ความเสมอภาคของผู้เผชิญโทษจำคุก:ศึกษาการจัดชั้นนักโทษใน ประเทศไทย

บทคัดย่อ

         ผู้เผชิญโทษจำคุกตามคำพิพากษาของศาล แม้จะต้องถูกเอาตัวไว้ในอำนาจรัฐก็เป็นบุคคลที่ต้องได้รับความรับรองคุ้มครองในการปฏิบัติที่เสมอภาคกันตามกฎหมาย และได้รับความคุ้มครองในเรื่องสิทฺธิมนุษยชน ตลอดทั้งศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ด้วยเช่นกัน แต่ปรากฏว่ามีข้อกฎหมายในมาตรา 52 (2) พระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ.2560 ได้มีการจัดชั้นผู้เผชิญโทษจำคุก งานวิจัยนี้จึงมุ่งศึกษา 1.ศึกษาวิเคราะห์หลักความเสมอภาคของผู้เผชิญโทษจำคุกในประเทศไทย 2.ศึกษาวิเคราะห์ปัญหาการจัดชั้นนักโทษตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ.2560  และ 3.ศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบกฎหมายเกี่ยวกับการจัดชั้นนักโทษของประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ญี่ปุ่น และสหราชอาณาจักร และประเทศอื่นที่เกี่ยวข้องกับประเทศไทย

          ผลการศึกษาพบว่า ผู้ที่ต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้รับโทษจำคุก ได้รับโทษและระยะเวลาซึ่งได้พิจารณาจากความชั่วและความร้ายแรงของการกระทำที่เหมาะสมกับบุคคลนั้นแล้ว ผู้ต้องโทษจำคุกจึงควรอยู่ในสถานะของผู้เผชิญโทษจำคุกที่เสมอภาคและเท่าเทียมกันในเรือนจำในฐานะผู้ต้องโทษตามคำพิพากษาเหมือนกัน กฎหมายราชทัณฑ์จึงไม่สมควรแบ่งชั้นนักโทษอีก การพัฒนาแก้ไขฟื้นฟูผู้ต้องขังแต่ละคนไม่เหมือนกัน จึงควรมีการทำแผนบังคับโทษรายบุคคลและประเมินพฤติกรรมตามตัวชี้วัดที่เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป จึงจะถูกต้องเป็นธรรม เป็นไปตามหลักนิติธรรม หลักสิทธิมนุษยชนและหลักศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์มากกว่า ดังที่ปรากฏในกฎหมายของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ญี่ปุ่น และสหราชอาณาจักร และอีกหลายประเทศ ที่ไม่มีกฎหมายบัญญัติการแบ่งชั้นนักโทษกันแล้ว จึงมีข้อเสนอแนะว่า ให้มีกฎหมายกำหนดให้มีการจัดทำแผนบังคับโทษที่เหมาะสมเป็นรายบุคคลและประเมินผู้ต้องโทษจำคุกเป็นรายบุคคล และให้ยกเลิกวิธีการจัดชั้นนักโทษ เพื่อความเสมอภาคของบุคคลผู้เผชิญโทษจำคุกและความเท่าเทียมกัน ตามหลักนิติธรรม สิทธิมนุษยชน และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างแท้จริง