การศึกษาและพัฒนายกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนของวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์วิถีพอเพียง บ้านถ้ำกลองเพล ตำบลโนนทัน อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู DOI:

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาและความต้องการในการยกระดับผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์วิถีพอเพียง บ้านถ้ำกลองเพล ตำบลโนนทัน อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู และ 2) พัฒนายกระดับด้านผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์วิถีพอเพียง บ้านถ้ำกลองเพล เป็นรูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมายได้แก่ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์วิถีพอเพียง บ้านถ้ำกลองเพล จำนวน 40 คน วิธีการเก็บข้อมูลได้แก่ การสำรวจ การสัมภาษณ์เดี่ยวเชิงลึก และการสัมภาษณ์กลุ่ม เครื่องมือการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแบบประเมินความพึงพอใจต่อการยอมรับต้นแบบผลิตภัณฑ์ การวิเคราะห์ข้อมูลหลักใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ร่วมกับการวิเคราะห์ข้อมูลสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาหลัก คือ ภาพลักษณ์สินค้าของกลุ่มยังไม่โดดเด่นและขาดองค์ความรู้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ความต้องการหลักคือ การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ให้ทันสมัยและสะท้อนอัตลักษณ์ของกลุ่มและชุมชน ผลการพัฒนายกระดับผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชนแบ่งออกเป็น การวิเคราะห์ศักยภาพและกำหนดกลยุทธ์การพัฒนาโดยเทคนิค SWOT Analysis และ TOWS Matrix โดยได้กลยุทธ์เร่งด่วนคือ การปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ให้ทันสมัยและสะท้อนถึงอัตลักษณ์บ้านถ้ำกลองเพล จึงได้จัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการ ซึ่งผลผลิตของกิจกรรมคือ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนได้ร่วมกันออกแบบตราสัญลักษณ์สินค้าและต้นแบบกล่องบรรจุภัณฑ์ผัก มีการประเมินการยอมรับต้นแบบผลิตภัณฑ์ของสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนพบว่าอยู่ในระดับการยอมรับสูง จากนั้นจึงนำไปจดทะเบียนรับรองทรัพย์สินทางปัญญา ข้อเสนอแนะสำคัญ ได้แก่ การนำต้นแบบผลิตภัณฑ์มาผลิตจริงและทดลองจำหน่าย รวมถึงการประเมินผลตอบแทนในทางเศรษฐกิจและสังคมของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากกระบวนการวิจัยและพัฒนา