของธรรมชาติ การลอกเลียนคุณสมบัติด้านสิ่งแวดล้อมของธรรมชาติและการลอกเลียนความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ผู้วิจัยจึงให้ข้อเสนอแนะต่อการนำแนวคิดชีวลอกเลียนนำมาใช้ในการออกแบบเฟอร์นิเจอร์ จะส่งผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์การใช้งาน ประสบการณ์ของผู้ใช้งาน ส่งเสริมความยั่งยืน ความสัมพันธ์ที่ดีกับธรรมชาติได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น เกิดนวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น เพิ่มความรู้สึกผ่อนคลายและเชื่อมโยงธรรมชาติ ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (Eco-Impact) ส่งเสริมความยั่งยืน (Sustainability) ในการออกแบบ เป็นจุดเริ่มต้นของการเรียนรู้และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ไม่ได้ให้แค่ ของใช้ แต่ให้ ทางเลือกของการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างมีจิตสำนึก แต่เป็นการออกแบบที่ตอบโจทย์ทั้งมนุษย์และโลก สร้างประสบการณ์ใหม่ที่มีความหมายลึกซึ้งและยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

ณัฎฐ์สุพล ชุติธนภานนท์. (2562). อุณหภูมิมีผลต่อการบินมากกว่าที่คิด. (http://www.thaiphysoc.org/article/156/)

น่าอยู่. (2565). ส่องผังเมืองระยอง เมืองนี้ที่ดินน่าอยู่จริงไหม?. http://nayoo.co/rayong/blocgs/eec-landuse/

ส.เจริญ. (2566). วัสดุชนิดใหม่ที่ใช้รักษาบาดแผลด้วยวิธีเลียนแบบธรรมชาติ. http://www.scharoen.com/tharticle/ค้นพบวัสดุชนิดใหม่/

Andrea, I. W., Robin, F., Hendry, A., & Paul, N. (2012). Antoine Lavoisier (1743–1794) :

Philosophy of chemistry (6th ed.). North Holland.

Benyus, J. (2002). Biomimicry : Innovation inspired by nature (21st ed.) Harper Perennial.

Benyus, J. (2024). Biomimicry is learning from and then emulating nature’s forms, processes, and ecosystems to create more sustainable designs. https://biomimicry.net/what-is-biomimicry/.

Biomimicry Institute. (2023). The biomimicry design process. https://toolbox.biomimicry.org/

Biomimicry Institute. (2024). Design for transformation. https://d4t.biomimicry.org/

ELİBOL, G. C., TÜRKKAN, V. D., & BEZCİ, İ. (2021). Biologically inspired design : A case study on furniture design experiences of interior architecture students. Journal of Science, 9(4), 679-689.

dproducts. (2023). The vast potential of self-healing materials. https://4dproducts.co.uk/healing-by-design-harnessing-biomimicry-and-embracing-natures-wisdom-in-future-product-design/.

Justenergy. (2020). Everything you need to know about wind energy.

https://justenergy.com/blog/everything-you-need-to-know-about-wind-energy/.

Learn biomimicry. (2025). 50 of the world's best biomimicry examples (so far). https://www.learnbiomimicry.com/blog/best-biomimicry-examples

Lizoňová, D., & Tončíková, Z. (2019). Exploring the application of nature-inspired geometric principles when designing furniture and interior equipment. Acta Facultatis Xylologiae Zvolen, 61(1), 131−145.

Naylor, R. (2023). The role of biomimicry in furniture design.

https://furniturenews.net/resources/the-role-of-biomimicry-in-furniture-design.

Pathak, S. (2019). Biomimicry : Innovation inspired by nature. International Journal of New Technology and Research (IJNTR), 5(6), 34-38.

Tavsana, F., & Sonmezb, E. (2015). Biomimicry in furniture design. In social and behavioral sciences, 7th world conference on educational sciences, (WCES-2015) 05-07

February 2015, (pp. 2285 – 2292). Procedia - Social and Behavioral Sciences.

Thearchitectsdiary. (2023). Biomimicry in architecture – Towards a sustainable approach. https://thearchitectsdiary.com/biomimicry-in-architecture-towards-a-sustainable-approach/#google_vignette.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

27-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ภู่รัตนรักษ์ น., & กาญจนพายัพ โ. (2025). บทบาทของแนวคิดชีวลอกเลียนในการออกแบบนวัตกรรมเฟอร์นิเจอร์. DEC Journal : Art and Design, 4(2), 58–87. https://doi.org/10.69598/decjournalartanddesign.4.58-87