แนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร Guidelines for Leaning Management for Enhancing Responsibility According to Sangahavathu 4, Four Principles of Sangahavatthu of Elementary School Student in Bangkok

Main Article Content

อินถา ศิริวรรณ
พระสุรชัย สุรชโย
อรุณรัตน์ วิไลรัตนกุล
กิตติพงษ์ ขวัญเมือง
พระศักดา ชนาสโภ
พระมหาทวีศักดิ์ คุณธมฺโม
พระใบฎีกาสรชัย ชินวโร

บทคัดย่อ

ในยุคปัจจุบันพบว่านักเรียนระดับประถมศึกษาบางส่วนขาดความรับผิดชอบในการเรียนรู้และการอยู่ร่วมกับผู้อื่นดังนั้นการพัฒนาทักษะชีวิตและจริยธรรมควบคู่กับการเรียนรู้ทางวิชาการ จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่สามารถเสริมสร้างคุณลักษณะกล่าวคือการจัดการเรียนรู้ที่ตามหลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อปลูกฝังพฤติกรรมแห่งความรับผิดชอบอย่างยั่งยืนบทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบของนักเรียน โรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร 3) เพื่อเสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์


          ผลการวิจัยพบว่า 1) การจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร ในภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก คือ ด้านความรับผิดชอบต่อครอบครัว 2) กระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร พบว่า ในการพัฒนาตนเองให้เกิดประสิทธิภาพต่อสังคมโดยรวม และประยุกต์ใช้กระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบที่เป็นเครื่องมือพัฒนากระบวนการสอนแบบ Active Learning สามารถเชื่อมโยงกันภายใต้พื้นฐานของคุณธรรมที่จะนำไปสู่การปฏิบัติที่ประสบความสำเร็จ 3) ผลประเมินแนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร พบว่า หลังจัดกิจกรรมในภาพรวม สอดคล้องกับขั้นตอนการดำเนินการ ขั้นตอนการจัดการการพัฒนามีความเหมาะสม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศิริวรรณ อ., สุรชโย พ., วิไลรัตนกุล อ., ขวัญเมือง ก., ชนาสโภ พ., คุณธมฺโม พ., & ชินวโร พ. (2025). แนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร: Guidelines for Leaning Management for Enhancing Responsibility According to Sangahavathu 4, Four Principles of Sangahavatthu of Elementary School Student in Bangkok. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 7(1), 339–351. สืบค้น จาก https://so07.tci-thaijo.org/index.php/rtnb/article/view/7350
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คณาจารย์คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.(2553). ความรับผิดชอบและการพัฒนาผู้เรียน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ชนะศักดิ์ ลาภเวช, พระครูวิรุฬห์สุตคุณ, & พระครูโอภาสนนทกิตติ์. (2566). แนวทางการบริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนในกลุ่มภาชีระพีพัฒน์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 5(3), 572–573.

ทิมธิยา ปาลี, & ธีรภัทร์ ถิ่นแสนดี. (2567). แนวทางการบริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 6(2), 115–116.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 31). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

พระมหาชัยวัฒน์ จตฺตมโล (พรหมสนธิ), & คณะ. (2567). การจัดการเรียนรู้ตามหลักสังคหวัตถุ 4 วิชาหน้าที่พลเมือง เรื่องการอยู่ร่วมกันในสังคมแห่งความหลากหลายของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารวิจัยวิชาการ, 7(4), 76.

พิชิต เนาวพันธุ์กุล. (2552). การพัฒนาความรับผิดชอบของนักเรียนโรงเรียนลำปาววิทยาคม อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดกาฬสินธุ์.วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต.มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

พิศมัย เทียนทอง. (2553). การดำเนินการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้านความซื่อสัตย์สุจริตของนักเรียนโรงเรียนบ้านเขามะกา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสระแก้ว เขต 1.สารนิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต.ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยปทุมธานี.

สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (2556). มาตรฐานที่ควรปรับปรุงเร่งด่วนของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ในภาพรวมของสังกัด) จากการทดสอบ O-NET ปีการศึกษา 2556. กรุงเทพมหานคร: สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน).

สมพงษ์ จิตระดับ. (2552). การพัฒนารูปแบบสภาเด็กและเยาวชนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

สำนักงานแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555–2559). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.