วิเคราะห์ภาวะผู้นำทางการปกครองตามแนวพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ1) เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีภาวะผู้นำ 2)เพื่อศึกษาแนวคิดภาวะผู้นำทางการปกครองตามแนวพระพุทธศาสนา 3)เพื่อวิเคราะห์คุณค่าและประโยชน์ของภาวะผู้นำทางการปกครองตามแนวพระพุทธศาสนา วิทยานิพนธ์นี้เป็นเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีภาวะผู้นำทางการปกครองตามแนวพระพุทธศาสนา โดยการวิเคราะห์รูปแบบผู้นำประเภทต่าง ๆ ศึกษาจากเอกสาร บทความและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้วนำมาประเมินผล จนสามารถเห็นปัญหาต่าง ๆ จึงนำมาเสนอเพื่อหาแนวทางแก้ไขปรับปรุงเพื่องานวิจัยที่สูง ขี้นต่อไป ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำ เป็นเรื่องสำคัญในการบริหารการศึกษา การให้นิยามของภาวะผู้นำมีหลายอย่างขึ้นอยู่กับวิธีการที่ใช้ในการศึกษาโดยในระยะเริ่มแรกของการศึกษาภาวะผู้นำได้เน้นคุณลักษณะของผู้นำที่มีคุณลักษณะพิเศษกว่าบุคคลธรรมดา การศึกษาพฤติกรรมผู้นำได้แก่ พฤติกรรมแบบมุ่งงานและมุ่งความสัมพันธ์กับผู้ปฏิบัติงาน พบได้จากการศึกษาภาวะผู้นำของมหาวิทยาลัยโอไฮโอ มหาวิทยาลัยมิซิแกน การศึกษาผู้นำตามแบบสถานการณ์เช่นทฤษฎีสามมิติของภาวะผู้นำ โดยเรดดิน (Reddin) ได้แสดงให้เห็นว่า แบบผู้นำพื้นฐานทั้ง 4 แบบ คือ (1) แบบสัมพันธ์ (2) แบบผสมผสาน (3)  แบบอุทิศ  (4)  แบบแยกตัวซึ่งได้จากการผสมผสานระหว่างมิติกิจสัมพันธ์หรือพฤติกรรมมุ่งงานกับมิติมิตรสัมพันธ์หรือพฤติกรรมมุ่งความสัมพันธ์ เพื่อใช้มิติประสิทธิภาพเป็นเกณฑ์ ยังพบว่าแบบผู้นำทุกแบบยังแยกออกได้เป็นแบบที่มีประสิทธิผลมากและแบบที่มีประสิทธิผลน้อย จึงสรุปได้ว่า ไม่ว่าจะเป็นผู้นำแบบไหน ก็มีทั้งที่มีประสิทธิภาพและไม่มีประสิทธิภาพ ถ้าหากนำมาใช้ไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ การศึกษาภาวะผู้นำเชิงปฏิรูป ในปี ค.ศ. 1979 เบิร์น (Burn) ได้ให้ข้อคิดว่า ภาวะผู้นำทางการเมือง มี 2 แบบ คือ 1)ภาวะผู้นำแบบแลกเปลี่ยน ผู้นำจะแลกเปลี่ยนบางสิ่งบางอย่างกับผู้ตามลักษณะผู้นำแบบแลกเปลี่ยน ได้แก่ (1) ให้รางวัลตอบแทนตามสถานการณ์ (2) การบริหารโดยข้อยกเว้น (3) การปล่อยอิสระ (2)ภาวะผู้นำแบบเปลี่ยนสภาพนั้นนอกจากผู้ตามจะยินยอมแล้วยังเกี่ยวข้องกับการยกระดับความเชื่อ ความต้องการและค่านิยมของผู้ตามอีกด้วย