การพัฒนาโปรแกรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบมีส่วนร่วม ตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว The Development of Programs and Participatory Cultural Tourism Activities in Khlong Nam Sai Subdistrict, Aranyaprathet District, Sa Kaeo Province

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพบริบทของการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบมีส่วนร่วม ตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว และ 2) พัฒนาโปรแกรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแบบมีส่วนร่วมตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว ใช้วิธีดำเนินการวิจัยแบบผสมผสาน โดยการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 25 คน การวิจัยเชิงปริมาณ โดยการเก็บรวบรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งเป็นประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลน้ำใส จำนวน 375 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลจากการวิจัยเชิงคุณภาพ พบว่า ด้านสิ่งดึงดูดใจและด้านกิจกรรมการท่องเที่ยว คิดเป็นร้อยละ 100 มีมุมมองที่สอดคล้องกันในประเด็นโดดเด่นทางวัฒนธรรมของชุมชนตำบลคลองน้ำใส สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ ได้แก่ ปราสาทเขาน้อยสีชมพู ประเพณีแห่หอปราสาทผึ้ง งานบุญข้าวประดับดิน และภูมิปัญญาจากกลุ่มทอผ้าบ้านคลองน้ำใส ผ้าขาวม้าทอมือด้วยกี่กระตุก ด้านสิ่งอำนวยความสะดวก และด้านการเดินทางเข้าถึง ร้อยละ 85 สำหรับแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติเพื่อการท่องเที่ยวของชุมชนมองว่ายังมีน้อยมาก และขาดการสัญจรโดยรถสาธารณะ ต้องเดินทางโดยรถส่วนบุคคล สำหรับด้านการบริการที่พัก พบว่าไม่มีให้บริการในพื้นที่ และ ผลการวิจัยเชิงปริมาณ พบว่า องค์ประกอบของการพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประกอบด้วย 1) ด้านการจัดกิจกรรมและกระบวนการเรียนรู้อยู่ในระดับมาก รองลงมาเป็น 2) ด้านการจัดการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมและทรัพยากรในท้องถิ่น 3) ด้านการอนุรักษ์ ฟื้นฟู เผยแพร่และการสร้างคุณค่า ตามลำดับ สำหรับการมีส่วนร่วมในการพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประกอบด้วย 1) ด้านการรับหรือแบ่งปันผลประโยชน์อยู่ในระดับมาก รองลงมาเป็น 2) ด้านการดำเนินการและการปฏิบัติการ 3) ด้านการติดตามและประเมินผล และ 4) ด้านการเสนอความคิด การวางแผนและการตัดสินใจ อยู่ระดับปานกลาง ตามลำดับ