ถอดบทเรียนการปกครองท้องถิ่นไทย: กรณีเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่ 2568 Lessons Learned from Local Government in Thailand: The Case of the 2025 Chiang Mai Provincial Administration Organization Election

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการเรื่องนี้นำเสนอ ถอดบทเรียนการปกครองท้องถิ่นไทย: กรณีเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่ 2568 ศึกษาผ่านการรวบรวมข้อมูลแหล่งทุติยภูมิ คือ หนังสือ เว็บไซต์ข่าว สื่ออินเตอร์เน็ต เป็นต้น การเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดและสมาชิกองค์การบริหารส่วนจังหวัด ของจังหวัดเชียงใหม่ จัดการเลือกตั้งขึ้นเมื่อวันเสาร์ที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2568 เน้นการถอดบทเรียนสำหรับพรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชน ซึ่งทั้งสองพรรคถือว่าเป็นกระแสนิยม ณ ขณะนั้น คณะผู้เขียนจึงวิเคราะห์ตามบริบทความเป็นจริงของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และกำหนดวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การเลือกตั้งดังกล่าวตามหลักการทางทฤษฎีเกิดระบบการเมืองแบบประชาธิปไตยด้วยได้เปิดโอกาสให้ประชาชนเลือกผู้นำด้วยตนเอง ให้ประชาชนได้มาใช้สิทธิ์ตามหลักการกระจายอำนาจ และมีข้อค้นพบสามประเด็นหลักภายหลังจากทราบคะแนนผู้ชนะเสียงเลือกตั้ง ได้แก่ 1) ประเด็นการใช้กลยุทธ์หาเสียง 2) ถอดบทเรียนที่เกิดขึ้นต่อพรรคการเมืองและประชาชน  3) การเมืองเรื่องบ้านใหญ่ เป็นต้น

          จากการศึกษา พบว่า การใช้กลยุทธ์หาเสียงของสองพรรคการเมืองนั้นแตกต่างกันในแง่ของความคุ้นเคยกับประชาชนและในฐานะพรรคการเมืองหน้าใหม่จึงทำให้คะแนนนิยมของแต่ละฝ่ายแตกต่างกันแต่ก็ได้รับความนิยมชมชอบจากประชาชนชนไม่ต่างกัน บทเรียนที่เกิดจากประชาชนสะท้อนว่าการเลือกตั้งในจังหวัดควรขยายสิทธิ์ให้ประชาชนสามารถเลือกตั้งได้ทุกสถานที่โดยเฉพาะประชาชนอยู่ต่างถิ่นไม่สามารถเดินทางกลับภูมิลำเนาเดิมได้ ส่วนบทเรียนจากพรรคการเมืองสะท้อนถึงการแข่งขันในการสร้างผลงานที่เป็นที่ยอมรับจากประชาชน โดยการนำเสนอนโยบายที่ตอบสนองต่อทุกกลุ่มประชาชน ไม่ว่าจะเป็นพรรคการเมืองที่มีประวัติยาวนานหรือพรรคการเมืองรุ่นใหม่ เพื่อรักษาความนิยมในทุกยุคสมัย ประเด็นสุดท้ายที่ควรให้ความสนใจคือบทบาทของการเมืองในระดับท้องถิ่น ซึ่งมีอิทธิพลสำคัญในการกำหนดผลคะแนนและการตัดสินใจเลือกผู้นำ การเมืองในลักษณะของบ้านใหญ่หรือการเมืองแบบสายเลือดมีบทบาทในการสนับสนุนการหาเสียงของนักการเมือง การเมืองท้องถิ่นนั้นมีผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน และเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการแสดงออกถึงสิทธิพลเมืองขั้นพื้นฐานในการเลือกผู้นำที่มีความสามารถในการพัฒนาท้องถิ่นให้แข็งแกร่งและยั่งยืน