การบูรณาการหลักสังคหวัตถุธรรมเพื่อบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชน : กรณีศึกษากลุ่มผู้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว ตำบลแม่แฝก อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ Sangkahawatthudhamma Integration for Public Participatory Water Management: A Case Study of the Huay Kaew Reservoir Water User Group at Mae Faek Subdistrict in Sansai District of Chiang Mai Province
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับ เปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของประชาชนกลุ่มผู้ใช้น้ำ และเสนอแนวทางการบูรณาการหลักสังคหวัตถุธรรมเพื่อการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชนกลุ่มผู้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว ตำบลแม่แฝก อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ วิธีดำเนินการวิจัยเป็นแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างการวิจัยเชิงปริมาณ คือ กลุ่มผู้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว จำนวน 221 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวมรวมข้อมูลคือ แบบสอบถาม สถิติการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานโดยการทดสอบค่าทีและทดสอบค่าเอฟ การวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 11 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เชิงพรรณนา
ผลการศึกษาพบว่า 1) ระดับการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชนกลุ่มผู้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 2) เปรียบเทียบความคิดเห็นกลุ่มผู้ใช้น้ำต่อการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชนกลุ่มผู้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว พบว่า กลุ่มผู้ใช้น้ำที่มีเพศต่างกัน มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทางสถิติที่ระดับ 0.05 ยอมรับสมมติฐานการวิจัย สำหรับกลุ่มผู้ใช้น้ำที่มีอายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได้ต่อเดือน และมีระยะเวลาในการเป็นสมาชิกกลุ่มผู้ใช้น้ำต่างกัน มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชนอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว ไม่แตกต่างกัน จึงปฎิเสธสมมติฐานการวิจัย 3) แนวทางการบูรณาการหลักสังคหวัตถุธรรมเพื่อการบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของประชาชนกลุ่มผุ้ใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว ได้แก่ 1) พัฒนาเสริมสร้างศักยภาพและองค์ความรู้ด้านหลักสังคหวัตถุธรรมและหลักพุทธธรรม ให้แก่ประชาชนและกลุ่มผู้ใช้น้ำ ด้วยการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อสร้างคุณธรรม การอยู่ร่วมกันอย่างสามัคคีในชุมชน 2) พัฒนาเสริมสร้างศักยภาพและองค์ความรู้ให้แก่สมาชิกกลุ่มผู้ใช้น้ำ 3) ปรับปรุงระเบียบกฎเกณฑ์ในการใช้น้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว 4) พัฒนาระบบฐานข้อมูลทุกด้านของแหล่งน้ำให้ครอบคลุมและเป็นปัจจุบัน
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมทรัพยากรน้ำ. (2546). การบริหารจัดการน้ำของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพยากรน้ำ.
กันยารัตน์ รินศรี. (2557). การจัดการทรัพยากรน้ำเชิงบูรณาการแนวพุทธ : กรณีศึกษากลุ่มอนุรักษ์ลุ่มน้ำปิง จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ขวัญนภา สุขคร และคณะ. (2560). ยุทธศาสตรก์ารจัดการลุ่มน้ำวังแบบมีส่วนร่วมของชุมชน.วารสารวิชาการ Veridian E –Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ. 10 (2), 1969–1989.
ดาวรุ่ง โสฬส, ประเสริฐ ปอนถิ่น และ อภิรมย์สีดาคำ. (2566). การมีส่วนร่วมของเครือข่ายภาครัฐและประชาชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่าในพื้นที่ตำบลแม่เหียะ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่.วารสารสังคมศาสตร์และศาสตร์รวมสมัย. 4 (1), 65-78.
ธีระพล บุญตาระวะ. (2564). การบริหารจัดการทรพยากรน้ำในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ประชัน เมืองโพธิ. (2565). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่องส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการขยะวัดหนองไม้แก่น. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ประธาน สุวรรณมงคล. (2540). การพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ, รายงานการวิเคราะห์โครงการปรับ ภาคราชการสู่ยุคโลกาภิวัตน์. พิมพ์ครั้งที่ 2. โรงพิมพ์กองกลาง : สำนักงานคณะกรรมการ ข้าราชการพลเรือน.
พระปลัดปองเดช สิริปุญโญ (พะสริ). (2560). การนำหลักสังคหวัตถุไปใช้ในวิถีชีวิตของประชาชนในเขตเทศบาลตำบลบางเหรียง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพัฒนาสังคม, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพิน อนิโฆ (พลเสน) (2564). การบูรณาการหลักสังคหวัตถุธรรมเพื่อส่งเสริมการบริหารงานของเทศบาลตำบลบ้านกร่าง อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี. สารนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิสิทธิ์ ขจรภพ และ ไพรัช พื้นชมภู. (2562). การนำสังคหวัตถุ 4 ไปใช้ในการให้บริการของบุคลากร ขององค์การบริหารส่วนตำบลขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด, 8 (2), 1-2.
ศุภาวดี กรมทอง. (2557). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่น กรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว อำเภอบึงนาราง จังหวัดพิจิตร. การศึกษาค้นคว้าอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย : สถาบันบัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร์.
สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการลุ่มน้ำปิง. (2562). อ่างเก็บน้ำห้วยแก้ว. วารสารบรรยายสรุปให้ผู้บริหาร, เชียงใหม่.
อำพล ปุญญา. (2560). รูปแบบการบริหารจัดการน้ำตามหลักพุทธวิธีของจังหวัดพิจิตร. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต(รัฐประศาสนศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.