การบริหารงานทั่วไปแบบมีส่วนร่วมในสถานศึกษา Participatory General Administration in Educational Institutions
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การบริหารแบบมีส่วนร่วม เป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นให้บุคลากรทุกฝ่ายได้มีโอกาสร่วมคิด ร่วมตัดสินใจ และร่วมดำเนินการในกิจกรรมต่าง ๆ ของสถานศึกษา ในทางปฏิบัติยังพบปัญหาหลายประการที่เป็นอุปสรรคต่อการบริหารงานให้มีประสิทธิภาพ เช่น ปัญหาการมีส่วนร่วมของบุคลากรจำนวนมากยังขาดความเข้าใจในหลักการและความสำคัญของการบริหารแบบมีส่วนร่วม บางส่วนมีภาระงานประจำมากจนไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้อย่างเต็มที่ บางคนขาดแรงจูงใจในการมีส่วนร่วมหรือมีทัศนคติเชิงลบต่อการเปลี่ยนแปลงทำให้ไม่เกิดความร่วมมือเท่าที่ควร การบริหารงานทั่วไปแบบมีส่วนร่วมในสถานศึกษา เป็นการจัดระบบบริหารสถานศึกษา เพื่อให้บรรลุตามมาตรฐาน คุณภาพ และเป้าหมายที่กำหนดไว้ โดยประสานงานส่งเสริม สนับสนุน และอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ในการให้บริการด้านการศึกษาทุกรูปแบบ มุ่งพัฒนาสถานศึกษาในการใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีอย่างเหมาะสม ซึ่งผู้บริหารสถานศึกษาควรนำ 2 หลักการไปบริหาร ดังนี้ 1) หลักการบริหารงานทั่วไป 3 ด้าน คือ (1) ด้านโครงสร้าง ความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารสถานศึกษากับบุคลากรในสถานศึกษาตามลำดับขั้นของสายการบังคับบัญชา (2) ด้านหน้าที่ กำหนดบทบาท หน้าที่ความรับผิดชอบของบุคลากรให้ตรงกับงาน (3) ด้านปฏิบัติ กระบวนการบริหารที่บุคลากรต้องร่วมกันทำงาน เพื่อให้งานประสบผลความสำเร็จตามเป้าหมาย และ 2) หลักการบริหารงานทั่วไปแบบมีส่วนร่วม คือ (1) การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ (2) การมีส่วนร่วมในการปฏิบัติการ การเข้าร่วมในการบริหารและการประสานขอความร่วมมือ (3) การมีส่วนร่วมในผลประโยชน์ด้านวัสดุ สังคม และส่วนบุคคล 4) การมีส่วนร่วมในการประเมินผล การควบคุมและการตรวจสอบการดำเนินกิจกรรมทั้งหมด
ดังนั้น การมีส่วนร่วมในกระบวนการต่าง ๆ จะทำให้เกิดความร่วมมือที่แข็งแกร่งสามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เกิดผลดีต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ตลอดจนการสร้างระบบการติดตามและประเมินผลอย่างต่อเนื่องและจริงจัง เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนในระยะยาว
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). คู่มือการบริหารโรงเรียนในโครงการพัฒนาการบริหารรูปแบบนิติบุคคล. กรุงเทพมหานคร: กลุ่มวิจัยและพัฒนานโยบาย สำนักโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). แนวทางการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
กมลทิพย์ ใจเที่ยง. (2563). การบริหารองค์กรแห่งความสุขในโรงเรียนประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 18(2), 74–93.
เกษมศรี จาตุรพันธ์. (2554). การบริหารแบบมีส่วนร่วมกับธรรมาภิบาลของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสมุทรสาคร.วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
จันทรานี สงวนนาม. (2545). ทฤษฎีแนวปฏิบัติการบริหารสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: บุ๊คพอยท์.
จันทรานี สงวนนาม. (2555). ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: บุ๊คพอยท์.
ชำนาญ อุดมนิวิ. (2558). แนวทางการมีส่วนร่วมในการบริหารสถานศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 27.วิทยานิพนธ์ กศ.ม. การบริหารการศึกษา. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ประสาร พรหมณา. (2553). การบริหารแบบมีส่วนร่วม. สระแก้ว: โรงเรียนบ้านพรหมนิมิตร.
ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์. (2553). การบริหารงานวิชาการ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์สื่อเสริมกรุงเทพมหานคร.
ภารดี อนันต์นาวี. (2557). หลักการ แนวคิด ทฤษฎีทางการบริหารการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มนตรี จำกัด.
ยุทธนา ล้ำเลิศ. (2565). แนวทางการพัฒนาการบริหารงานทั่วไปแบบมีส่วนร่วมของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1.ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.
ศิริวรรณ เสรีรัตน์, และคณะ. (2545). ทฤษฎีองค์การ. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสาร จำกัด.
สันติ บุญภิรมย์. (2553). นวัตกรรมการบริหารการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: บุ๊คพอยท์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579 (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
อัจฉรา จงดี. (2560). การศึกษาบทบาทการมีส่วนร่วมในการบริหารสถานศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในจังหวัดจันทบุรี ระยอง และตราด.วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. จันทบุรี:มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.
Fowler, A. (1982). An introduction to the theory of genres and modes. Harvard University Press.
Brown, W. B., & Moberg, D. J. (1998). Organizational theory and management: A macro approach. New York: John Wiley & Sons.
Candoli, I. C., Bents, R. T., & Duke, D. L. (1992). School business administration: A planning approach (4th ed.). Massachusetts: Allyn & Bacon.
Cohen, A. R., & Uphoff, N. T. (1980). Effective behavior in organizations. New York: Richard D. Irwin Inc.
Fayol, H. (1916). General and industrial management. Paris: Institute of Electrical and Electronics Engineering.
Koontz, H., O'Donnell, C., & Weihrich, H. (1984). Management. Auckland: McGraw-Hill.