การศึกษาการขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ระดับครัวเรือนพื้นที่หมู่บ้านดงมะหรี่ ตำบลค้อวัง อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร A study to drive the development of model areas to improve the quality of life According to the new theory applied to the “Khok Nong Na Model” at the household level in the area of Dong Maree Village, Kho Wang Subdistrict, Kho Wang District, Yasothon Province

บทคัดย่อ

ท่ามกลางวิกฤตโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วด้วยการจัดท้าโครงการที่ประยุกต์การใช้ศาสตร์พระราชาและ น้อมน้าเอาแนวคิดและทฤษฎีการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ทรงพระราชทานไว้ในการแก้ปัญหาด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ก่อให้เกิด งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ระดับครัวเรือนพื้นที่หมู่บ้านดงมะหรี่ ตำบลค้อวัง อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร 2) เพื่อพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ระดับครัวเรือนพื้นที่หมู่บ้านดงมะหรี่ ตำบลค้อวัง อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร และ 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ระดับครัวเรือนพื้นที่หมู่บ้านดงมะหรี่ ตำบลค้อวัง อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีแหล่งข้อมูลคือ กลุ่มเป้าหมาย ซึ่งเป็นครัวเรือนต้นแบบที่ผ่านการฝึกอบรมตามโครงการพัฒนา พื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ประจำปี 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ของครัวเรือนในพื้นที่ อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร แบ่งเป็นปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก โดยปัจจัยภายใน ประกอบด้วย ด้านทุนความรู้ ด้านทุนพื้นที่และธรรมชาติ ด้านทุนทางเศรษฐกิจ ด้านทุนทางสังคม ด้านทุนโครงสร้างพื้นฐาน และด้าน ทุนทางวัฒนธรรม ส่วนปัจจัยภายนอก ประกอบด้วย การน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่ การปฏิบัติการทำงานบูรณาการร่วมกัน ทั้ง 7 ภาคี การนำหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ความยืดหยุ่นในการปรับเปลี่ยนพื้นที่และปัจจัยด้านสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ 2) การพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ของครัวเรือน ในพื้นที่อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร พื้นที่เดิมได้ดำเนินการทำการเกษตรทฤษฎีใหม่อยู่ก่อนแล้ว บนพื้นที่ 10 ไร่ หลังจากที่ครัวเรือนต้นแบบ สมัครเข้าร่วมโครงการได้มีการพัฒนาต่อยอดจากเกษตรทฤษฎีใหม่ สู่ โคก หนอง นา โมเดล ตามแนวทาง เศรษฐกิจพอเพียง ด้วยการบริหารจัดการน้ำ บริหารจัดการพื้นที่ด้วยการทำพื้นที่ทางการเกษตร และ 3) รูปแบบการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ระดับครัวเรือนในพื้นที่อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร ประกอบด้วย การมีทุนความรู้ ทุนพื้นที่และธรรมชาติ ทุนทางเศรษฐกิจ ทุนทางสังคม ทุนโครงสร้างพื้นฐาน และทุนทางวัฒนธรรม การน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติการประยุกต์หลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” การทำงานบูรณาการร่วมกัน ทั้ง 7 ภาคีการบริหาร จัดการพื้นที่ให้เป็นศูนย์เรียนรู้ และการพัฒนาการผลิต และการตลาดสำหรับจัดจำหน่ายผลผลิต