ยุทธศาสตร์การพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสืบสานอย่างยั่งยืนบนฐานชุมชน กรณีศึกษาอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย Strategies to Develop and Promote Sustainable Community-based Heritage Tourism: A Case Study of Ponepisai District, Nongkhai Province
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาทุนทางประวัติศาสตร์และทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงสืบสาน 2) เพื่อศึกษายุทธศาสตร์ในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสืบสานบนฐานชุมชน 3) เพื่อศึกษายุทธศาสตร์การตลาดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสืบสานบนฐานชุมชนและ 4) เพื่อศึกษาการสร้างความตระหนักรู้และการมีส่วนร่วมในการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสืบสานบนฐานชุมชนของอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการรสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคชุมชน และภาควิชาการ จำนวน 15 คน และดำเนินการสังเคราะห์ข้อมูลด้วย SWOT Analysis และ TOWS Matrix
ผลการวิจัยพบว่า 1) อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย มีศักยภาพโดดเด่นในฐานะเมืองเป้าหมายของการท่องเที่ยวเชิงสืบสาน ด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่สวยงามและปรากฏการณ์บั้งไฟพญานาคที่มีชื่อเสียงระดับโลก มีแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและประเพณีที่หลากหลาย และมีกิจกรรมประเพณีพื้นบ้านที่สะท้อนเอกลักษณ์ท้องถิ่น 2) การพัฒนาการท่องเที่ยวในโพนพิสัยใช้กระบวนทัศน์ “UNITETOUR” ซึ่งประกอบด้วย Unity, Network, Integration, Technology, Education, Teamwork, Understanding เพื่อประสานงานและสร้างประสบการณ์การท่องเที่ยวผ่านการใช้บั้งไฟพญานาคและการอนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิม พร้อมพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและการประชาสัมพันธ์ดิจิทัล 3) SO คือ พัฒนาเทศกาลวัฒนธรรม, ใช้ดิจิทัลประชาสัมพันธ์, ดึงดูดนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่ม.ST คือ สร้างความตระหนักรู้ในชุมชน, ใช้เทคโนโลยีแก้ปัญหา, วางแผนพัฒนาอย่างยั่งยืน. WO คือ สร้างแบรนด์, โปรโมตในระดับประเทศและนานาชาติ, ใช้เทคโนโลยีออกแบบโปรแกรมการตลาด. WT คือ พัฒนาแบรนด์, โปรโมตและขยายกิจกรรม, สร้างเครือข่ายการตลาด, ป้องกันผลกระทบสิ่งแวดล้อม. 4) ส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ, เสริมสร้างอัตลักษณ์ท้องถิ่น, เพิ่มรายได้ และลดผลกระทบจากการท่องเที่ยวผ่านกิจกรรมเชิงอนุรักษ์และส่งเสริมวัฒนธรรม เช่น ประกวด Mister Tourism Intercontinental, การแข่งขันกล่าวสุนทรพจน์ และการถ่ายทำซีรีส์วาย
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กฤษณะ เนียมหอม, และ กัมปนาท วงษ์วัฒนพงษ์. (2564). การจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยชุมชน. Journal of Roi Kaensarn Academi, 6(11), 350–363.
เกตวดี หมัดเด็น, และ ปนัดดา ศิริพานิช. (2565). พัฒนาการการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชุมชน ท่าหิน อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา. วารสารอินทนิลทักษิณสาร มหาวิทยาลัยทักษิณ, 17(1), 9–36.
ชุติพงศ์ คงสันเทียะ, ศรัณย์ เจริญศิริ, สรัญญา จุฑานิล, และ ธีรพล วีระศิริ. (2563). ศักยภาพปัญหาและความต้องการของประชาชน: กรณีศึกษาบ้านเชียงอาดเหนือ หมู่ที่ 13 ตำบลเหล่าต่างคำ อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย. วารสารวิจัยและนวัตกรรมท้องถิ่น, 15(2), 25–39.
ชุลีวรรณ ปราณีธรรม. (2564). ความตระหนักและการมีส่วนร่วมของนักท่องเที่ยวชาวไทยในการอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยวทางธรรมชาติในเกาะสมุยจังหวัดสุราษฎร์ธาน. วิทยาลัยนานาชาติการท่องเที่ยว, มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี.
ประพจน์ ณ บางช้าง. (2564). การพัฒนานวัตกรรมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์อย่างยั่งยืนของจังหวัดระนอง. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 25(3), 156–167.
ปรีชา วรารัตน์ไชย. (2562). แนวทางพัฒนาทางการตลาดธุรกิจน้ำดื่มบรรจุขวดของผู้ประกอบการขนาดย่อมในระดับท้องถิ่น (รายงานวิจัย). วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน, มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
รณรงค์ เคนรักษา, และ ปรีชา วรารัตน์ไชย. (2562). ระบบการจัดการโลจิสติกส์ในการท่องเที่ยวของปรากฏการณ์บั้งไฟพญานาค อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย. วารสารวิชาการสังคมศาสตร์เครือข่ายวิจัยประชาชื่น, 1(2), 38–51.
วนิดา อ่อนละมัย. (2565). แนวทางการพัฒนารูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ชุมชนบ้านศรีฐาน จังหวัดขอนแก่น. วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคําแหง, 5(2), 42–56.
วรพล เกิดแก้ว. (2565). การศึกษาการนำนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองรองไปปฏิบัติในจังหวัดราชบุรี. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) โครงการการพัฒนาระบบสถิติข้อมูลและตัวชี้วัดเพื่อใช้ในการบริหารราชการแผ่นดินตามยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็นที่ 5 การท่องเที่ยว. ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สิทธิพรร์ สุนทร สถิตคุณ บุญเรือน, สกนธ์ ดำสาคร, ภัณฑิลา น้อยเจริญ, และ รัตนาภรณ์ ธรรมโกศล. (2564). ความพึงพอใจของประชาชนต่อการให้บริการสาธารณะขององค์การบริหารส่วนตำบลนาหนัง อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(11), 245–255.
สุธิดารัตน์ มัทธวรัตน์, และ ชยาภรณ์ ศฤงคารทวีกุล. (2564). การบริหารจัดการเพื่อความยั่งยืนของการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยวิถีชุมชน: กรณีศึกษา ชุมชนกำแพงทองพัฒนา เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 12(2), 106–116.
เอกภพ ช่างแก้ว, วารัชต์ มัธยมบุรุษ, ประกอบศิริ ภักดีพินิจ, และ พัจน์พิตตา ศรีสมพงษ์. (2567). บทเรียนจากเมืองกุมมะ ประเทศญี่ปุ่น: การสร้างแบรนด์ท่องเที่ยวที่ยั่งยืนในจังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์, 11(1), 1–13.
TAT Review. (2022). สถานการณ์การท่องเที่ยวตลาดในประเทศปี 2565. สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2568, จาก https://tatreviewmagazine.com/article/situation2022-domestic/.
UNWTO. (2020). Tourism and sustainability: Strategies for the Mekong Region. UNWTO Reports Series.