การประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อเกี่ยวกับพระธาตุพระบุเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของชุมชนตำบลแคน อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อศึกษารูปแบบการประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อเกี่ยวกับพระธาตุพระบุเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของชุมชนตำบลแคน อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวิธีดำเนินการวิจัยโดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลภาคสนาม แบบสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มตัวอย่างจำนวน 30 รูป/คน รวมไปถึงการสังเกตการแบบมีส่วนร่วมในพื้นที่ของพระธาตุพระบุ ผลการวิจัยพบว่า การศึกษารูปแบบการประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อเกี่ยวกับพระธาตุพระบุเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของชุมชนตำบลแคน สามารถแบ่งออกเป็น 4 หัวข้อ ดังนี้ 1. การประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อเกี่ยวกับพระธาตุพระบุ 2. การท่องเทียวที่เชี่อมโยงกับการประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อกับกิจกรรม 3. การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของชุมชนตำบลแคน และ 4. ผลกระทบของกิจกรรมการท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงกับการประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อกับกิจกรรม โดยพื้นที่ตำบลแคนมีทุนทางความเชื่อ ทรัพยากรธรรมชาติ และทุนทางมนุษย์ ที่ชุมชนยังคงรักษาและสืบทอด เช่น งานนมัสการพระธาตุพระบุ และบุญคูณลาน สะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างคนกับธรรมชาติที่ช่วยสร้างความสามัคคีและรักษาประเพณีอันดีงามไว้ต่อไป
Downloads
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
Copyright & License
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกเรื่องที่ตีพิมพ์ในรูปแบบ เปิดให้เข้าถึง (Open Access) ภายใต้สัญญาอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 จะสามารถเข้าถึงได้ฟรีทันทีและอย่างถาวรสำหรับทุกคน โดยผู้อ่านสามารถอ่าน ดาวน์โหลด ทำสำเนา แจกจ่าย พิมพ์ ค้นหา หรือเชื่อมโยงไปยังบทความได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย การใช้งานอนุญาตเฉพาะเพื่อวัตถุประสงค์ที่ไม่แสวงหากำไร (ไม่อนุญาตการใช้เพื่อการค้า) และต้องไม่ทำการดัดแปลงแก้ไขผลงาน (ไม่อนุญาตการดัดแปลง) การเข้าถึงไม่จำเป็นต้องขออนุญาตล่วงหน้าจากสำนักพิมพ์หรือผู้แต่ง ทั้งนี้ต้องมีการอ้างอิงถึงแหล่งตีพิมพ์ต้นฉบับอย่างถูกต้องและเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2557). ประชาการสูงอายุไทย : ปัจจุบันและอนาคต. สำนักพิมพ์สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
ฉลอง พันธ์จันทร์ และ สรัญญา วิภัชชวาท. (2558). แนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงศาสนาและวิปัสสนากรรมฐานในพื้นที่จังหวัดขอนแก่นและจังหวัดมหาสารคาม. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ฉลอง พันธ์จันทร์. (2561). รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงวิปัสสนากรรมฐานของนักท่องเที่ยวในพื้นที่อีสานตอนกลาง กรณีจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดมหาสารคาม. วารสารศาสนา ภาษา และวัฒนธรรม, 7(1), 243 - 267.
ชลดา บุญอยู่. (2556). ทุนทางสังคมกับการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์กรณีศึกษา บ้านเกาะพิทักษ์ ตำบลบางน้ำจืด อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร]. คลังปัญญา มหาวิทยาลัยศิลปากร. https://sure.su.ac.th/xmlui/handle/123456789/9904.
ดุษณี ดํามี. (2557). การศึกษาตลอดชีวิต : พัฒนาสังคมไทยสู่สังคมแห่งการเรียนรู้. Mahidol R2R e-Journal, 1(2), 12 - 30). https://doi.org/10.14456/jmu.2014.5.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2560). แนวคิดมานุษยวิทยากับการศึกษาความเชื่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในสังคมไทย. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 25(47), 173 - 197.
นิศา ชัชกุล. (2554). อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว (พิมพ์ครั้งที่ 3). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นุทิศ เอี่ยมใส. (2555). ทุนทางศิลปวัฒนธรรมประเพณีกับการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชนจังหวัดเพชรบูรณ์. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์.
ปุรินทร์ นาคสิงห์. (2562). พรานบุญ : การประกอบสร้างความหมายและการกลายมาเป็นสินค้าทางวัฒนธรรม. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 45(2). 323 - 341.
ยอดดนัย สุขเกษม. (2564). เศรษฐกิจสร้างสรรค์กับการใช้มรดกวัฒนธรรมเชิงความเชื่อ : กรณีศึกษาตำนานวัดเขาอ้อ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. TU Digital Collections. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:302659.
รุ่งนภา ยรรยงเกษมสุข. (2557). มโนทัศน์ชนชั้นและทุน ของ ปิแอร์ บูร์ดิเออ. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมืองบูรพา, 2(1), 29 - 44.
รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. (2558). รู้เรื่องพระพุทธรูป (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์มิวเซียมเพรส.
วิมล จิโรจพันธ์, ประชิด สกุณะพัฒน์, และ อุดม เชยกีวงศ์. (2548). การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. สำนักพิมพ์แสงดาว.
ศุภโชค ดงสมบัติ. (2567ก). พระธาตุพระบุ การประดิษฐ์ทุนทางความเชื่อ [ภาพถ่าย]. การจัดเก็บส่วนบุคคล.
ศุภโชค ดงสมบัติ. (2567ข). หลวงพ่อพระบุ ความศักดิ์สิทธิ์และเรื่องเล่า [ภาพถ่าย]. การจัดเก็บส่วนบุคคล.
ศุภลักษณ์ ใจวัง. (2558). การศึกษาโครงสร้างบทบาทหน้าที่และคุณค่าในพิธีกรรมของชาวไทเขิน สันป่าตอง เชียงใหม่[วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
สมชาติ อู่อ้น. (2552). การท่องเที่ยวเชิงนิเวศและการวางแผน. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สมศักดิ์ ศรีสันติสุข และ ยุทธศาสตร์ หน่อแก้ว. (2568). ทุนทางวัฒนธรรมกับการพัฒนาท้องถิ่น : แนวทางการจัดการระบบเศรษฐกิจชุมชนยุคปกติวิถีใหม่. วารสารการจัดการและพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 5(1), 42 - 60.
สัญญา สะสอง, ชุติมันต์ สะสอง, และ บุศรา นิยมเวช. (2563). การจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมผ่านการมีส่วนร่วมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ หมู่บ้านแพมบก อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน. วารสารวิชาการวิทยาลัยบริหารศาสตร์, 3(1), 35 - 46.
สุกัญญา สุจฉายา. (2558). การประยุกต์ใช้คติชนในการสร้างวัตถุมงคลในปัจจุบัน. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
หทัยชนก คะตะสมบูรณ์. (2565). ทุนทางสังคมกับการพัฒนาชุมชนต้นแบบเพื่อสร้างเศรษฐกิจชุมชนฐานรากอย่างยั่งยืนของตำบลห้วยแก้ว อำเภอบึงนาราง จังหวัดพิจิตร. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(10), 32 - 48
อาทิตย์ บุดดาดวง. (2554). ความสามารถในการนําทุนทางสังคมออกมาใช้ของชุมชนบ้านบางไพร อําเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์]. คลังปัญญา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. http://repository.nida.ac.th/handle/662723737/2088.
อารีย์ นัยพินิจ, ฐิรชญา มณีเนตร, ธงพล พรหมสาขา ณ สกลนคร, และ ภัทรพงษ์ เกริกสกุล. (2556). การศึกษาศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของวัดในกลุ่มจังหวัดร้อยแก่นสารสินธุ์. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 5(1), 31 - 40.
Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. In Richardson, J. G. (Eds.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (155 – 172). Greenwood Press.
Granovetter, M. (1985). Economic Action and Social Structure : The Problem of Embeddedness. American Journal of Sociology, 91(3), 481 - 510.
Kretzmann, J. P., & McKnight, J. L. (1993). Building Communities from the Inside Out : A Path Toward Finding and Mobilizing a Community's Assets. ACTA Publications.
Murphy, P. E. (1985). Tourism : A Community Approach. Methuen.
Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone : The Collapse and Revivalof American Community. Simon & Schuster.
Richards, G., & Raymond, C. (2000). Creative Tourism. ATLAS News, 23, 16 - 20.
Throsby, D. (1995). Culture, Economics and Sustainability. Journal of Cultural Economics, 19(3), 199 - 206. https://doi.org/10.1007/BF01074049.
