มาตรการพัก-ลดและอภัยโทษ นักโทษในประเทศไทย

บทคัดย่อ

          โทษจำคุกยังเป็นโทษที่ศาลยังใช้อยู่เป็นปริมาณที่มาก ในขณะเดียวกันก็พบว่ามีการพยายามใช้มาตรการบังคับอื่นๆ เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะโทษปรับและการรอการลงโทษ การเพิ่มขึ้นของปริมาณผู้ต้องขังเช่นนี้ ส่งผลกระทบโดยตรงต่องบประมาณและประสิทธิภาพในการบริหารงานราชทัณฑ์  รวมทั้งการควบคุมดูแลและพัฒนาพฤตินิสัยผู้ต้องขัง  การแก้ปัญหาภายในเรือนจำเอง เช่น การใช้มาตรการในการลดปริมาณผู้ต้องขังในชั้นราชทัณฑ์ ได้แก่ การลด-พักการลงโทษ การอภัยโทษ  มาตรการในการปรับเปลี่ยนพฤตินิสัยเพื่อลดการกระทำความผิดซ้ำ  ซึ่งเป็นส่วนที่สำคัญและเป็นประเด็นที่จะทำการศึกษาค้นคว้าในงานวิจัยฉบับนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพและภาคสนามประกอบ ซึ่งมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคือ 1.การศึกษาวิเคราะห์การใช้มาตรการพัก-ลดและมาตรการอภัยโทษ ในประเทศไทย และ 2.ศึกษามาตรการพัก-ลดและอภัยโทษในต่างประเทศได้แก่ ประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี

           ผลการศึกษามาตรการพักการลงโทษ-ลดวันต้องโทษ อยู่ภายใต้เงื่อนไขการเปลี่ยนแปลงพฤตินิสัยของผู้ต้องขัง เป็นมาตรการจูงใจให้ผู้ต้องโทษประพฤติตนดี ตั้งใจรับการศึกษาอบรม ฝึกวิชาชีพ สะสมคุณงามความดี มีผลต่อการลดปริมาณผู้ต้องขังในเรือนจำ มิใช่มีขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการลงปริมาณผู้ต้องขังโดยตรง แต่การแก้ไขฟื้นฟูผู้ต้องขังอย่างมีประสิทธิภาพมีผลต่อการลดปริมาณผู้ต้องขังได้อย่างถาวร จากผลการศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะคือ ต้องนำการบังคับโทษรายบุคคล (Individualization of Punishment) โดยการทำแผนบังคับโทษรายบุคคลกับผู้ต้องขัง และการประเมินผู้ต้องขังเป็นรายบุคคล ควรมีกฎหมายว่าด้วยการแก้ไขฟื้นฟูผู้ต้องขังโดยเฉพาะ ควรจัดให้มีภาคเอกชน ภาคสังคม เข้ามามีส่วนร่วมในการบังคับโทษมากขึ้น