การประยุกต์ใช้งานฌาปนกิจสงเคราะห์เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตชุมชนตามแนวพุทธ Applying Buddhist-Oriented Funeral Welfare Services to Enhance the Quality of Life in Communities
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความทางวิชาการฉบับนี้มุ่งเน้นการประยุกต์ใช้งานฌาปนกิจสงเคราะห์ตามแนวพุทธ เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชุมชนอย่างยั่งยืน โดยใช้แนวคิดจากงานวิจัยของพระครูปริยัติสุทธิคุณ สุทธิจิตโต และนักวิชาการอื่น ๆ พบว่ารูปแบบการจัดสวัสดิการฌาปนกิจในจังหวัดร้อยเอ็ดมีความสอดคล้องกับหลักพุทธธรรม โดยมี 3 แนวทางหลัก ได้แก่ การให้เพื่อประโยชน์ร่วมกัน การบรรเทาทุกข์ด้วยหลักธรรม และการส่งเสริมความสามัคคีผ่านการแบ่งปัน แนวทางการดำเนินงานประกอบด้วยการจัดตั้งกองทุนที่โปร่งใสโดยใช้วัดเป็นศูนย์กลาง การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ทั้งนี้ยังนำเสนอการประยุกต์ใช้โมเดล CARE ซึ่งประกอบด้วยการให้ด้วยเมตตา การสื่อสารที่เอาใจใส่ ความรับผิดชอบ ไม่เห็นแก่ตัว และความเท่าเทียมและยุติธรรม กรณีศึกษาจังหวัดร้อยเอ็ดชี้ให้เห็นถึงความสำเร็จในการบูรณาการบ้าน วัด และชุมชน โดยผลที่ได้ส่งผลกระทบเชิงบวกต่อคุณภาพชีวิตในหลายมิติ ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม จิตใจ และจิตวิญญาณ ทั้งในด้านการลดภาระค่าใช้จ่าย การเสริมสร้างความมั่นคงทางจิตใจ และการปลูกฝังคุณธรรมในชีวิตประจำวัน สุดท้าย บทสรุปเสนอแนวทางพัฒนาเชิงนโยบายและการดำเนินงานที่ควรครอบคลุมทุกภาคส่วน เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนสังคมให้เกิดความสามัคคีและการพัฒนาที่ยั่งยืนตามหลักพระพุทธศาสนา
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมการพัฒนาชุมชน. (2560). คู่มือการดำเนินงานกองทุนสวัสดิการชุมชน. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.
ปัทมาวดี โพชนุกูล. (2559). กองทุนสวัสดิการชุมชนกับความมั่นคงของมนุษย์. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พระครูปริยัติสุทธิคุณ สุทธิจิตโต. (2567). รูปแบบการจัดสวัสดิการสงเคราะห์ตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาทของประชาชนในจังหวัดร้อยเอ็ด. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระไพศาล วิสาโล. (2559). พุทธศาสนาไทยในอนาคต: แนวโน้มและทางออกจากวิกฤต. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมลคีมทอง.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร. (2561). เครือข่าย: ธรรมชาติ ความรู้ และการจัดการ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พิทักษ์ ศิริวงศ์. (2558). การวิจัยเชิงคุณภาพทางพระพุทธศาสนา. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ. (2568). สงครามการค้ารอบใหม่และความไม่แน่นอนในระดับสูงกดดันเศรษฐกิจ. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2568 จาก https://www.scbeic.com/th/home.
สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย. (2558). พระราชบัญญัติการฌาปนกิจสงเคราะห์ พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: กระทรวงพาณิชย์.
สุเมธ ตันติเวชกุล. (2560). การพัฒนาตามแนวพระราชดำริและภูมิปัญญาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: มูลนิธิชัยพัฒนา.
อภิชัย พันธเสน. (2559). เศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงกับการวิเคราะห์ความหมายของนักเศรษฐศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: มูลนิธิชัยพัฒนา.
อรสา รัตนอมรภิรมย์. (2560). การดูแลผู้สูงอายุตามแนวพุทธ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2563). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา.