การวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์ต้นแบบจากส้มสีทองน่านของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์สมุนไพรบ้านเชียงยืน ตำบลบ่อสวก อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาต้นทุนจากการลงทุนผลิตผลิตภัณฑ์ และ2) วิเคราะห์จุดคุ้มทุนและผลตอบแทนจากการลงทุนผลิตผลิตภัณฑ์ลูกประคบสมุนไพรและผลิตภัณฑ์ยาอบสมุนไพร เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้วิธีการสังเกตแบบมีส่วนร่วม โดยสัมภาษณ์แบบเจาะลึกและทำการเก็บข้อมูลจากประธาน สมาชิกวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรบ้านเชียงยืน จำนวน 8 คน ข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์นำมาคำนวณต้นทุนการผลิต ซึ่งประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และค่าใช้การผลิต วิเคราะห์จุดคุ้มทุนและอัตรากำไร ผลการศึกษาพบว่า ลูกประคบสมุนไพรมีต้นทุนการผลิตเท่ากับ 8,894.50 บาท หรือ 88.95 ต่อหน่วย ยาอบสมุนไพรมีต้นทุนการผลิตเท่ากับ 13,794.50 บาท หรือ 137.95 ต่อหน่วยการจำหน่ายลูกประคบสมุนไพรสร้างรายได้ 12,000 บาท โดยมีอัตรากำไรขั้นต้น 34.21% และมีอัตรากำไรสุทธิ 25.88% ต่อรอบการผลิต การจำหน่ายยาอบสมุนไพรสร้างรายได้ 18,000 บาทโดยมีอัตรากำไรขั้นต้น 28.92% และมีอัตรากำไรสุทธิ 23.36% ต่อรอบการผลิต จากการวิเคราะห์จุดคุ้มทุนของผลิตภัณฑ์ต้นแบบจากส้มสีทองน่าน จากการศึกษาพบว่า 1) ลูกประคบสมุนไพรมียอดขายที่จุดคุ้มทุน 7.75 หน่วยหรือ 930 บาท ต่อรอบการผลิต 2) ยาอบสมุนไพรยอดขาย ณ จุดคุ้มทุนเท่ากับ 6.21 หน่วยหรือ 1,118 บาท ต่อรอบการผลิต โดยผลิตภัณฑ์ที่มีอัตรากำไรขั้นต้นและอัตรากำไรสุทธิดีที่สุด ได้แก่ ลูกประคบสมุนไพร ดังนั้นวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรบ้านเชียงยืนจึงสามารถกำหนดราคาขายได้สอดคล้องกับต้นทุนสินค้าที่แท้จริงและตัดสินใจเลือกลงทุนผลิตให้ได้ตรงกับจุดคุ้มทุน  และวางแผนการผลิตผลิตภัณฑ์ที่สร้างผลกำไรได้มากที่สุด นอกจากนี้ วิสาหกิจชุมชนสมุนไพรบ้านเชียงยืนยังได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่มีอัตลักษณ์ท้องถิ่นพิเศษซึ่งมาจาก "ส้มสีทองน่าน" เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมส้มสีทองน่านให้เป็นผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรหลักของจังหวัดน่านสะท้อนอัตลักษณ์ท้องถิ่นของชุมชน ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นนี้จะสร้างความได้เปรียบเชิงกลยุทธ์และรับรองการเติบโตอย่างยั่งยืนของผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นในระยะยาว